Siirtli kardeşler yabani ağaçlardan toplanan bıttımla yılda 30 ton sabun üretiyor

MEHMET NİYAZİ DENİZ - Siirt'te yaşayan Emin ve Hasan İlhan, babalarından öğrendikleri teknikle yılda yaklaşık 30 ton bıttım (menengiç) sabunu üretimi gerçekleştiriyor.

Barış Mahallesi'nde yaşayan 6 çocuk babası Emin İlhan (40), kardeşi Hasan İlhan (28) ile babalarından öğrendikleri yöntemle, sabun üretmeye karar verdi.

Evlerinin yakınında açtıkları 20 metrekarelik dükkanı üretim alanına dönüştüren kardeşler, bölgede menengiç ağaçlarından bir çeşit yabani fıstık olan bıttım toplayarak 7 yıl önce sabun üretimine başladı.

Bölgede genellikle değirmene götürüp öğütülen ürün, İlhan kardeşler tarafından soğuk pres makinesiyle hazırlanıyor.

Sabunu uzun ve zahmetli bir süreçle hazırlayan kardeşlere kimi zaman aile fertleri de destek veriyor. Kardeşler, yılda yaklaşık 30 ton sabun üretiyor.

- Üç kuşaktır sabun yapıyorlar

Emin İlhan, AA muhabirine, sabun üretiminin zor ve meşakkatli bir işlem olduğunu söyledi.

Bıttım sabununu daha önce dedesinin köyde kullanmak için hazırladığını, babasının da dedesinden sabun yapmayı öğrendiğini ifade eden İlhan, babasının, köyde yaptığı sabunu il merkezinde sattığını belirtti.

İlhan, "20 yıl boyunca babamla çalıştım. 7 yıldır da kardeşimle birlikte iş yerimizi kurduk. Dedem daha önce köyde bu ürünü değirmene götürüp öğüttükten sonra elde ettiği yağla sabun yapıyordu. Şimdi kardeşimle soğuk pres makinesiyle yapıyoruz." dedi.

Kalitesine göre sabunun kilogramının 480 ile 500 lira arasında satıldığını kaydeden İlhan, dileyen müşterilere kokulu ve renkli sabun da yaptıklarını söyledi.

- 1 kilogram sabun için yaklaşık 4 kilogram bıttım kullanılıyor

Sabun yapımına, yabani menengiç ağaçlarından toplanan bıttımı pres makinesinde öğüterek başladıklarını dile getiren İlhan, şöyle devam etti:

"Öğütülmüş bıttımı kazanlarda kaynatıyoruz. Yağın dışa vurması için kül katıyoruz. Sonra süzgeçten geçirerek elde ettiğimiz yağın miktarına göre kostik (sodyum hidroksit) madde koyup kaynatıyoruz. Yaklaşık 6-7 saat süren kaynatmanın ardından malzeme sabun olma aşamasına geliyor. Elde ettiğimiz karışımı kalıplara koyuyor ve 1 gün kurutmaya bırakıyoruz. Son aşama olarak da elde tutabilecek şekilde küçük kalıplar şeklinde keserek satışa sunuyoruz. 1 kilogram sabun elde etmek için yaklaşık 4 kilogram bıttım kullanıyoruz."

Sabunun yurt içi ve yurt dışından talep gördüğünü belirten İlhan, yılda yaklaşık 30 ton sabun elde ettiklerini, üretimi 100 tona çıkarmak istediklerini sözlerine ekledi.

Hasan İlhan da ağabeyi ile formülünü babalarından öğrendikleri sabunu kendi markalarıyla ürettiklerini anlatarak, meşakkatli bir sürecin sonunda sabun üreterek baba ve dede mesleğini sürdürmenin mutluluğunu yaşadıklarını ifade etti.

Sabun satışı yapan Cemal Tomris, bazı aileler tarafından üretilen bıttım sabununun yoğun talep gördüğünü vurguladı.

Tomris, "Sabun üretiminde güzel bir gelişme kaydettik. Büyüklerimiz asırlardır bölgemizde yetişen bu ürünü su değirmenlerinde sabuna dönüştürürdü. İlhan kardeşler ise babalarının formülünü uygulayarak sabun üretiyor." diye konuştu.