Pamuk fiyatlarıyla ilgili tahmin yapan yapay zeka destekli uygulama geliştirdiler

İZZET MAZI/ERHAN CİHAN ÜNAL - Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) projesi kapsamında bir tekstil ve teknoloji firmasının girişimiyle, pamuk piyasasındaki riskleri doğru yönetmek amacıyla oluşturulan, fiyat tahmini yapan yapay zeka destekli uygulama yurt içi ve dışında kullanılıyor.

Kahramanmaraş'ta faaliyet gösteren Nazar Tekstil'in Yönetim Kurulu Başkanı Emre Balduk ve Başkan Yardımcısı Nazlı Ceylan Balduk Kurtul ile Hey Teknoloji kurucu ortağı Ertuğrul Kazancı'nın girişimleriyle TÜBİTAK projesi kapsamında geliştirilen uygulama (cotcast.ai), Microsoft Azure altyapısıyla kullanıma sunuldu.

Cotcast.ai Yönetim Kurulu Üyesi Nazlı Ceylan Balduk Kurtul, AA muhabirine, üç kuşaktır faaliyet gösterdikleri tekstil sektörünün pamuk alanındaki tecrübesini TÜBİTAK projesi kapsamında teknolojinin yapay zeka alanındaki vizyonuyla birleştirdiklerini söyledi.

Tekstil fabrikasına pamuk alırken maliyet ve risk analizi yapmak için çalışmalar yürüttüklerini, bu kapsamda TÜBİTAK projesiyle bu uygulamanın geliştirildiğini anlatan Kurtul, bir kadın olarak yapay zeka tabanlı bir teknolojinin gelişim sürecinde olmaktan gurur duyduğunu ifade ederek, "Global ve milli ekonomide büyüme ve gelişmenin sağlanarak daha sürdürülebilir bir ekonomi yaratmanın en etkili yolunun istihdamdaki cinsiyet çeşitliliğini sağlamak olduğunu bilmek gerek." diye konuştu.

Kurtul, teknoloji ve sürdürülebilir kalkınmanın ülkelerin gelişimindeki etkisinin önemine işaret ederek, özellikle kadınların bu tür sektörlerde aktif rol alması gerektiğine inandığını dile getirdi.

- Uygulama 1000'in üzerinde kullanıcıya ulaştı

Uygulamanın pamuk fiyatlarında daha isabetli tahminler yapma ihtiyacından doğduğunu ve şu anda Belçika, İsviçre, Katar, Brezilya ve ABD başta olmak üzere yurt içi ve dışında 1000'in üzerinde kullanıcıya ulaştıklarını ifade eden Kurtul, sistemin geleneksel yöntemlerle yönetilmesi zor süreçleri daha iyi yönetebilme potansiyeli sunduğunu belirtti.

Kurtul, şunları kaydetti:

"Günümüz koşullarında dijitalleşmeyen şirketler maalesef ayakta kalamayacak. Tekstil gibi geleneksel bir sektör yapay zeka modelli bu uygulama ile geleceğe hitap ediyor. İlk olarak pamuk sektöründe yapay zeka teknolojilerinin mevcut durumunu ve potansiyel kullanım alanlarını araştırdık ve geliştirdiğimiz modele benzer bir uygulamanın başka ülkelerde de olmadığını gördük. Yerli bir yapay zeka uygulaması dünyada bir ilk olacağı için de ayrıca heyecanlandık. Yapay zekanın pamuk piyasasında nasıl bir katma değer yaratabileceğini belirledik. Bu aşamada, yapay zekanın verimlilik, maliyet azaltma ve piyasa tahminlerindeki rolünü anlamak için detaylı analizler yaptık. Pamuk üretimi ve piyasasına dair geniş bir veri tabanı oluşturduk. Bu veriler arasında hava durumu bilgileri, üretim miktarları ve piyasa fiyatları gibi çeşitli parametreler yer aldı. Toplanan verileri düzenledik ve yapay zeka algoritması için hazırladık."

Kurtul, tekstil sektöründeki zor rekabet koşullarında ham madde fiyatını doğru belirleyen şirketlerin 1-0 önde başladığını ve avantajlı hale geldiğini söyledi.

Tamamen yerli olan uygulamanın İngilizce ve Türkçe olarak kullanıcılara hizmet verdiğini belirten Kurtul, iplik fabrikalarında çok fazla pamuk kullanıldığını ve 1 sentlik doğru ya da yanlış tahminin firmanın mali yapısında ciddi değişikliklere yol açabildiğini, uygulama ile gerçek zamanlı piyasa verileri kullanarak doğru zamanda satın alma kararı verilebildiğini ifade etti.

Uygulamanın kar marjlarını güvence altına alarak sürdürebilir bir iş modeli oluşturabilme imkanı da sunduğuna işaret eden Kurtul, pamuğun küresel endüstride kullanılan tüm elyafların yaklaşık yüzde 31'ini oluşturarak sektör için hayati bir önem taşıdığını dile getirdi.

- Dönemsel fiyat dalgalanmaları belirlenebiliyor

Nazlı Ceylan Balduk Kurtul, küresel verilerle ve güncel bilgilerle desteklenen uygulama sayesinde dünya çapında pamuk üretimi, talep, stoklar ve fiyatlara ilişkin ayrıntılı bilgilere de erişmenin mümkün olduğunu söyledi.

Uygulamanın hava durumu verileri (sıcaklık, yağış, nem) ile pamuk üretim miktarları arasında doğrudan ilişki kurabildiğine vurgu yapan Kurtul, "Örneğin, belirli sıcaklık ve nem seviyelerinin pamuk verimliliği üzerindeki etkisini analiz edebilir, uzun vadeli iklim değişikliklerinin üretim trendlerini nasıl etkilediğini tespit edebiliriz. Tarihsel fiyat verilerini analiz ederek, mevsimsel ve dönemsel fiyat dalgalanmalarını belirleyebiliriz." değerlendirmesinde bulundu.

Kurtul, hedeflerinin platformu kullanıcılar için güvenilir bir rehber olarak konumlandırmak olduğunu belirtti.

Modelle ilgili birçok testin de yapıldığını ifade eden Kurtul, "Modelimizin doğruluğu kanıtlamak adına geçmiş veriler üzerinde uygulandığında nasıl ciddi kazançlar elde edilebileceğini gösteren backtest simülasyonları gerçekleştirdik, bu simülasyonlar cotcast.ai’nin yüzde 99,45'lik bir doğruluk oranıyla tahmin yaptığını ortaya koydu." dedi.

Cotcast.ai algoritmasını kullanarak pamuk piyasasının yanı sıra diğer tarım emtialarında da gelecekteki trendleri daha doğru bir şekilde tahmin ve analiz edeceklerine değinen Kurtul, sözlerini şöyle tamamladı:

"Bu, çiftçilere ve yatırımcılara daha güvenilir ve detaylı piyasa bilgileri sağlayarak stratejik karar alma süreçlerini destekleyecektir. Cotcast.ai veri analitiği ile sürdürülebilir tarım uygulamalarını teşvik edecek ve destekleyecek yeni teknolojiler geliştirerek sürdürülebilirlik hedeflerine katkıda bulunacağız. Pamuk piyasasında küresel rekabet gücümüzü artırmak için cotcast.ai teknolojisini kullanarak inovasyonu teşvik edeceğiz."