Van'da 2 bin 308 vakayı inceleyerek kanser türlerinin haritasını çıkardılar

EMRE ILIKAN - Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (Van YYÜ) Dursun Odabaş Tıp Merkezi Genel Cerrahi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Sebahattin Çelik ve Muradiye Meslek Yüksekokulu Bilgisayar Teknolojileri Bölümü Doktor Öğretim Üyesi Serpil Sevimli Deniz, Van'da 2 bin 308 vakayı inceleyerek kanser türlerinin haritasını çıkardı.

Çelik ve Deniz, Van'da sık görülen kanser türlerinin, ilçelere, yaşa ve cinsiyete göre dağıtımının belirlenmesi ve bu bilgilerin haritalandırılmasına yönelik çalışma başlattı.

Bu kapsamda, Van Eğitim ve Araştırma Hastanesine 2013-2018 yılları arasında müracaat eden ve kanser teşhisi konulan hastalarla ilgili verilerden faydalanan Çelik ve Deniz, elde edilen verilerle kentin kanser haritasını oluşturdu.

Çalışmayla ilgili AA muhabirine bilgi veren Doç. Dr. Çelik, hayata geçirdikleri projeyle dinamik bir dijital kanser haritası çıkarmayı hedeflediklerini söyledi.

Van'daki kanser dağılımını yıllara göre incelediklerini anlatan Çelik, "Van Eğitim ve Araştırma Hastanesindeki 5 yıllık veri setinden faydalandık. Haritanın şöyle bir faydası olacak. İlçelere göre kanserlerin dağılımını öğreneceğiz. Hangi tür kanserin görüldüğünü, sıklığını, cinsiyete ve yaşa göre dağılımını ortaya koyacağız. Bu veriler kullanılarak politikaların geliştirilmesine katkı sunulacağını düşünüyoruz. Veriler geldikçe kanser haritası güncellenecek. Mesela, Saray ilçesinde 2020'de hangi kanser ne kadar sıklıkta görülüyordu? 2023'teki sayıda bir değişiklik oldu mu? Bu bilgiyi hem vatandaşlar hem de yöneticiler görebilecek. Böylelikle güncel, sağlıklı ve güvenilir veriler ulaşılır hale gelecek. Kanser haritasının dijital formunu henüz yapmadık. Bunun ilgili çalışma yürütüyoruz." dedi.

- "Deri kanseri azımsanmayacak derecede fazla"

Çalışmalarda önemli bulgulara da ulaştıklarının altını çizen Çelik, "Van'da özellikle mide ve yemek borusu kanseri sık görülüyor. 5 yıllık çalışmamızla 2 bin 308 veriyi incelediğimizde deri kanserinin de fazla olduğunu gözlemledik. Önceden bunu bilmiyorduk. Deri kanseri azımsanmayacak derecede fazla. Tedbir alındığında önlenecek bir kanser türü. Sağlıkta bu tür yeni bilgilerin ortaya çıkmasının önleyici hekimliğe de katkı sunacağını düşünüyoruz. Çalışmamıza destek veren Van Eğitim ve Araştırma Hastanesinde görevli Semi Kazut'a teşekkür ederim." diye konuştu.

Bilimsel çalışmanın "Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler Alanında Gelişmeler" adlı kitabın 8. bölümünde yayınlandığını belirten Çelik, şu bilgileri verdi:

"Çalışmamızda 5 yıllık bir veri analizi yapıldı. Vakaların tamamı kanser hastası. İlçelere göre dağılımını yaptık. Diyelim ki kanser hastası A kişisi bize başvurdu. Doğum yerine, yaşına, cinsiyetine bakarak haritalandıracağız. Çalışmamızda 2 bin 308 kanser hastasının hangi ilçede olduğunu ortaya koyduk, çocuk ve yetişkin yaş gruplarında hangi kanserlerin sık görüldüğünü inceledik. Harita, internet adresi üzerinden yayınlanacak Valiliğimizin ya da İl Sağlık Müdürlüğümüzün internet adresi üzerinden paylaşılması daha uygun olur. Henüz çalışma aşamasındayız. Bu konuda yetkililere çağrıda bulunmak istiyorum. İlimizde dijital bir kanser haritasının olması faydalı olacaktır. Kamu kurumlarımızın ve yöneticilerimizin çalışmaya destek olmalarını bekliyoruz."