Meteoroloji balonları hava tahminlerinde önemli rol oynuyor

RECEP BİLEK - EMRE ERDİNÇ - Türkiye'de 9, dünyada da bine yakın noktada gökyüzüne salınan meteorolojik amaçlı balonlar, hava tahminlerinin yapılmasında uzmanların en önemli yardımcısı konumunda bulunuyor.

Meteoroloji balonları, atmosferin yüksek katmanlarındaki meteorolojik parametre değerlerinin tahmin edilmesi amacıyla kullanılıyor.

Türkiye'nin 9 noktasından her gün gökyüzüne salınan meteoroloji balonları, atmosferin her bir katmanından sıcaklık, nem, basınç, rüzgarın hızı ve yönüne ilişkin verileri anlık olarak tahmin merkezlerine bildirerek, hava tahmini oluşturulmasında önemli rol oynuyor.

Salındıktan 90 dakika sonra 35 kilometreye kadar yükselen balon, bir süre sonra basınç nedeniyle patlıyor.

Balonun altına bağlanan ve verileri merkeze gönderen tek kullanımlık cihaz, üzerindeki mini paraşüt sayesinde yeryüzüne yumuşak iniş yapıyor.

Cihazdan otomatik aktarılan veriler, bilgisayardan anlık takip edilebiliyor.

Dünya genelinde "Greenwich saati" baz alınarak bırakılan meteoroloji balonları, Türkiye'de her gün 14.30 ile 02.30 saatlerinde iki kez gökyüzüne salınıyor.

Meteoroloji 10. Bölge Müdürlüğünde görevli meteoroloji uzmanı İbrahim Temizgül, AA muhabirine, meteorolojik amaçlı balonun "yüksek seviye gözlemleri" olarak tabir ettikleri gözlem sistemi olduğunu söyledi.

Dünyada birçok noktada meteoroloji gözlem istasyonu bulunduğunu belirten Temizgül, "Hava tahmini yapmak için atmosferin yüksek katmanlarındaki meteorolojik parametrelerin değerlerinin bilinmesi gerekiyor. Bu sebeple Türkiye'de 9, dünyada da bine yakın noktada yüksek seviye gözlemleri dediğimiz, balonun altına bağladığımız cihazla meteorolojik parametreleri ölçen balonları kullanıyoruz." dedi.

Temizgül, cihazın bağlandığı balonu hidrojen veya helyum gazıyla doldurup atmosfere bıraktıklarını anlattı.

Son yıllarda hava tahminlerinde yerli cihazlar kullandıklarını vurgulayan Temizgül, "Cihazlarda değişik ülkelerin üretimi var. Son yıllarda teknoloji atılımımızla bu alanda yerli cihazlar da üretilmekte. Meteoroloji Genel Müdürlüğü olarak yerli yüksek seviye gözlem cihazı kullanmaktayız." ifadesini kullandı.

- Düşen cihazı bulanlar, "Bunu size getirelim mi?" diye soruyor

Meteorolojik amaçlı balonların serbest atmosfer koşullarında yükseldiğini dile getiren Temizgül, şunları kaydetti:

"Basınç sebebiyle bu balonlar belirli noktada patlıyor ve yeryüzüne düşüyor. Bazen vatandaşın bahçesine, çatısına düşüyor. Vatandaş bunları görüyor, tedirgin olabiliyor ama bunu önlemek için cihazlarımızın üzerinde amblemler, yazılar var, vatandaşın korkuya kapılmaması için. Cihazı bulup, 'Bunu size getirelim mi? Tekrar kullanacak mısınız? gibi vatandaşlarımızın bizimle iletişimi olabiliyor."

Temizgül, vatandaşların getirdiği cihazları imha ettiklerini sözlerine ekledi.