Van'daki "su mühendisliği harikası" tarihi Şamran Kanalı'na uluslararası ödül

YILMAZ KAZANDIOĞLU - Van'da, Urartu Krallığı döneminde yapılan ve "dünya su mühendisliği harikası" olarak kabul edilen 51 kilometre uzunluğundaki Şamran Kanalı, İsveç ve Hindistan'da düzenlenen su ödülleri yarışmalarında iki ödül aldı.

Urartu Kralı Menua tarafından Gürpınar ilçesinden kent merkezine su getirmek için 3 bin yıl önce yaptırılan Şamran Kanalı, bugüne kadar varlığını koruyan ve hala kullanılan en önemli Urartu mimarileri arasında yer alıyor.

Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünce İsveç'in başkenti Stockholm'de ağustosta düzenlenen yarışmada "Dünya Su Haftası Sürecinde Gençler Su Ödülü"ne aday gösterilen Şamran Kanalı "Üstün Başarı Ödülü" almaya hak kazandı.

Tarihi su kanalı, ayrıca kasımda Hindistan'ın Visakhapatnam kentinde gerçekleştirilen 25. Su Kongresi'nde "Dünya Mirası Sulama Yapıları Ödülü"ne layık görüldü.

DSİ 17. Bölge Müdürü Ayhan Şahna, AA muhabirine, türkülere konu olan tarihi sulama kanalının ülkenin ve Van'ın önemli tarihi yapılarından biri olduğunu söyledi.

Kanalın 2 bin 800 yıl önce inşa edildiğini belirten Şahna, "Kanalın tarihi Urartular dönemine dayanmakta olup Urartu Kralı Menua döneminde inşa edilmiş. Van sınırlarında önemli bir tarihi eser olan kanaldan bahseden ve günümüze kadar ulaşmış 9 yazıt bulunuyor. Gürpınar ilçesinde Artos Dağı'nın devamı olan Başet Dağı'nın eteklerinden doğan kaynaktan başlıyor. Suyun debisi mevsimsel olarak 4 metreküple 10 metreküp arasında değişiklik gösteriyor. Yaklaşık 5 bin hektar arazi bugün bu kanalımızla sulanıyor." diye konuştu.

- "Van depreminden sonra onarıldı"

Şahna, iklim koşulları, taşkın ve heyelanların yıllar içerisinde kanala zarar verdiğini bildirerek, 1936-37 yıllarında Şamran Kanalı'nda yıkılan kısımlarda ciddi düzeyde bakım ve onarımın yapıldığını anlattı.

Çöken yerlerin onarıldığını, temizlik yapıldığını ancak sonraki yıllarda yine sorunların oluştuğunu belirten Şahna, şöyle devam etti:

"1945'teki Van depreminden sonra DSİ tarafından onarılan kanal, yeniden işletmeye alınmış ve kanalın belli yerlerinde de kısmi olarak değişiklikler yapılarak orijinali korunmaya çalışılmış. 20-24 Ağustos'ta İsveç'in başkenti Stockholm'de düzenlenen Dünya Su Haftası sürecinde Gençler Su Ödülü Yarışması'nda DSİ Genel Müdürlüğü tarafından Şamran Kanalı aday gösterildi. Yapılan değerlendirmeler sonucu kanal 'Üstün Başarı Ödülü' almaya hak kazandı. Yine 1-8 Kasım'da Hindistan'ın Visakhapatnam kentinde düzenlenen 25. Su Kongresi'nde uluslararası sulama ve drenaj komisyonu tarafından Şamran Kanalı, 'Dünya Mirası Sulama Yapıları Ödülü'ne aday gösterildi. Türk Milli Komitesi Başkanı DSİ Genel Müdürü Sayın Mehmet Akif Balta tarafından da bu ödül teslim alındı. Bu kadar derin geçmişe sahip olan Şamran Kanalı, kurumumuz tarafından korunmakta olup bölge insanına sulama hususunda hizmet vermeye devam ediyor."