"Seçim ittifakı teklifi" Anayasa Komisyonunda

TBMM (AA) - AK Parti Grup Başkanvekili Naci Bostancı, "seçim ittifakı teklifinin" yüzde 10'un altında oy alan partiler için de şans getirdiğini belirterek, "Yüzde 1 ya da yüzde 2 oy alan partiler ortaklık kurduklarında, bu aynı zamanda Türkiye'nin çok temel ihtiyacı olan siyasetteki iş birliğini siyasetin önüne koymayacak mı?" dedi.

TBMM Anayasa Komisyonunda görüşülen 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi üzerinde, teklif sahibi ve komisyon üyesi milletvekilleri söz aldı.

Anayasa Komisyonu Başkanı ve AK Parti İstanbul Milletvekili Mustafa Şentop, teklif sahibi olarak yaptığı açıklamada, Türkiye'nin siyasi tarihinde, belirli bir kanuni düzenleme bulunmaksızın ittifakların gerçekleştirildiğinin bilindiğini söyledi.

Avrupa başta olmak üzere birçok ülkede seçim ittifaklarını düzenleyen hükümler bulunduğunu, bu çerçevede kendilerinin de "partilerin ittifak yaparak seçime birlikte girmelerini" engelleyen düzenlemeleri ilgili kanunlardan çıkardıklarını ifade eden Şentop, "İttifaklara ilişkin kılavuz bir düzenlemeyi teklif olarak sunduk." ifadelerini kullandı.

Teklif sahiplerinden MHP Konya Milletvekili Mustafa Kalaycı, 26 maddelik kanun teklifinde seçim ittifakı, güvenliği ve mahalli idareler seçimlerine yönelik düzenlemelerin yer aldığını anımsattı.

Kanun teklifiyle Türk siyasi hayatında demokratikleşme yolunda önemli bir adım atılacağını ifade eden Kalaycı, şunları kaydetti:

"Siyasi Partiler Kanunu ve seçim kanunlarında ittifakı yasaklayan hükümler kaldırılmakta, siyasi partilerin ittifak yaparak seçime katılabilmelerinin yasal altyapısı oluşturulmaktadır. Aslında ülkemizde siyasi partilerin seçim ittifak yapmaları yeni bir konu değildir. İttifak yasak olduğundan siyasi partiler, kanuna karşı hile yoluyla ittifak yapmak zorunda kalmışlardır. Seçim ittifaklarını hukuki bir zemine kavuşturan bu kanun teklifi ile getirilen düzenleme önemli ve anlamlıdır."

İttifaklar yoluyla küçük partilerin Meclise girmelerinin söz konusu olduğu gibi, giremeyen anlaşmaların da olduğuna değinen Kalaycı, şöyle dedi:

"Bu kanun teklifiyle, 12 Eylül darbe zihniyetinin ürünü olan yasaklar ortadan kaldırılmakta, siyasi partilerin özgürlük alanı genişletilmekte, siyaset alanı daha demokratik hale getirilmektedir. Buna neden karşı çıkıldığını anlamak da mümkün değildir. Acaba 12 Eylül darbecilerinin getirdiği yasakların devam etmesi, siyasi partilerin yine kanuna karşı hile yoluyla ittifak yapması mı istenilmektedir? Bu teklif, öteden beri yapılan ittifakların bundan sonra hukuki zeminde yapılmasına imkan sağlamaktadır. Bu kanun teklifi ile seçmene karşı dürüst ve şeffaf siyasetin önü açılmaktadır."

- "Seçimde yapılabilecek hukuksuzluklara kılıf uyduruluyor"

HDP Adana Milletvekili Meral Danış Beştaş da HDP Muş Milletvekili Ahmet Yıldırım ile Şanlıurfa Milletvekili İbrahim Ayhan ile birlikte partiden toplam 9 kişinin milletvekilliğinin düşürüldüğünü belirterek, bu durumu eleştirdi.

Teklife ilişkin eleştirilerini dile getiren Beştaş, "Halkın derdi ittifak değil, işsizlik, kadın ve çocuk istismarı ve cinayetleri. Teklifle, seçimde yapılabilecek hukuksuzluklara kılıf uyduruluyor." görüşünü öne sürdü.

CHP Aydın Milletvekili Bülent Tezcan ise teklifin, güvenli seçimi ortadan kaldırma, Türkiye'nin ve toplumun geleceğini kurgulama projesi olduğunu iddia etti.

"Sadece tek adam projesi değil, milleti de tek tipleştirme projesi" ifadesini kullanan Tezcan, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Teklif, başından sonuna milleti kimliksizleştirme projesidir. 'Darbecilerle hesaplaşıyoruz.' diyorsunuz ama dünyada olmayan yüzde 10 barajını darbeciler getirdi, onu neden kaldırmıyorsunuz? Baraj size olmayacak ama sizin dışındakilere olacak. Bu proje, oyunu artırmadan milletvekilliğini artırma projesidir. Diyelim bir parti 100 oy aldı, diğeri 80 oy, diğeri de 30 oy aldı. 80 oy alan parti ile 30 oy alan parti ittifakla seçime girdiklerinde toplam oyları 110 yapıyor. Bu durumda milletvekilliği de oraya gidecek. 100 oy alan parti ise milletvekilliği alamayacak. Bu hırsızlık değil mi? Hani temsilde adalet?"

Tezcan, projenin barajdan kaçma çalışması olduğunu iddia ederek, "AK Parti ve MHP bir araya geldi ve bu projeyi icat etti. Seçim ittifaklarına karşı değiliz ama böyle olmaz. Burada, iki kere barajdan kaçma korkusu var. Birisi, Cumhurbaşkanının yüzde 51 gibi bir korkusu var, diğeri de MHP'nin de yüzde 10 korkusu var, bu ittifak böyle bir ittifak." dedi.

