Trans yağlar alzaymırı tetikliyor

ANKARA (AA) - DUYGU YENER - Sağlık Bilimleri Üniversitesi Gıda Teknolojisi Ana Bilim Dalı Dr. Öğr. Üyesi Sibel Bölek, bilimsel çalışmaların trans yağların özellikle orta yaş ve üzeri kişilerde hafıza kaybına yol açtığını, alzaymır olma riskini ise dört kat artırdığını bildirdi.

Dr. Öğr. Üyesi Sibel Bölek, AA muhabirine yaptığı açıklamada, ticari olarak üretilen gıda maddelerinin dayanıklılığını artırmak amacıyla endüstriyel işleme tabi tutulan yağlara trans yağ denildiğini ifade ettti.

Trans yağların kalp sağlığına olumlu etkileri bulunan iyi huylu kolesterol miktarını düşürdüğünü, zararlı etkileri bulunan kötü huylu kolesterol miktarını yükselttiğini ifade eden Bölek, bu durumun koroner kalp hastalığının oluşmasında önemli parametrelerden birisi olduğuna dikkati çekti.

Bölek, büyük çapta ticari üretimi gelişen margarin endüstrisiyle başlayan trans yağ asit içeriği yüksek yağların, kremalı bisküvi, çikolata, kraker, cips, patlamış mısır, şekerleme, kuru pasta, salata, salata sosu, aperitif yiyecekler, kızartmaların üretiminde kullanıldığını aktardı.

Gıda maddelerinin depolanması ve işlenmesi sırasındaki oksidasyonla da miktarı artan trans yağ asitlerinin sağlık üzerinde olumsuz etkileri olduğunun bilimsel çalışmalarla ortaya konulduğunu ifade eden Bölek, bu yağların günlük alımının olabildiğince düşürülmesi gerektiğini vurguladı.

Bölek, Amerikan Gıda ve İlaç Kurumu (FDA) tarafından gıda etiketlerinde trans yağ asitleri içeriğine ait bilgilerin verilmesi gerektiği yönünde tavsiye kararı verildiğini de aktardı.

- "Karaciğer yağlanmasına ve obeziteye neden oluyor"

Trans yağ asitlerinin koroner hastalıklar haricinde birçok hastalıkla da ilişkisinin olduğunu ifade eden Bölek, şunları kaydetti:

"Yapılan araştırmalar, trans yağların kanser riskini beş katına çıkardığını, inme riskini arttırdığını, gebelik süresini kısalttığını, anne sütünün kalitesini düşürdüğünü, bağışıklık sistemini zayıflattığını, pankreasın insülin tepkisini azalttığını, karaciğer yağlanmasına ve obeziteye neden olduğunu göstermiştir.

Bilimsel çalışmalar, özellikle orta yaş ve üzeri insanların hafızalarını kaybetmelerine neden olan alzaymır hastalığı ile trans yağ asit miktarı arasında pozitif bir ilişki olduğunu, hatta trans yağ asitlerinin alzaymırı desteklediğini belirtmiştir. Trans yağ asidi alımındaki yüzde 20'lik bir artışın alzaymır olma riskini dört kat artırdığı öne sürülmüştür."

Trans yağ tüketen 13-14 yaş arası çocuklarda, saman nezlesi, atopik bozukluklar, alerjik astım ve egzama sıklığının da yüksek olarak saptandığına dikkati çeken Bölek, çocukların sık olarak tükettiği gıdalardan orta boy patates kızartmasında 8 gram, 1 adet donut halkasında 5 gram, 1 adet kekte 4,5 gram, 3 adet kremalı kurabiyede 2 gram, 1 yemek kaşığı margarinde 3 gram, küçük patates cipsinde 3 gram, 1 gofrette ise 3 gram trans yağ bulunduğu bilgisini paylaştı.

Bölek, gıda üretiminde daha sağlıklı yağlar kullanılması gerektiğinin altını çizerek, alternatif olabilecek yolların denenmesi gerektiğini kaydetti.