TBMM Anayasa Komisyonu Başkanı Bozdağ: "(Kuvvetler tekleşti) eleştirisi yapanlara, veto bir cevap"

TBMM (AA) - AYNUR EKİZ - TBMM Anayasa Komisyonu Başkanı Bekir Bozdağ, "Cumhurbaşkanı, partisinin parlamento grubuyla da farklı düşünebilir. Bu demokrasimiz, kuvvetler ayrılığının düzenli ve dengeli işlemesi bakımından da sıhhat alametidir. 'Kuvvetler tekleşti, birleşti' eleştirisi yapanlara da veto bir yönüyle cevaptır." dedi.

Bozdağ, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın, termik santrallerin çevreye uyum için baca filtresi takma zorunluluğunun 2,5 yıl ertelenmesini de içeren yasayı iade etmesinin ardından, TBMM'de işleyecek sürece ilişkin AA muhabirinin sorularını yanıtladı.

Parlamenter sistemde Cumhurbaşkanlığınca kanunun TBMM'ye geri gönderilmesi halinde kanun aynen kabul edilirse Cumhurbaşkanının bunu yayınladığına, geri göndermek için nitelikli bir çoğunluğun aranmadığına işaret eden Bozdağ, "Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'ne geçince burada bir değişiklik yapıldı. Cumhurbaşkanının TBMM'ye geri gönderdiği kanunların TBMM'de yeniden görüşülmesi ve kabulü sırasında karar nisabında bir değişiklik var. TBMM, geri gönderilen kanunun üye tam sayısının salt çoğunluğuyla aynen kabul ederse, kanun Cumhurbaşkanınca yayınlanır. Yenilik bu... Eskiden salt çoğunluk aranmıyordu. Yeni düzenlemede nitelikli çoğunluk aranıyor. Diyelim ki 301 milletvekilini bulamadı, o zaman aynı maddeyi TBMM kabul edip Cumhurbaşkanına geri gönderemez. O zaman farklı bir yol deneyecektir. O maddeyi çıkaracak geri kalan maddeleri gönderecektir. Ya da Cumhurbaşkanının geri gönderme gerekçesine uyacak ve bu gerekçeye göre ya kanun metninden çıkaracak ya da gerekçeye uygun değişiklik yaparak Cumhurbaşkanına geri gönderecektir. Bu durumda da 301 salt çoğunluk gerekmektedir. Cumhurbaşkanı geri gönderilen kanunu onaylayıp Resmi Gazete'de yayınlanacaktır." bilgisini verdi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'ne geçtikten sonra bunun ilk vetosu olduğunu vurgulayan Bozdağ, Anayasa'nın 89. maddesinde geçen "Cumhurbaşkanınca kısmen uygun bulunmama durumunda, Türkiye Büyük Millet Meclisi sadece uygun bulunmayan maddeleri görüşebilir. Bütçe kanunları bu hükme tabi değildir. Türkiye Büyük Millet Meclisi, geri gönderilen kanunu üye tamsayısının salt çoğunluğuyla aynen kabul ederse, kanun Cumhurbaşkanınca yayımlanır; Meclis, geri gönderilen kanunda yeni bir değişiklik yaparsa, Cumhurbaşkanı değiştirilen kanunu tekrar Meclise geri gönderebilir." hükmüne işaret etti.

- "Bir emniyet düzenlemesidir"

Cumhurbaşkanı ile parlamento arasında denge kurmak adına Anayasa'ya konulmuş bir madde olduğunu belirten Bozdağ, "Herhangi bir çatışmayı önleme bakımından getirilmiş bir emniyet düzenlemesidir." değerlendirmesinde bulundu.

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın sadece 50. maddeyi görüşmek üzere kanunu TBMM'ye geri gönderdiğine değinen Bozdağ, "Diğer maddeleri onaylamıştır. Bu konuda İçtüzük ve Anayasa çok açık. Meclis, Cumhurbaşkanımızın veto gerekçelerini dikkate alarak ona göre bir çalışma yürütecektir." ifadelerini kullandı.

- "Görevini yerine getiriyor diye kınanamaz, eleştirilemez"

Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'nde güçlü yasama, güçlü yürütme ve kuvvetler ayrılığının esas olduğunu kaydeden Bozdağ, şöyle konuştu:

"Cumhurbaşkanımız, AK Parti'nin genel başkanıdır ama meclis grup başkanı değildir. Meclis Grup Başkanı Naci Bostancı'dır. Dolayısıyla Cumhurbaşkanımız, halkın seçtiği, devletin ve yürütmenin başıdır. Anayasa'nın 104. maddesi de Cumhurbaşkanının görev ve yetkilerini düzenlemektedir. Cumhurbaşkanının görev ve yetkileri arasında kanunları yayınlamak, bir kanunu tekrar görüşmek üzere TBMM'ye geri göndermek vardır. Bir Cumhurbaşkanı Anayasa'nın kendine tanıdığı yetkiyi kullanıyor, görevini yerine getiriyor diye kınanamaz, eleştirilemez. Yapılan, Anayasa'nın amir hükmüne uygun Cumhurbaşkanımızın görevini yapmasıdır."

Anayasa'nın 104. maddesindeki "Cumhurbaşkanı, Devlet başkanı sıfatıyla Türkiye Cumhuriyeti'ni ve Türk Milletinin birliğini temsil eder; Anayasa'nın uygulanmasını, Devlet organlarının düzenli ve uyumlu çalışmasını temin eder." ifadesini anımsatan Bozdağ, "Cumhurbaşkanımızın doğrudan parlamentoyu denetleme yetkisi yok ancak çıkarılan kanunları incelemek, Anayasa'ya uygunluğunu denetlemek konusunda görevi var. Anayasa'ya uygun mu, değil mi onu da Cumhurbaşkanımızın denetleme yetkisi var. Meclisi uyarma görevi var. Cumhurbaşkanımız yetkiyi kullandı, görevi yerine getirdi." yorumunu yaptı.

- "Veto, eleştirilerin de bir anlamda tekzibi"

Bekir Bozdağ, "Cumhurbaşkanı, AK Parti Grubu'nun, Parti Genel Başkanı. Cumhurbaşkanı, partisinin parlamento grubuyla da farklı düşünebilir. Bu demokrasimiz, kuvvetler ayrılığının düzenli ve dengeli işlemesi bakımından da sıhhat alametidir. 'Kuvvetler tekleşti, birleşti' eleştirisi yapanlara da veto bir yönüyle cevaptır. Kuvvetlerin birleşmediğinin, farklı olduğunun ve yürütme kuvvetiyle, yasama kuvvetinin ayrı ellerde olduğunun somut bir göstergesidir. Bu konudaki eleştirilerin de bir anlamda tekzibi mahiyetindedir." değerlendirmesinde bulundu.