Türkiye'nin verileri yerli teknolojiye emanet

ANKARA (AA) - GÖKSEL YILDIRIM - İletişim teknolojilerindeki gelişmelere paralel olarak önemi giderek artan radyolink sistemleri ve yazılımları CTech tarafından yerlileştirildi ve operatörlerin kullanımına sunuldu.

AA muhabirinin derlediği bilgiye göre, veri aktarımları için (analog ses) kablolu yeraltı şebekesi kurulumları yaklaşık 100 yıllık bir geçmişe sahip bulunuyor. Kablo teknolojisindeki gelişim, fiber kablolamayla oldukça yüksek veri iletim hızlarının sağlandığı bir seviyeye geldi ve ışık hızında geniş kapasiteli veri iletimleri fiber kablolarla mümkün oldu.

Fiber kablolama için altyapı oluşturma zorluğu ve maliyeti ise havadan kablosuz veri iletiminin önemini gün geçtikçe artırıyor. Coğrafi alanı zor, engebeli olan ve kazı maliyetlerinin karşılanmasında problem yaşanılan ülkelerde havadan kablosuz veri aktarımı sağlayabilen radyolink şebekelerinin kullanım ihtiyacı öne çıkıyor.

5G teknolojilerinde şebekelerde sıklıkla kullanılacak M2M (Machine to Machine) uygulamaları başta olmak üzere Small Cell kurulumlarında da baz istasyonlarına yüksek kapasiteli transmisyon hatlarının sağlanabilmesi yüksek önem taşıyor.

Dünyada 2021-2025 döneminde 5 yıllık radyolink pazar büyüklüğünün 17 milyar dolar olması öngörülüyor, Türkiye için ise bu rakam yaklaşık 200 milyon dolara karşılık geliyor.

- Yerli ürün ihtiyacına güvenli çözüm

Türkiye, 2018 yılında 7, 13 ve 80 GHz frekanslarında yerli üretim şartı getirdi. Yerli ekipman sağlayıcı firmayla çalışmak operatörlere ayrıca daha esnek hizmet alma ve ihtiyaçlarına göre ürün üzerinde daha hızlı geliştirme yapılması ve çözüm sağlanması gibi avantajlar sunuyor.

Türk Havacılık ve Uzay Sanayii (TUSAŞ) iştiraki CTech, haberleşme, siber güvenlik ve modelleme-simülasyon teknolojilerindeki birikimiyle tüm bu ihtiyaçları dikkate alarak yerli çözümler geliştiriyor.

Milimetre dalga olarak da ifade edilen yüksek frekanslarda radyolink geliştirme ve üretimi çalışmalarına 5 yıl önce başlayan CTech, 60 ve 80 GHz frekanslarında radyolink üretimi ve testlerinin yapılacağı yüksek teknolojiye dayalı tesis kurdu. Şirket, radyolinklerin kontrol edilebilmeleri için gerekli NMS (Network Management System) yazılımını da yerli olarak geliştirdi.

CTech, Türkiye'nin önde gelen operatörlerinden biriyle yaptığı anlaşma kapsamında 5 binden fazla radyolink ünitesi üretimi gerçekleştirecek. İlk teslimatı yapılan radyolinklerin hali hazırda Erzurum'da kurulumları tamamlandı, performans takip çalışmaları devam ediyor.

Kritik haberleşme ve kontrol ekipmanlarının güvenlik açısından şüphe götürmeyecek yönetim sistemleriyle (NMS) çalışması ulusal güvenlik açısından yüksek önem taşıyor. CTech NMS yazılımının üzerinde çalıştığı platform, bir altlık olarak tasarlanırken, İHA'ların kontrolü ve diğer birçok ihtiyaç kapsamında olası ilgili paketlerin kendi üzerinde geliştirilmesine imkan sağlıyor.

- Türkiye'de 60 bin radyolink ihtiyacı

Bugün için baz istasyonu başına transmisyon kapasitesi ihtiyacı 2 Gbps iken, yakın zamanda 10 Gbps ve 2025'te 20 Gbps seviyelerine çıkacak. 6G'de 2030 yılında 1000 Gbps transmisyon kapasiteleri gündeme gelecek. Gittikçe daha da kritik önem kazanacak veri transferi işleminin güvenli, tüm detayları bilinen kanallar üzerinden gerçekleştirilmesi ulusal güvenlik açısından vazgeçilmez önem taşıyor. 2025 yılı sonuna kadar Türkiye'de yaklaşık 60 bin radyolink kurulması öngörülüyor.

CTech, 2022 yılında Türkiye'de de kurulumlara başlanılması öngörülen 5G sistemlerinde önemli bir altyapı elemanı olan radyolink ve yönetim sisteminin yerli olması için çalışmalarını sürdürüyor. Ekonomik anlamda dışa bağımlılığın azaltılması, telekomünikasyonda ulusal güvenlik endişelerinin minimuma indirilmesi ve telekomünikasyon sektöründe uluslararası bir oyuncu olma CTech'in en başta gelen hedefleri arasında yer alıyor.

5G’de çok yüksek veri iletim hızlarına ancak fiber ya da radyolink gibi iki altyapı yönteminden biriyle ulaşılabilecek. Bu sebeple fiber döşemenin zaman ve ekonomik açılardan maliyetli olacağı yerlerde fiber hızlarına yakın veri iletim imkanları sağlayan 80 GHz ve üzerindeki frekanslarda çalışan radyolink kullanımları tercih edilecek. Radyolink ekipmanları direkt olarak müşteriye satılabileceği gibi baz istasyonu, NodeB, eNodeB gibi radyo ekipmanları ile birlikte de pazarlanabilecek.

- Kritik altyapılarda göreve hazır

Yerli radyolink sistemleri telekom operatörleri, internet servis sağlayıcıları, televizyon yayıncıları tarafından kullanılabilecek. Savunma sanayisi ürünleri ve güvenlik birimlerinin ihtiyaçlarını da karşılayacak yerli radyolink sistemleri, gaz, petrol, enerji, su, bankacılık gibi kritik altyapıların hızlı, kesintisiz ve güvenli şekilde görev yapmasını sağlayacak.

CTech geliştirdiği radyolink çözümleriyle yerli pazarda kullanımda ilk sırada yer alıp uluslararası pazarda da pay sahibi olmayı amaçlıyor. Şirket, yapacağı özel geliştirmelerle (yeni frekanslar, yeni 'feature'lar ve benzeri) ürünün kullanımını artırmayı ve yeni pazarlarda yer almasını sağlamayı hedefliyor.