Kerkük'te 18 yıl sonra yapılacak yerel seçim öncesi etnik bileşenler arasındaki rekabet kızışıyor

HAYDAR KARAALP / ALİ MAKRAM GARİP - Irak'taki tüm etnik bileşenleri barındıran Kerkük, yerel seçimlere günler kala Türkmen, Arap ve Kürt partiler arasında kıyasıya bir rekabete sahne oluyor.

Yerel seçimlerin 2013'ten bu yana yapılamadığı Irak'ta, en son 2018'de yapılması gereken yerel seçimler, ülkedeki siyasi ve güvenlik sorunları nedeniyle gerçekleştirilememiş, İl Meclisleri de 2019'da yaşanan protestoların ardından feshedilmişti. Kerkük'te ise en son yerel seçimler 2005 yılında yapılmıştı.

Irak Bakanlar Kurulu, 18 Aralık'ı İl Meclislerinin belirleneceği yerel seçim tarihi olarak duyurmuştu. Buna göre, federatif bir yönetimsel yapıya sahip Irak'ta her ilin kendi içerisinde de bir yönetimi olacak. Bu seçimler, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi'ndeki (IKBY) şehirleri kapsamayacak.

Ülkedeki güvenlik güçleri ile iç göçmenler ise oylarını 16 Aralık'ta kullanacak. Irak Yüksek Seçim Komiserliğine göre yerel seçimlerde yaklaşık 16 milyon seçmen sandık başına gidecek.

Kerkük'te ise siyasi partiler Kerkük Valiliği ve 16 sandalyeden oluşan İl Meclisi için yarışacak.

Ancak Kerkük'te yerel seçimlerin ertelenme ihtimali de bulunuyor.

Irak Yüksek Federal Mahkemesi, "seçmen kütüğünde gerekli incelemelerin yapılmadığı ve şehre dışarıdan getirilen kayıt dışı binlerce Kürt seçmen bulunduğu" gerekçesiyle Kerkük'teki yerel seçimlerin ertelenmesi için yapılan itiraz başvurusunu 12 Aralık'ta değerlendirecek.

- Tüm şehir, adayların posterleriyle donatıldı

Kerkük kent merkezi, farklı etnik gruptan adayların posterleriyle süslenmiş durumda.

Türkmen adaylar seçim tanıtım posterlerinde milli renk kabul ettikleri "maviyi" tercih ederken, Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) adayları "sarıyı", Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) adayları ise "yeşili" kullanıyor.

Eski Meclis Başkanı Muhammed Halbusi'nin lideri olduğu Takaddüm Partili adayların seçim posterlerinde renk olarak "turuncuyu", bir diğer Sünni seçim bloğu Azim Koalisyonunun da "yeşili" tercih ettiği görülüyor.

- Tek listede seçime katılan Türkmenler, Kerkük Valiliği'ne talip

Kerkük'te önemli nüfusa sahip Türkmenler, yerel seçimlere "Birleşik Irak Türkmenleri Cephesi Listesi" adıyla katılıyor. Irak Türkmen Cephesi'nin (ITC) önderlik ettiği listede, diğer Türkmen partilerden adaylar da bulunuyor.

Birleşik Irak Türkmenleri Cephesi Listesi 1'inci sıra adayı Muhammed Saman, AA muhabirine yaptığı açıklamada, "Kerkük'te 2005'ten bu yana ilk kez bir yerel seçimi yapılacak. Türkmenlerin bu seçime yoğun şekilde katılıp, İl Meclisine en az 4 temsilci göndermesi gerekiyor. Ancak bu şekilde Meclisteki diğer gruplar arasında dengeyi sağlayabiliriz." dedi.

Türkmenlerin tek bir liste altında seçime katılmasının önemine dikkati çeken Saman, bunun Türkmen toplumu için avantaj sağlayabileceğini vurguladı.

