"Torba tasarı" TBMM Genel Kurulunda

TBMM (AA) - TBMM Genel Kurulunda, "Torba tasarı" olarak bilinen, Vergi Kanunları ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı'nın 22-49. maddelerini kapsayan 2. bölümünde yer alan maddeler kabul edildi.

Kabul edilen maddelere göre, açılmış davalardaki uyuşmazlık, arabuluculuk yoluyla çözümlenirse ve arabulucunun son tutanağına dayalı olarak verilen kararlarda, karar ve ilam harcı 35,90 lira olacak.

Kaldırılan Askeri Yüksek İdare Mahkemelerinin "tarafsız ve bağımsız olmadığı" iddiasıyla Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine (AİHM) yaptığı başvuruları derdest olanlar, tasarının kanunlaşmasından itibaren 3 ay içinde Ankara idare mahkemelerinden yargılamaların yenilenmesini isteyebilecek. Bu sürede başvuruda bulunmayanlar, AİHM'ce münhasıran iç hukuk yollarının tüketilmediği gerekçesiyle verilen kabul edilemezlik kararlarının kendilerine tebliğinden itibaren 3 ay içinde de yeniden yargılama talep edebilecek.

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının sosyal hizmet modellerinden yararlanan çocukların, 18 yaşını doldurdukları, korunma, bakım ve tedbir kararlarının sona erdiği tarihten itibaren 5 yıl içinde Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığına başvurmaları halinde, hak sahibi oldukları onaylanırsa talepleri Devlet Personel Başkanlığına bildirilecek. Hak sahiplerinin atamaları il tercihleri dikkate alınarak, kura usulü ile yapılacak ve işe yerleştirmede öncelik sırasıyla lisans, ön lisans ve ortaöğretim mezunlarına verilecek.

Bu kapsamda daha önce ataması yapılan ve görevde bulunanlar, kurumlarının kadroları ve ihtiyaçları göz önünde bulundurularak, tasarının yürürlüğe girdiği tarih ve öğrenim durumları itibarıyla ihraz ettikleri unvanlara atanacak.

- Baraj inşaatındaki kamulaştırmalar

Tasarıyla, baraj inşası için yapılan kamulaştırmalar sonunda, kamulaştırma sahasına mücavir malların sahiplerinin başvurusuyla; çevrenin sosyal, ekonomik veya yerleşme düzeninin bozulup bozulmadığı, ekonomik veya sosyal yönden yararlanılmasının mümkün olup olmadığı, kurulacak komisyon tarafından incelenecek.

Komisyonun yaptığı inceleme sonucunda, çevrenin sosyal, ekonomik veya yerleşme düzeninin bozulduğuna ve taşınmaz maldan yararlanılmasının mümkün olmadığına karar verilmesi halinde, taşınmaz mal kamulaştırmaya tabi tutulacak.

Tasarıya göre, organize sanayi bölgeleri ve küçük sanayi sitelerince yapılan veya yaptırılan su, kanalizasyon, arıtma, doğalgaz, elektrik, haberleşme tesisleri, yol yapımı gibi altyapı yatırımları ile küçük sanayi sitelerindeki iş yeri yapımına ilişkin mal teslimi ve hizmet ifaları KDV'den istisna tutulacak.

- Kantinlerin kiraya verilmesi KDV dışı

Milli Eğitim Bakanlığına bağlı okullarda, kantin olarak belirlenen alanların okul aile birlikleri tarafından kiraya verilmesi işlemlerine de KDV istisnası getirilecek.

Sanayi sicil belgesine sahip işletmelerin, yatırım teşvik belgesi aranmadan imalat sanayisinde kullandıkları yeni makine ve teçhizat alımlarına 31 Aralık 2019'a kadar KDV istisnası getirilecek. Ar-Ge, yenilik ve tasarım faaliyetlerinde bulunanlara, teknoparklarda, Ar-Ge ve tasarım merkezlerinde ve üniversitelerin araştırma laboratuvarlarında kullandıkları yeni makine ve teçhizat alımlarına 31 Aralık 2019'a kadar KDV istisnası sağlanacak.

Yatırım teşvik belgeli olsun veya olmasın imalat sanayisinde veya Ar-Ge, yenilik ve tasarım faaliyetlerinde kullanılan ve 31 Aralık 2019'a kadar alınan yeni makine ve teçhizat, mevcut amortisman sürelerinin yarısı kadarlık daha kısa bir sürede amortismana tabi tutularak gider yazılabilecek.

Tasarıyla, Maden Kanununda değişikliğe gidiliyor.

Buna göre, iki defa ihaleye çıkılan bir sahaya müracaat olmaması halinde söz konusu sahanın aramalara açık hale geldiği, Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı Maden İşleri Genel Müdürlüğünce ilan edilecek. İlan edilen sahaya 1 aylık sürede de müracaat olmaması durumunda saha, ihale taban bedeli üzerinden ruhsatlandırılacak.

