"Seçim ittifakı" teklifi Genel Kurulda

TBMM (AA) - Adalet Bakanı Abdulhamit Gül, "İttifak yeni bulduğumuz, bizim icat ettiğimiz bir şey değil, siyasal organizmanın canlı bir şekilde duymuş olduğu ihtiyaçtır. Biz bu ihtiyacı kodifike ediyoruz, bir düzenleme imkanı getiriyoruz. Yapılan düzenleme sadece budur." dedi.

TBMM Genel Kurulunda, Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nin birinci bölümü üzerinde görüşmeler yapıldı.

Görüşmeler sırasında milletvekillerinin sorularını yanıtlayan Adalet Bakanı Gül, anayasada seçimlerin nasıl yapılacağının hüküm altına alındığını hatırlatarak, bu ilkeler çerçevesinde aynı binada oturan seçmenlerin hane bütünlüğü korunarak aynı seçim bölgesinde, mahalle ve köyde kalmaları şartıyla farklı sandıklarda oy kullanmalarına kanun teklifi ile imkan tanındığını söyledi.

Gül, özellikle belli meslek mensuplarının ikamet ettiği lojmanda, aynı aileye mensup kişilerin oturduğu sitelerde oy vermenin gizliliğinin sağlanması açısından da bu düzenlemeye ihtiyaç olduğunu belirtti.

Bakan Gül, sözlerine şöyle devam etti:

"Yine, 298 sayılı kanunda muhtarlık bölgesi askı listeleri askıya çıkmakta, seçime katılan tüm partilere de elektronik ortamda bu bilgiler verilmektedir. Askıya çıkan o listeler muhtarlıktaki bütün seçmenlerin de kontrolüne sunulmaktadır. İtirazlar üzerine de yine liste güncellenmektedir. Askı sürecinde her türlü itiraz ilgililer tarafından yapılabilmektedir. Dolayısıyla bu sandıkların da yine Yüksek Seçim Kurulu tarafından bu şekilde bir değerlendirme imkanı vardır. Burada seçim güvenliğini sağlamaya yönelik bir düzenleme söz konusudur. Asla bir partiye ya da farklı bir yere farklı bir netice doğmasına yönelik bir düzenleme değil, bu seçimlerin güvenliği hususunda görülen bir ihtiyaçtan dolayı yapılan bir düzenlemedir."

Bakan Gül, siyasal ve demokratik katılımı çok artıracak ve birçok partinin ve siyasal kesimin de Mecliste temsiline imkan tanıyacak bir düzenlemenin Genel Kurulda görüşüldüğünü dile getirdi.

Gül, "Yüzde 1-2 gibi küçük sayılabilecek ve Mecliste temsil edilemeyecek birtakım görüşlerin, Türkiye'deki farklı temsil ve kesimlerin de Mecliste bu anlamda temsiliyetini sağlayacak bir düzenlemedir. Elbette bir zorunluluk, bir icbar söz konusu değildir. Partiler talep ederse siyasi olarak karar verirlerse bu anlamda bir değerlendirme söz konusudur. Elbette Genel Kurulun oylamasıyla takdiriyle bu gündeme gelecek ve yasalaşacaktır." dedi.

-"Valilerin gözetiminde ve denetiminde bir seçim gerçekleşmeyecek"

"Düzenlemenin seçim adaletini ortadan kaldıracağı" şeklindeki görüşe katılmadığını belirten Gül, düzenlemenin, seçmenlerin sandığa gitmesi anlamında pozitif bir katkısı olacağını söyledi.

Kanun teklifinin, siyasi partiler arasında ittifakın yapılabilmesine imkan getiren bir düzenleme olduğunu aktaran Gül, "Elbette yine siyasi partiler karar verecek ve seçmen de nihai kararı verecektir." diye konuştu.

