Senegal'de lüks araç fiyatına satılan milyon dolarlık koyun türü; ladoum

FATMA ESMA ARSLAN ÖZDEL - Senegal'de "koyunların kralı" olarak bilinen ladoum cinsi koyunların fiyatı 90 bin dolara kadar çıkabiliyor.

Moritanya'dan gelen "toubaire" ve Mali'den gelen "balibali" isimli iki türün karışımdan doğan ladoum, Senegalliler için bir koyundan fazlasını ifade ediyor.

Boyu 1,50 metreyi, ağırlığı 170 kilogramı bulan, koyundan ziyade küçük bir atı andıran ladoum, Batı Afrika'da prestij göstergesi kabul ediliyor.

Ladoumlar, diğer koyun ve koçların aksine kurban pazarlarında değil özel hazırlanmış konforlu odalarda ya da yetiştiricilerin evlerinin salonlarında besleniyor, her birine özel isim veriliyor.

Ladoumlar, kesim yerine diğer ırkları güzelleştirmek için damızlık amacıyla kullanılıyor. Ülke çapında neredeyse her bölgede en güzel ladoumu seçmek için çeşitli yarışmalar düzenleniyor.

Ülkenin kırsal bölgelerinde halen nüfus cüzdanı olmayan Senegallilere rastlansa da bir ladoumun soyağacı, yetiştiricisi tarafından doğduğu günden itibaren kayda alınıyor.

Ladoumlar soyağacı bilgisiyle ve girdiği güzellik yarışmalarında aldığı derecelerle satışa çıkıyor. Bir ladoumun anne, babası ve kardeşlerinin yarışmalardan elde ettiği dereceler fiyatını belirlerken önemli bir rol oynuyor.

"Arafat", "Ronaldo", "Scarface", "Mao", "Rambo", "Sankara", "Kleopatra" gibi birbirinden ilginç isimler verilen ladoumlardan bazılarının Facebook'ta hayran sayfası bile bulunuyor.

Ladoum, dünyanın en pahalı koyun türlerinden biri kabul edilirken ülkede bugüne kadar satılan en pahalı ladoum Galactic'in, 90 bin dolara alıcı bulduğu biliniyor.

- "Fiyatlar 30 bin dolardan 100 bin dolara kadar çıkabiliyor"

AA muhabiri, başkent Dakar'a 100 kilometre mesafedeki Mbour kentinde kurulan ladoum fuarı Ladoumed'e giderek ladoum yetiştiriciyle görüştü.

Ladoum yetiştiricisi 37 yaşındaki Abdou Tidiane Gaye, koyun bakmaya 11 yaşında başladığını ve mesleğini babasından öğrendiğini söyledi.

Gaye, ladoumun çok çabuk yetiştiğini, uzun boyu ve kendine has güzelliğiyle diğer türlerden hemen ayrıştığını belirtti.

Ladoumun ilk olarak Senegalli hayvancılar tarafından üretildiğinin altını çizen Gaye, bugün bazı Batı Afrika ülkelerine ihraç edilmeye başlandığını kaydetti.

Gaye, "Bugün piyasada güzel bir ladoumun fiyatı 30 bin dolardan başlıyor ve 100 bin dolara kadar çıkabiliyor. Bu koyunu eti için değil oldukça verimli bir damızlık olduğu için yetiştiriyoruz. Bir ladoum yılda 20-25 dişiyi dölleyebiliyor. Her dişiden ortalama 2 yavru elde ediyoruz. Bu yavrular daha doğar doğmaz satılıyor ancak 3 ay annelerini emmelerine izin veriliyor. Yavrular ortalama 5 bin dolardan alıcı buluyor. Dolayısıyla ödediğiniz miktar kısa sürede size fazlasıyla geri dönüyor." dedi.

- "Villa ve lüks araba karşılığında ladoum alanlar var"

Fuarın favorisi "Lamtoro" isimli koyunun bakıcılarından Matar Ndiaye de ladoum türünün oldukça hassas ve duygusal olduğunun altını çizerek özel bakım gerektirdiğini söyledi.

Ndiaye, "Bu koyunlara her gün aynı saatte yem veriyoruz, sabah bakımlarını yapıyoruz. Yem saati çok önemli, strese girmemeleri gerekli. Gün içinde onlarla konuşur, okşarız ve sevdiğimizi gösteririz. Ladoum fiziksel teması çok seven bir tür. Ne kadar ilgilenirseniz o kadar büyüyüp gelişiyor." diye konuştu.

Ladoum yetiştiricileri arasında ünlü iş insanları, doktorlar hatta politikacıların dahi olduğuna dikkati çeken Ndiaye, Senegal'de ladoum yetiştiriciliğinin bir tutku haline dönüştüğünü dile getirdi.

Fuarın gözdesi 2 yaşındaki 148 kiloluk Lamtoro'nun değerinin 80 bin dolardan fazla olduğunu kaydeden Ndiaye, "Lamtoro'yu buraya sergilemek için getirdik. En verimli çağında olduğu için satılık değil. Lamtoro'yu satmak çok kar getiren bir fabrikayı satmak gibi. 80 bin dolar teklif ettiler ancak sahibi kabul etmedi. Villa ve lüks araba karşılığında ladoum alanlar var. Fiyatlar çok yüksek olunca nakit para yerine böyle değiş tokuşlar da yapılabiliyor." ifadelerini kullandı.