İşletme izni veya bakanlıkça şerh edilmiş rödovans sözleşmesi olmaksızın mücavirdeki sahalara taşmalar hariç olmak üzere; maden ocağı açan, maden üreten veya faaliyetleri durdurulmuş maden sahasında üretim faaliyetinde bulunanlara 3 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası ve 20 bin güne kadar adli para cezası verilecek. Bu suçtan hüküm giyenler, infazlarının tamamlanmasından itibaren 10 yıl boyunca madencilik faaliyeti yapamayacak.

Linyit ve taşkömürü çıkaran, kamu kurum ve kuruluşlarının iştiraklerinin, bu düzenlemenin yürürlük tarihinden önce sözleşmeye bağlanarak işlettirdikleri yer altı maden işletmelerinde çalışan rödovansçıların, çalışma saatindeki azalma, ücret artışı ve yıllık izin düzenlemeleri gibi iyileştirmelere bağlı olarak oluşan maliyet artışları desteklenecek.

Tasarıyla, Türk sporunun ve amatör spor kulüplerinin desteklenmesi amacıyla düzenleme yapılıyor.

Buna göre; Spor Genel Müdürlüğü, Türkiye Futbol Federasyonu ve bağımsız spor federasyonlarına tescil edilmiş olan ve Türkiye'de faaliyette bulunan spor kulüpleri ve sportif alanda faaliyette bulunan sermaye şirketleri tarafından sporculara ödenen ücretlerden tevkif edilerek ilgili vergi dairesine kanuni süresinde beyan edilen ve ödenen gelir vergisi tutarlarının tamamı, kulüplere ret ve iade edilecek.

Özel hesaba aktarılan bu tutarlar; sporcu, çalıştırıcılar ve diğer spor elemanlarının, sportif faaliyetlerine ilişkin iaşe, ibate, seyahat, sağlık, eğitim-öğretim harcamaları ile amatör spor dallarına ilişkin hazırlık kampları, müsabaka, malzeme ve ekipman, federasyon vize, lisans, tescil ve katılım harcamalarında kullanılacak.

Özel hesaptan amaç dışı kullanıldığı tespit edilen tutarlar için amaç dışı kullanılan döneme gelir (stopaj) vergisi tarhiyatı yapılarak vergi cezası kesilecek.

Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonu gelirlerinden engellilere ve yaşlılara yönelik hizmetlere tahsis edilebilecek yüzde 5'lik kısmın kullanım alanı ve usulleri yeniden belirlenecek. Böylece, engellilerin ve yaşlıların topluma uyumunu kolaylaştıracak ve erişilebilirliklerini sağlayacak her türlü proje ve faaliyet ile yapım, kiralama işleri bu kaynak ile gerçekleştirilebilecek.

- Terör eyleminin ortaya çıkarılması

Terör eyleminin ortaya çıkarılması, etkilerinin azaltılması veya bertaraf edilmesinin sağlanmasında yardımcı ve faydalı olanlardan hayatını kaybeden sivillerin yakınlarına ikinci istihdam hakkı verilecek.

Tasarıyla, Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanunda düzenleme yapılıyor. Buna göre, kuruluşların özelleştirme kapsamına alınmasında, ekonomide verimlilik artışı ve kamu giderlerinde azalma sağlanmasına ilave olarak, kamuya gelir elde edilmesi amacıyla da Hazineye ait taşınmazların değerlendirilmesi suretiyle özelleştirilebilmesi sağlanacak.

- İstihdam desteği sağlanacak

Tasarıyla, İşsizlik Sigortası Kanununda düzenlemeye gidiliyor.

Buna göre; 2020 sonuna kadar (1 Ocak 2018- 31 Aralık 2020 döneminde) işe alınan sigortalılar nedeniyle ilave istihdam sağlayan özel sektör işverenleri için 12 ay süreyle, gelir vergisi stopajı, damga vergisi ve sosyal güvenlik primi desteği teşviki getirilecek. İmalat ve bilişim sektöründe faaliyet gösteren iş yerlerinde ilave işe alınacaklar için daha yüksek tutarda sosyal güvenlik primi desteği sağlanacak.

Kadın, genç ve engelli istihdamında teşvik süresi 12 ay yerine 18 ay olarak belirlenecek.

İmalat sektöründe çalışan küçük işletmelere ve esnafa 2018 yılında uygulanmak üzere, 18 yaşından büyük ve 25 yaşından küçük en fazla iki kişi ilave istihdam sağlamaları halinde gelir vergisi stopajı, damga vergisi, sosyal güvenlik primi ve asgari ücret üzerinden iki ayda bir ücret desteği verilecek.

