Unutulmaya yüz tutmuş Taşkale halısı için kadınlar yeniden tezgah başında

HARUN REŞİT YILDIKO - Karaman'da bir dönem önemli bir geçim kaynağı olan Taşkale halısı dokumacılığını canlandırmak için kadınlar tezgah başına geçti.

Konya Ovası Projesi (KOP) Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı desteğiyle Halk Eğitim Merkezi bünyesinde açılan kursa katılan 12 kadın, yörede artık dokunmayan coğrafi işaretli halıyı tekrar dokuyarak gelecek nesillere taşımanın gayretini gösteriyor.

Bu kursla desen çizmeyi ve halı dokumayı öğrenen kadınlar, eğitimlerini tamamladıktan sonra dokudukları halıları satarak aile bütçesine de katkı sağlayacak.

Kurs eğitmeni 60 yaşındaki Türühan Bozkurt, AA muhabirine, köyleri olan Taşkale'de yıllar önce her evde bir dokuma tezgahı olduğunu, en büyük geçim kaynaklarının halıcılık olduğunu söyledi.

Halı dokumayı 10 yaşında annesinden öğrendiğini ve geçimini bu yolla sağladığını belirten Bozkurt, "Halı dokuma atalarımızın gelir kaynağıydı. Geçmişte herkes çocuğunu evlendireceği zaman çeyiz olarak Taşkale halısı alırdı. Dokuduğumuz halılarımızı satar hayvanlarımıza yem alır, onların yünlerini de halıda kullanırdık. Düğünümüz olacaksa eşyalarımızı alırdık. Sabahtan tezgaha oturur akşam ezanına kadar çalışırdık." diye konuştu.

- "Gençlerimiz öğrenirse bu işin ustaları ölmez"

Yıllardır dokuduğu Taşkale halısının yaşatılması için kooperatif kurduğunu ve kurs açtığını aktaran Bozkurt, şunları kaydetti:

"Taşkale halısının iplerini kendimiz üretir, kendimiz boyarız. Yıllardır alışılmış geleneksel motifleri kullanıyoruz. Zor ve zahmetli bir iş. Dokuyucusunu bulmak çok zor. Elimden geldiği kadar işi yürütmeye çalışıyorum çok seviyorum çünkü. Burada gençlerimizi yakalamaya çalışıyorum. Gençlerimiz öğrenirse bu işin ustaları ölmez. Yetiştirdiğimiz kızlarımızı da eğer kabiliyetleri yerindeyse hoca yapmak istiyorum. Bu kültürü yaşatmayı ve tekrar gelir kaynağı yapmaya çalışıyoruz. Hanımlar gelsinler, evlerine hem maddi katkıda bulunurlar hem de kültürümüz yaşar. Geçmişi olmayanın geleceği olmaz. Geçmişimizi bilmemiz ve korumamız lazım."

- "Bu halı çok kıymetliydi"

Tecrübelerini aktarmak için kursa gelen Türühan Bozkurt'un annesi 88 yaşındaki Fatma Yılmaz da tezgahın başına çocuklukta geçtiğini artık yaşı ilerlediği için dokuma yapamadığını söyledi.

Geçmişte Taşkale halısının kendileri için en önemli geçim kaynağı olduğunu aktaran Bozkurt, şöyle konuştu:

"Eskiden köyümüzde çok halı dokunurdu ama artık yapılmıyor. Bir halı tüccarı vardı yoğunluktan yatağında yatamaz, köylüler halı satmak için sürekli kapısına giderdi. 300 koyunumuz vardı. Koyunlarımız güder, yünlerinden ipimizi yapar boyardık. Bu halı çok kıymetliydi. Herkes evine ıstar (dokuma tezgahı) yerleştirirdi şimdi o ıstarlar sokaklarda yatıyor. Benim gençliğim olsa halı dokurdum ama artık yaşım kemale erdi."

Kursiyerlerden Bedia Aydan, kurs sayesinde halı dokumayı ve motif çizmeyi öğrendiğini, bir halıyı 3 ayda dokuyabildiğini söyledi.

Kursun çok verimli geçtiğini belirten Aydan, "Kurs bizim için çok faydalı oldu. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Geleneksel Türk Sanatları bölümünde okuyorum. Halıyı orada öğrendik ve bu kursla sevdik. Bu halıyı gelecek nesillere aktarmak çok güzel bir duygu. Çocuklarımız da öğrensin, geleneğimizi sürdürsünler." dedi.

Halı dokuyanlardan Filiz Karataş da halı dokumayı çok kısa sürede öğrendiklerini, Taşkale halısının kendine özgü desenleri, renkleri ve motifleriyle gelecek nesillere aktarılmasının çok önemli olduğunu söyledi.