Saman, şunları kaydetti:

"Türkmenler olarak seçime tek listeyle katılıyoruz. Seçime Araplar 3, Kürtler ise 4 ayrı listeyle katılıyor. Türkmenlerin bu avantajı iyi değerlendirmesi ve kentin Türkmen ağırlıklı olduğunu tespit etmesi lazım. Türkmenler, bu seçimde 4 temsilci kazanması halinde Valilik ya da İl Meclisi Başkanlığı görevini elde etmeye daha yakın olacak. Kazanan Kürt ya da Arap listeleriyle bu hususta anlaşmaya varacağımızı düşünüyorum. 20 yıldan beri Kerkük Valiliği makamına talip olan Türkmenler bu seçimde artık bu hedefi gerçekleştirmeli."

Birleşik Irak Türkmenleri Cephesi Listesi 13'üncü sıra adayı Mustafa Bayatlı, "2003 sonrası Kerkük ve civarındaki Türkmen bölgelere hizmet götürmek için kolları sıvadık. Türkmen seçmenlerin bu seçimlere katılıp listeye oy vererek zenginleştirmesi önemli. Bu seçimler, Kerkük'teki Türkmen varlığının bir kez daha ispatı için bir fırsattır. Hedefimiz; Kerkük Valisi'nin Türkmen olması." dedi.

- Kürtler, yerel seçime ayrı listelerle katılıyor

Kerkük'te KDP ve KYB başta olmak üzere Kürt siyasi partileri, geçmiş yılların aksine bu yerel seçimlere tek bir listeyle değil, ayrı ayrı listelerle katılıyor.

Seçim ittifakı konusunda uzlaşıya varamayan Kürt partileri, Kerkük'ün yanı sıra Musul'da da farklı listelerle yarışacak.

Kerkük'teki KDP seçim listesi başkanı ve 1'inci sıra aday Hasan Mecid, merkezi güçlerin kentte hakimiyeti sağladığı 16 Ekim 2017 sonrası Kerkük'te aktif siyasetten uzak olduklarını belirtti.

Mecid, "Kerkük'te bir unsurun eksik olması 'Kerkük eksiktir' demek. Bu kentte adalet ve eşitliği sağlamayı hedefliyoruz." diye konuştu.

Kürtlerin 2017 sonrası siyasi ve idari olarak göz ardı edildiğini savunan Mecid, KDP olarak Kürtlerin tekrar bu şehirdeki dengenin bir parçası olması için çalışacaklarını söyledi.

Mecid, "Yeni İl Meclisi, tüm Kerküklüleri kapsayacak bir çatı olmalı. Bunu yeni idaredeki ortaklarımızla gerçekleştireceğiz." ifadesini kullandı.

Kerkük'teki Arap Koalisyonu adayı Burhan Muzhir el-Asi, kentte tüm kesimlerin seçimlere iyi şekilde hazırlandığını söyledi.

Asi, "İl Meclisinin olmadığı yıllarda Kerkük'te kötü bir süreç vardı. Araplar olarak seçime yoğun şekilde katılım sağlayacağız. Bu seçimden oldukça umutluyuz." dedi.

- Seçmen kütüğünde usulsüzlük endişesi

Kerkük'teki seçmen kütüklerinde birtakım usulsüzlük yapıldığını söyleyen Asi, bunun 2003'ten beri sürdüğünün altını çizdi.

Asi, bu sorunun çözülmesi konusunda Yüksek Federal Mahkemeden bir karar beklediklerini dile getirdi.

Asi, şunları kaydetti:

"Kerküklü Araplar olarak özellikle 2003 ile 2017 arasında acı bir deneyimden geçtik. Kerkük'ün yerel idaresi tek taraflı yönetiliyordu. Arapların yoğunlukta yaşadığı bölgeler terör örgütü DEAŞ'ın işgaline geçmişti. Bir daha o günleri yaşamak istemiyoruz ve İL Meclisinde iyi sayıda bir Arap temsili arzuluyoruz."