Teklifin, güvenli seçimi ortadan kaldırmayı amaçladığını savunan Tezcan, "Sandıkla iktidardan gitmeme arayışıdır, MHP de bunun peşine takılmıştır. Bu teklif, seçimleri sopalı seçimlere açma sürecidir, jandarma, polis denetimli seçimdir. Ama bütün yapılmak istenenlere rağmen, bu projenin tamamı ters dönecek. İttifak oyları ile iktidarda kalma isteğiniz, sizin hedefinize ulaşmanıza yol açmayacak. Tam tersine AK Parti'yi iktidardan düşürecek. Bunu da buraya yazıyorum." değerlendirmesini yaptı.

HDP Grup Başkanvekili Filiz Kerestecioğlu, HDP'li milletvekilleri Yıldırım ile Ayhan'ın vekilliklerinin yaptıkları konuşmalarından, sözlerinden dolayı düşürüldüğünü söyledi. Kerestecioğlu, "Yaptığınız sivil darbedir, yarın 28 Şubat. 28 Şubatı falan da anmayın." diye konuştu.

- "Belki en çok oyu alan parti milletvekili çıkaramayacak"

CHP Çanakkale Milletvekili Muharrem Erkek, AK Parti ve MHP'nin Avrupa'da bazı ülkelerde ittifakın uygulandığını söylediğini belirterek, "Evet oralarda uygulanıyor ama o ülkelerde ittifak adalet temelinde yapılıyor, seçimlere tek liste ile giriliyor." ifadesini kullandı.

"Belki bazı illerde, en çok oyu alan parti, ittifak nedeniyle milletvekili çıkaramayacak" diyen Erkek, sistemin böyle uygulanamayacağını kaydetti.

CHP'li Erkek, OHAL'in, 12 Eylül darbe hukukunun tipik bir örneği olduğunu ifade ederek, "Şimdi 12 Eylül mevzuatlarını ortadan kaldırmak yerine ona sarılıyorsunuz." görüşünü dile getirdi.

AK Parti Grup Başkanvekili Naci Bostancı da ittifak teklifinin, yüzde 10'un altında oy alan partiler için de şans getireceğini söyledi.

Teklifin, Türkiye siyasetinin geçmişten gelen bazı arızalarını çözeceğini belirten Bostancı, şöyle konuştu:

"Yüzde 1 ya da yüzde 2 oy alan partiler ortaklık kurduklarında, bu aynı zamanda Türkiye'nin çok temel ihtiyacı olan siyasetteki iş birliğini Türkiye siyasetinin önüne koymayacak mı? Partilerin ittifakı daha geniş çatı altında yapmaları halinde, bu partilerin ittifak yasasıyla Meclis'te temsil edilmesinin önü, daha kolay açılıyor. Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi, partiler arasındaki iş birliğini, dayanışmayı daha geniş çatılar altında yerine getirmelerini sağlıyor."

- MHP'li Parsak, eleştirilere yanıt verdi

MHP Afyonkarahisar Milletvekili Mehmet Parsak, muhalefetin teklife eleştirilerine verdiği yanıtta, yıllar boyunca siyasi partilerin hep ittifak yaptığını dile getirerek, "Geçmişe baktığımızda, partiler bir siyasi partinin altında ittifak yaparak seçime giriyorlar ve seçimi kazandıktan, Meclise geldikten sonra istifa ederek kendi partilerine dönüyorlar. Milleti aldatarak bunu yapıyorlar." diye konuştu.

MHP'li Parsak, bir milletvekilinin partisi için yaptığı "kuyruk" tanımlamasını kabul edemeyeceklerini ifade ederek, "2007 yılında da ittifak yapılmıştı. O zaman CHP mi DSP'nin, yoksa DSP mi CHP'nin kuyruğu olmuştu?" diye sordu.

Mehmet Parsak, bazı Avrupa ülkelerinden, ittifak ve seçim barajları ile ilgili örnekler vererek, "Baraj meselesi, AK Parti ile MHP'nin bir araya gelip icat ettiği bir şey değil, hem Avrupa'da hem de geçmişte ülkemizde uygulamaları var." dedi.

Geçmişte "bundan sonra sadece iki partinin kalacağı, diğerlerinin yutulacağı" gibi ithamlarda bulunulmasına rağmen durumun böyle olmadığını, yeni partilerin çıkmaya başladığını aktaran Parsak, "Bu sistem diğer siyasi partileri yok eden değil; onları uzlaşmaya, güç birliğine, ittifak yapmaya teşvik eden bir sistemdir." değerlendirmesinde bulundu.

Parsak, "MHP'nin baraj sorunu olduğu" eleştirilerine de yanıt vererek, "MHP, tarihi boyunca barajları yıka yıka, üzerinde oynanan oyunları boşa çıkara çıkara geldi. Bunu buraya yazıyorum; önümüzdeki ilk seçimlerde MHP'nin, barajları yıkmak bir tarafa, nasıl onları patlatarak o barajlardan milletin iradesiyle nerelere geleceğini göreceğiz." ifadesini kullandı.

Parsak, "mühürsüz oyların geçerli sayılacağı" iddiasına ilişkin, "Mühürsüz oy, pusula diye bir şey yok. Oy pusulasında Yüksek Seçim Kurulunun filigranı ve ilçe seçim kurulunun mührü olacak." dedi.

Komisyonda söz alan milletvekilleri, annesi vefat eden TBMM Başkanvekili, CHP Bilecik Milletvekili Yaşar Tüzün'e başsağlığı diledi.