"Valilerin, seçimlere müdahil olması hususundaki" eleştiriye de yanıt veren Gül, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Valilerin gözetiminde ve denetiminde bir seçim gerçekleşmeyecektir. Anayasanın 79. maddesinde de düzenlendiği gibi yine seçim işlemleri ve seçim hukuku yargı organlarının genel yönetim ve denetimi altında gerçekleşecektir. Burada asla valilerin seçim hukukuna ilişkin, seçim işlemlerine ilişkin bir denetimi, gözetimi, bir kararı söz konusu değildir. Seçim güvenliğine ilişkin olaki bir mahalde, bir sandık bölgesinde yaşanan bir güvenlik meselesinden dolayı seçime katılamama, sandık güvenliğinin sağlanamaması hususunda bir değerlendirme olduğunda bu hususla ilgili talebi Yüksek Seçim Kuruluna ifade edecektir, Yüksek Seçim Kurulu son tahlilde karar verecektir. Yüksek Seçim Kurulu da yine her partinin de orada temsilcisinin bulunduğu yargısal bir organdır, anayasal bir organdır. Dolayısıyla valilerin bu konuda nihai karar verecek bir merci olmadığı, bu mercinin Yüksek Seçim Kurulu olduğu ve dolayısıyla da anayasaya uygun bir düzenleme olduğu elbette ifade edilmektedir."

-"İttifak, bizim icat ettiğimiz bir şey değil"

İttifakların Türk siyasi parti geleneğinde görülen bir uygulama olduğunu anımsatan Gül, şimdiye kadar birçok seçimde bunun örneklerinin görüldüğünü ancak Siyasi Partiler Kanunu'nda, 298 sayılı Kanun'da ve Milletvekili Seçimi Kanunu'nda bulunan engellerden dolayı bu ittifakların yasal olmadığını ifade ederek, "Şimdi yasak ortadan kalkmakta, yasal bir hale getirilmektedir. Elbette bunun kararını da siyasi partiler verecektir. Dolayısıyla ittifak yeni bulduğumuz, bizim icat ettiğimiz bir şey değil; siyasal organizmanın canlı bir şekilde duymuş olduğu ihtiyaçtır, biz bu ihtiyacı kodifike ediyoruz, bir düzenleme imkanı getiriyoruz; yapılan düzenleme sadece budur." açıklamasında bulundu.

Düzenleme ile seçim kurulunun yetkisinin alınmasının söz konusu olmadığını vurgulayan Gül, "Bütün bu işlemler, sandıklara yönelik işlemler, seçmen kayıtları, sandık kurulu başkanlarının ve üyelerinin belirlenmesi, hepsi ilçe seçim kurulu huzurunda Yüksek Seçim Kurulu marifetiyle kararıyla gerçekleştirilmektedir." dedi.

Adalet Bakanı Gül, mühür düzenlemesinin ise sandık kurulu üyelerinin bir ihmali nedeniyle vatandaşların seçme hakkının ortadan kalkmasına yönelik bir ihmalin, bir suiistimalin, bir kötü niyetin ya da iyi niyetli de olsa bir ihmalin faturasının vatandaşa çıkmaması adı altında yapılan bir düzenleme olduğunu belirtti.

Bakan Gül, şöyle devam etti:

"Vatandaş oyunu kullanıyor ama sandık kurulundaki 5 kişinin, 6 kişinin, 7 kişinin o sandıkta pusulayı mühürlememesinin, sandık kurulu mührünü ifa etmemesinin, görevini yerine getirmemesinin faturasının asla seçmene çıkarılmaması gerekiyordu. O hususta bir düzenleme yapılmıştır. Kaldıki 'Oy pusulaları mühürsüzdür.' şeklindeki bir iddiayı kabul edemeyiz.

Yüksek Seçim Kurulunun, ilçe seçim kurulunun mührü olan ve bakıldığında filigran olan oy pusulasıyla ilgili sandık kurulundaki 7 kişinin ihmalinden dolayı mühür yapılmaması, mühürlenmemesinden kaynaklı bir seçim hakkının haleldar olmasının ortadan kaldırılmasına yönelik bir düzenlemedir. Elbette kim, hangi partiye oy verecek seçim günü sandıkta belli olacaktır. Dolayısıyla bütün partiler için eşit bir şekilde düzenleme yapılmıştır, anayasaya ve hukukun evrensel ilkelerine ve seçme hakkına uygundur."

Bakan Gül, teklifte, sandık başkanlarının kamu görevlileri arasından kurayla seçilmesi hususuna yer verildiğini ve dolayısıyla objektif bir düzenleme getirildiğini de sözlerine ekledi.

Öte yandan HDP Eş Genel Başkanı Pervin Buldan da görüşmeleri Genel Kurulda takip ediyor.