Kadınların iş hayatına katılmalarını teşvik amacıyla kadın hizmet erbabına işverenlerce kreş ve gündüz bakımevi hizmeti verilmek suretiyle doğrudan veya asgari ücretin aylık brüt tutarının yüzde 15'ini geçmemek üzere sağlanan menfaatlere gelir vergisi istisnası getirilecek.

İşverenlere 2016 ve 2017 yıllarında uygulanan, 100 lira tutarındaki asgari ücret desteği uygulamasına 2018 yılında da devam edilecek.

Gençlerin istihdam edilebilirliklerini artırmak amacıyla 18-25 yaş arasındaki sigortalılara ait sigortalı işe giriş bildirgesinin, çalışılmaya başlanılan tarih itibarıyla verilmesine imkan sağlanacak.

Tasarıya göre, işe alınanların ücretlerinin, ilgili yılda uygulanan asgari ücretin aylık brüt tutarının prim ödeme gün sayısına isabet eden tutarı üzerinden hesaplanan gelir vergisinin asgari geçim indirimi uygulandıktan sonra kalan kısmı, verilecek muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden terkin edilecek.

Ücret ödemelerine ilişkin düzenlenen kağıtlara ait damga vergisinin aylık brüt asgari ücretin prim ödeme gün sayısına isabet eden kısmı beyan edilmeyecek ve ödenmeyecek.

Sağlanan vergi teşvikleri 2020 yılı aralık ayı aşılmamak üzere, teşvik kapsamına giren çalışanlar için 12 ay süreyle uygulanacak, ancak bu süre işe giriş tarihi itibarıyla teşvik kapsamına giren 18 yaşından büyük kadın, 18 yaşından büyük 25 yaşından küçük erkek çalışanlar ile engelli olarak kayıtlı sigortalılar için 18 ay olarak dikkate alınacak.

- Bireysel emeklilikte cayma süresi artırılabilecek

Bakanlar Kuruluna; işverenleri aracılığıyla otomatik olarak bir bireysel emeklilik planına dahil olan çalışanların, iki ay içinde sözleşmeden cayma hakkını üç katına kadar artırma yetkisi verilecek.

Tasarıyla; mevcut düzenlemede, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığında olan, şeker kotalarının tespiti ile iptal ve transferleri hakkında kararlar alınması ve uygulanması hakkı Bakanlar Kuruluna geçiyor.

Buna göre, bakanlık; A ve B şeker kotalarının tespiti, iptal ve transferlerine ilişkin teklifi Bakanlar Kuruluna sunacak ve bu konuda alınacak Bakanlar Kurulu kararını uygulayacak.

Yeni şeker fabrikası kurulabilmesi veya mevcut fabrikaların kapasitelerini artırabilmeleri için kota temin etmeleri zorunlu olacak. Bu şirketlere yeni A ve B kotaları tahsisine Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı yerine Bakanlar Kurulu yetkili olacak.

- Şeker pancarı kotasında değişiklik

Tasarı üzerinde, AK Parti'nin verdiği önergenin kabul edilmesiyle değişiklik yapıldı.

Buna göre, nişasta kökenli şekerler için belirlenecek toplam A kotası, ülke toplam A kotasının yüzde 5'ini geçemeyecek. Mevcut düzenlemede bu oran yüzde 10 idi.

Türkiye Şeker Fabrikalarına ait fabrikaların özelleştirilmesi halinde, Türkiye Şeker Fabrikaları tarafından şirketlere tahsis edilen kotalar da devir tarihi itibarıyla alıcıya aktarılmış olacak.

Özelleştirme sözleşmelerinde yer alan üretim taahhüdünün başlangıç tarihinden itibaren alıcı şirketlerin 5 yıl boyunca her pazarlama yılı için, kendilerine tahsis edilen kotalardan yüzde 90'ın altında arz sağlamaları halinde, ilgili pazarlama yılı kotasının yüzde 90'ı ile arz arasındaki fark kadar kota hakları, Türkiye Şeker Fabrikalarına aktarılacak.

Bu aktarım nedeniyle herhangi bir hak ileri sürülemeyecek ve talepte bulunulamayacak.

Nişasta kökenli şekerler için belirlenecek kota miktarında yapılan değişiklik sonucu ortaya çıkan kota fazlası Türkiye Şeker Fabrikalarına aktarılacak.

TBMM Başkanvekili Ayşe Nur Bahçekapılı, tasarının 2. bölümünde yer alan maddelerin kabul edilmesinin ardından birleşime ara verdi.

Bahçekapılı, aranın ardından komisyon ve hükümetin yerini almaması üzerine birleşimi, yarın saat 14.00'de toplanmak üzere kapattı.

Bu arada, TBMM Başkanı İsmail Kahraman, Genel Kurul Salonu'na gelerek bir süre çalışmaları takip etti.