Rusya’da personel kıtlığı sorunu derinleşiyor

EMRE GÜRKAN ABAY - Rus ekonomisi batılı ülkelerin uyguladığı tarihin en kapsamlı yaptırımlarına uyum sağlamaya çalışırken, Rusya’daki işgücü piyasasında Ukrayna savaşı nedeniyle benzeri görülmemiş bir personel sıkıntısı yaşanıyor.

Yaptırımlar, Rusya’daki çok sayıda sektörü olumsuz yönde etkilerken, şirketler alternatif pazarlara yönelerek ekonomik kayıpları azaltma gayreti içerisinde.

Ancak Ukrayna savaşı nedeniyle cepheye giden veya seferberlikten ötürü Rusya’yı terk eden yüzbinlerce vatandaşın yarattığı personel açığı, hükümetin ve şirketlerin başını ağrıtan başlıca sorunlar arasında yer alıyor.

Rusya’nın yabancı ülkelerden kalifiye işçi çekmekte de zorlanmasıyla özellikle şirketler kayda değer büyüme sağlayamazken yeni yatırımlar yapmakta da zorlanıyor.

- Personel açığı seferberlikle artışa geçti

Rusya Merkez Bankası tarafından yapılan araştırmaya göre, Rus şirketlerindeki personel açığı yılın ilk çeyreğinde araştırmanın ilk defa yapıldığı 1998’den bu yana en yüksek seviyeye ulaştı.

Araştırmada, personel açığının en çok imalat ve nakliye sektörlerinde hissedildiğine işaret edildi.

Gaydar Ekonomik Politika Enstitüsü tarafından yapılan araştırmada da personel açığının Ekim 2022’de, ülkede kısmi seferberlik ilan edildiğinde rekor seviyeye ulaştığı vurgulandı.

Rusya Federal İstatistik Kurumu'nun (Rosstat) açıkladığı verilere göre, ülkede işsizlik oranı haziranda yüzde 3,1 ile tarihin en düşük seviyesine geriledi.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 3 Ağustos’ta yaptığı açıklamada, ülkede maaşların arttığını, istihdam seviyesinin iyi bir seviyede olduğunu belirterek, “Ancak, olup bitenlere bakılırsa, maaş artışı büyük ölçüde işgücü açığından kaynaklanıyor.” ifadesini kullanmıştı.

İşçi açığının Rusya’da özellikle küçük ve orta boyutlu işletmeleri etkilediğine işaret eden Putin, “Bu etkinin iyi yönde olmadığını söyleyebilirim.” demişti.

- Savunma sanayisi diğer sektörleri etkiliyor

Rusya Sanayi ve Ticaret Bakan Yardımcısı Vasiliy Osmakov, 12 Temmuz’da yaptığı açıklamada, imalat sektöründeki personel açığının 660 bin kişiye ulaştığını belirterek, açığın başlıca nedenleri olarak “özel askeri operasyon, seferberlik ve insanların savunma sanayinde çalışmaya yönlendirilmesine” işaret etmişti.

Rus savunma sanayisinin tepe ismi, Rostec'in Başkanı Sergey Çemezov, şirketindeki bazı işletmelerde askeri ürünlerin üretiminde 50 kattan fazla artış yaşandığını bildirirken, Ukrayna savaşının başlamasının ardından ülkenin savunma sanayisinde başta tank, füze, insansız hava aracı, hava savunma sistemleri ve diğer füze sistemleri üretimi artmıştı.

Hükümet söz konusu üretimi karşılayabilmek için savunma sanayisine personel alımını önemli oranda artırırken, Rus basını, savunma sanayisinde yaşanan açığı kapatabilmek için Rusya Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın farklı sektörlerde çalışanları “yeniden eğitime” almayı planladığını aktardı.

Öte yandan, seferberlik ilan edilmesinden bu yana yaklaşık 1 milyon vatandaşın ülkeyi terk ettiği tahmin edilirken, yılın ilk 5 ayında yaklaşık 120 bin erkeğin de orduya sözleşmeli olarak katıldığı bildirildi.

Rusya’da şirketler ise personel açığını kapatabilmek için maaş oranlarını hızla artırırken, Rusya Merkez Bankası söz konusu artışlar nedeniyle enflasyonda artış yaşanmamasının kaçınılmaz olacağı değerlendirmesinde bulunuyor.