Sıfır Atık Hareketi sürdürülebilir kentler için örnek oluyor

YETER ADA ŞEKO - YEŞİM YÜKSEL - Birleşmiş Milletler İnsan Yerleşimleri Programı (BM-Habitat) tarafından, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı himayesinde düzenlenen Dünya Şehirler Günü programına katılan uzmanlar, Türkiye’nin ve Emine Erdoğan’ın sıfır atık çabalarının sürdürülebilir kentler için örnek oluşturduğunu kaydetti.

BM-Habitat'ın her yıl farklı bir şehirde düzenlediği Dünya Şehirler Günü programı bu yıl ilk kez bir ilçe belediyesinin ev sahipliğinde, Üsküdar Belediyesi'nin organizasyonu ile düzenlendi.

Programa Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın eşi Emine Erdoğan ile Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki'nin yanı sıra Türkiye Belediyeler Birliği Başkanı Yücel Yılmaz ve Üsküdar Belediye Başkanı Hilmi Türkmen katıldı.

BM-Habitat Genel Sekreter Yardımcısı ve İcra Direktörü Maimunah Mohd Sharif’in başkanlığında gerçekleştirilen programda Çin Halk Cumhuriyeti Konut ve Kentsel Gelişim Bakan Yardımcısı Dong Jianguo, Malezya Pilgrim Fonu Genel Müdürü Azman Mokhtar, Birleşmiş Kentler ve Yerel Yönetimler Genel Sekreteri Emilia Siaz'ın da aralarında bulunduğu birçok isim de yer aldı.

Başkanlığını Emine Erdoğan'ın yaptığı BM Sıfır Atık Danışma Kurulu'nun Başkan Yardımcısı ve Algramo firmasının kurucusu ve Üst Yöneticisi (CEO) Jose Manuel Moller katılımcıları arasında yer aldığı programa ilişkin AA muhabirinin sorularını yanıtladı.

Sürdürülebilirliğin her alanda kendisine yer bulabilecek çok kapsamlı bir konu olduğunu belirten Moller, "Küresel nüfusun ortalama yüzde 80’i şehirlerde yaşıyor. Bugün sürdürülebilirlik bağlamında şehirlerin nasıl görüneceğini sormaya başladık." dedi.

Moller, sürdürülebilir şehirler ve sıfır atık konsepti arasında güçlü bir bağ olduğunu, atıkların çoğunun şehirlerden çıktığını ve bunun nasıl yönetileceği üzerine düşünülmesi gerektiğini vurguladı.

İstanbul’un bu tür konuların konuşulması için doğru bir adres olduğunu ifade eden Moller, Türkiye’nin ve Emine Erdoğan’ın sıfır atık konusundaki çabalarını şu sözlerle değerlendirdi:

"Türkiye’nin, özelikle de Emine Erdoğan’ın sıfır atık konusunda yaptıkları ilham verici. Bize sıfır atığın gerçekleştirilebilir, mümkün ve takip edilebilecek bir konsept olduğunu gösterdi. İklim krizinin önüne geçmek için sunacaklarımız konusunda eskisinden daha etkili bir şekilde aksiyon almalıyız. Atık oluşturmanın önüne geçmek, yeniden kullanmak ve azaltmak, odak noktalardan biri olmalı."

- "Dönüşümün en iyi yolu atığı kullanmak"

BM Sıfır Atık Danışma Kurulu Üyesi ve "Atık Dönüştürücüleri" (The Waste Transformers) adlı organizasyonun kurucusu ve CEO'su Lara van Druten, sürdürülebilir kentlere ulaşma noktasında şehirlerin, enerji dönüşümünde birçok zorlukla karşılaşabileceğini söyledi.

Bu dönüşümü gerçekleştirmenin en iyi yolunun atığı kullanmak olduğunu kaydeden Druten, "İnsanlar genellikle atığın kötü kokulu ve korkunç şeyler olduğunu düşünüyor. Fakat atıkları gerçekten akıllı yöntemlerle dönüştürebilir ve bunları yeni doğal kaynaklar olarak kullanabiliriz." diye konuştu.

Sürdürülebilir şehirlere ulaşmanın, sıfır atık hedefine ulaşılmasıyla mümkün olduğu görüşünü paylaşan Druten, şöyle devam etti:

"Sıfır atığa sahip sürdürülebilir şehirlere sahip olmanın yolu, sistemin sıfır atık çerçevesinde yeniden yapılandırıldığından emin olmaktır. İnsanların, ürettikleri atıkların sorumluluğunu üstlenmeleri gerekiyor. İlk olarak atık miktarının azaldığından, ikinci olarak atıkta bulunan her maddenin yeniden kullanıldığından ve bu değerlerin atık üreten şehre geri döndüğünden emin olmak gerekiyor. Böylelikle sıfır atık ve karbon nötr şehirlere ulaşabilirsiniz."

Druten, Türkiye’nin ve Emine Erdoğan’ın sıfır atık çalışmaları hakkında ise, "BM, sıfır atık konusunda bir danışma kurulu oluşturdu. Bizim bu kuruldaki rolümüz bildiğiniz üzere en iyi uygulamaların yayılmasını sağlamak. Dünyaya, işlerin nasıl farklı şekilde yapılabileceğinin hikayesini anlatıyoruz ve elbette bunu başarmak için liderliğe ihtiyacımız var. Emine Erdoğan’ın liderliği de beni son derece heyecanlandırıyor." değerlendirmesinde bulundu.

BM Sıfır Atık Danışma Kurulu üyesi Delaware Üniversitesinden Enerji ve Çevre Profesörü Prof. Dr. Saleem Ali de Sıfır Atık toplantıları ile dünya şehirler günü etkinliğinin birbirini takip edecek şekilde gerçekleşmesinin çok anlamlı olduğunu ve sürdürülebilir şehirler için sıfır atık konseptinin oldukça önemli olduğunu belirtti.

- "Zihin haritası değişikliğine doğru gitmemiz gerekiyor"

BM Sürdürülebilir Kalkınma Çözümleri Ağı (UN SDSN) Türkiye Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Tamer Atabarut ise, BM'nin 2030 yılına kadar gerçekleştirilmek üzere 17 amaç koyduğunu ve bu amaçlara ulaşmak için bütün ülkelere yol haritası verdiğini, bununla ilgili sorumluluklar yüklediğini hatırlattı.

Bu amaçlardan birinin "Sürdürülebilir şehirler ve topluluklar" olduğunu aktaran Atabarut, "Kentler, atıkların yüzde 50’sini üretiyor, enerjinin yüzde 60-80 arasındaki kısmını kullanıyor. Hem çevresel hem de sosyal etki olarak kentler bu yüzden çok önem kazanıyor." sözlerini sarf etti.

Sıfır atık hedeflerine ulaşılması için bireylerin de yapması gereken çok şey olduğundan bahseden Atabarut, sözlerini şöyle tamamladı:

"Bizim burada bir zihin haritası değişikliğine doğru gitmemiz gerekiyor. Sıfır atık işi belediyelerin veya devletin işi olarak görülmemeli, vatandaşlardan başlamalı. Artık tüketmek için kullanmamalıyız, tüketmek için üretmemeliyiz."