Türkiye'ye en yoğun tarihi eser iadesi ABD'den yapılıyor

ZEHRA TEKECİ - Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü Kaçakçılıkla Mücadele Dairesi Başkanı Zeynep Boz, son 20 yılda Türkiye'ye 12 bin 150'den fazla eserin iadesini sağladıklarını, en yoğun iadenin ABD'den yapıldığını bildirdi.

Antalya Kültür Yolu Festivali kapsamında kente gelen Boz, AA muhabirine, Kültür ve Turizm Bakanlığı çatısı altındaki Kaçakçılıkla Mücadele Dairesi Başkanlığının, eser iadelerinin yanı sıra UNESCO nezdinde Birleşmiş Milletlerin ilgili kurumlarında Türkiye'yi temsil ettiğini söyledi.

Eğitim ve farkındalık şubesi çalışmalarına da çok önem verdiklerini dile getiren Boz, "Dünyada kaçakçılıkla mücadele dairesi altında eğitim ve farkındalık şubesi olan tek ülkeyiz. Çünkü bu suçla başka türlü mücadele edemezsiniz. Kültür varlıklarının neden korunması gerektiğini, aslında bunun terörizmin finansmanından tutun ülkemizin uluslararası siyasetine ters düşecek sıkıntılara kadar varabileceğini anlattığımızda, halkımız da bu koruma çalışmalarında daha dikkatli bir tutum sergiliyor ve bize destek veriyor." diye konuştu.

Güvenlik güçleriyle de önemli çalışmalar yürüttüklerine işaret eden Boz, Emniyet Genel Müdürlüğü Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele Başkanlığının (KOM) yaptığı Anadolu, Miras ve Define Operasyonu gibi büyük operasyonların dünya çapında ses getirdiğini, binlerce eserin ele geçirildiği bu çalışmalarda yıllardır aranan kilit isimlerin yakalandığını ve örgütlerin çökertildiğini anlattı.

- Son 20 yılda çok sayıda eser ana vatanına döndü

Boz, tüm bu çalışmalarla kaçakçılıkla mücadelede önemli sonuçlar alındığına dikkati çekerek şöyle devam etti:

"Son 20 yılda yurt dışından 12 bin 150'den fazla eserimizin iadesini sağladık, bunun 7 bin 850 kadarı son 5 yılda gerçekleşti. Son yıllarda bu iadeleri yoğunluklu olarak Amerika Birleşik Devletleri'nden yapıyoruz. Çünkü ABD ile ikili anlaşma imzaladık, bunun çok büyük etkisi var. Sizinle işbirliği yapan bir ülke varsa, devlet politikası olarak bu yanlışa 'dur' demek eğilimini görüyorsanız o zaman o ülkeden iade edilen eser sayısı artıyor. Bunun bir benzerini de İsviçre'de görüyoruz. Gönül ister ki artık daha fazla ülke bu konuya odaklansın ve zamanında yapılmış bu hataları gidermek adına, bizlere eserlerimizin iadesini sağlamak için daha da fazla destek olsun."

İnsanları kaçak kazı gibi suçlara teşvik eden örgütlü suç gruplarının varlığını sürdürdüğünü belirten Boz, geçiş yolundaki ülkeler arasındaki işbirliği sayesinde güncel kaçakçılığın da engellenebildiğini vurguladı.

- Teslim alınan 9 eser yakında Türkiye'ye getirilecek

Son dönemde İsviçre'de iadesi sağlanan eserlere ilişkin de bilgi veren Boz, şunları kaydetti:

"İsviçre'deki bir operasyonda ele geçirilen sikkeler ve Bizans dönemine ait bronz bir kandil var. Toplam 9 eser teslim aldık, yakın zamanda da bu eserlerimiz ülkemize giriş yapacak. Bu bronz kandilin önemi şu; İsviçre'de çok büyük bir kaçakçılıkla mücadele soruşturması açılıyor. Tüm bu süreç bu kandilin dikkati çekmesiyle başlıyor. Çünkü şüpheli gözüken bazı noktaları var ve bir satışa konu edileceği sıra İsviçre'nin yetkili makamları bunu durduruyor, daha sonra soruşturma başlıyor. Yani ipin ucu bu kandildi ve sembolik bir noktası var. Bununla beraber sikkelerimiz de mevcut."