TEMSAN mühendisleri kompakt mini HES geliştirdi

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'nın ilgili kuruluşu Türkiye Elektromekanik AŞ'de (TEMSAN) görev yapan mühendisler tarafından 1 megavata kadar kurulu güce ulaşan kompakt mini hidroelektrik santrali (HES) geliştirildi.

Bakanlıktan yapılan açıklamaya göre, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, yenilenebilir enerji potansiyelini azami derecede kullanmak amacıyla hidroelektrik, rüzgar ve güneş enerjisi santrallerini desteklerken kamu imkanlarıyla da AR-GE projeleri yapıyor. Bu projelerden biri de TEMSAN mühendisleri tarafından yürütülüyor.

TEMSAN Tasarım Merkezi'nde geliştirilen HİDROTEM, taşınabilir ve kompakt yapısı sayesinde tek araçla ve kısa sürede nakledilebiliyor. Özgün tasarımı sayesinde inşaat gerektirmeyen sistem, hem alandan hem de zamandan tasarruf sağlıyor. Tak-çalıştır özelliğiyle kurulan ve hemen elektrik üretimine geçen HİDROTEM, geliştirilen yazılım sayesinde mobil cihazlarla uzaktan kontrol edilebiliyor.

HİDROTEM'in kontrol sisteminde yapay zeka odaklı çalışmalar da yürütülüyor. Kontrol sistemi üzerinde yapay zeka algoritmalarıyla su rezerv kontrolü ve ürünün en verimli noktada çalışması gibi faaliyetlerin gerçekleştirilmesi planlanıyor.

En düşük 0,5 kilovat kurulu güce kadar tasarlanan sistem, 1 megavatlık kurulu güce kadar ulaşabiliyor. Bu güç değeri yaklaşık 200 evin elektrik tüketiminin karşılanacağı anlamına geliyor. Türkiye'de HİDROTEM'in kullanılabileceği 1000 megavatın üzerinde potansiyel olduğu hesaplanıyor.

HİDROTEM, belediye isale ve tarımsal sulama hatlarında, içme suyu arıtma tesislerinde, su deposu giriş-çıkışlarında, soğutma suyu kullanılan tesislerde ve deniz deşarj noktalarında kullanılmak için tasarlandı.

Proje, AR-GE aşamasında Bursa'nın Kestel ilçesine bağlı Babasultan köyünde test edildi. 6 kilovatlık test ürünü, köyün ortak alanlarının elektrik ihtiyacını karşılamak için kullanıldı. Babasultan tecrübesinden hareketle revize edilerek gelişimini sürdüren HİDROTEM, Trabzon Arsin Belediyesi ve Zonguldak Belediyeler Birliği'nin dikkatini çekti.

Trabzon Arsin Belediyesi, Arsin İçme Suyu ve Arıtma Tesisi için 265 kilovat gücünde HİDROTEM sipariş etti. Zonguldak Belediyeler Birliği de 213 kilovatlık HİDROTEM talebinde bulundu. Zonguldak Belediyeler Birliği tarafından sipariş edilen HİDROTEM enerji üretim aşamasına geçti, Trabzon Arsin Belediyesi tarafından sipariş edilen HİDROTEM ise yakın zamanda devreye alınacak.

Böylece, bir kamu kuruluşu tarafından AR-GE faaliyetleri gerçekleştirilen HİDROTEM ticarileşerek yerli ve milli üretime katkı sağlayacak.

TEMSAN, hidroelektrik santral uygulamalarına getirdiği yenilikçi çözümler ile yarınlar için daha sürdürülebilir ve yaşanabilir bir dünyanın oluşabilmesini amaçlıyor. Francis, Pelton ve Banki tipi hidrolik türbinlerde tasarım ve üretim kabiliyetine sahip olan TEMSAN, bu ürünlerin kullanıldığı tesisler için mühendislik hizmeti de veriyor. Özellikle son yıllarda Karakaya HES ve Hirfanlı HES gibi santrallerin rehabilitasyonu kapsamında türbin tasarımı ve test faaliyetleri tamamlanarak üretim ve montaj aşamasına geçildi.