ODTÜ'lü öğrenciler doğadan ilhamla sürdürülebilir aydınlatma ürünleri tasarlayacak

YEŞİM YÜKSEL - Doğa Koruma Merkezi'nden (DKM) uzmanların rehberliğinde ODTÜ kampüsünde biyomimikri çalışması gerçekleştiren Mimarlık Fakültesi Endüstriyel Tasarım Bölümü ikinci sınıf öğrencileri, gözlemlerinden edindikleri bilgiler ışığında sürdürülebilir ve çevre dostu aydınlatma ürünleri tasarlayacak.

Doğanın taklit edilmesi anlamına gelen biyomimikri çalışmalarıyla doğadan ilham alınarak çeşitli ürünler tasarlanıyor. Doğa yürüyüşleriyle ağaçları, bitkileri ve diğer canlıları doğal ortamlarında inceleyen kişiler, gözlemlerinden yola çıkarak kendi tasarımlarını oluşturuyor.

ODTÜ Mimarlık Fakültesi Endüstriyel Tasarım Bölümü ikinci sınıf öğrencileri de bu yaklaşımdan yola çıkarak DKM'nin de desteğiyle ODTÜ ormanında doğa yürüyüşü gerçekleştirdi. Bu yürüyüşler esnasında DKM uzmanlarından bilgiler alan öğrenciler, deneyimlerini yaklaşık 7 hafta sürecek bir aydınlatma projesinde pratiğe dökecek. Fikirlerini biyomimikri ile birleştirecek öğrenciler sürdürülebilir ve çevre dostu aydınlatma ürünleri tasarlayacak.

Doğa yürüyüşünde öğrencilere eşlik eden ve bilgi aktarımı sağlayan DKM'den Kıdemli Doğa Eğitimi Uzmanı Tuğba Can, orman, bozkır ve sulak ekosistemi bir arada bulunduran ODTÜ kampüsünde gerçekleştirilen çalışmaya ilişkin AA muhabirinin sorularını yanıtladı.

Ankara'nın yeşil akciğerleri olarak nitelendirdiği ODTÜ kampüsünde yaklaşık 700 bitki türü ile Türkiye'deki kuş çeşitliliğinin yarısının gözlemlenebildiğini belirten Can, "Bu biyolojik çeşitliliğin farkına varılması bizim için önemli. Üniversitelerle işbirliği halinde doğa yürüyüşleri düzenliyoruz. Hem öğrenci topluluklarından hem de bölümlerden bize talepler geliyor. Örneğin şu anki yürüyüşümüzde ODTÜ Endüstriyel Tasarım Bölümü öğrencileri biyomimikri konusunda bir çalışma yürütecekler ve bunun büyük bir parçası da doğa gözlemi." diye konuştu.

Can, doğa yürüyüşü sırasında canlı türlerinin, sıcak, soğuk, rüzgar, nem gibi farklı coğrafi koşullarda var olmalarını sağlayan stratejilerden bahsettiklerini, ayrıca doğanın korunmasına yönelik ekolojik okuryazarlıklarının artması amacıyla öğrencilere bilgi verdiklerini aktardı.

- "Biyomimikri eskiz analizini stüdyo eğitiminde kullandık"

Öğrencilerin, proje kapsamında iç ve dış mekanlarda kullanılabilecek aydınlatma ürün ailesi üzerine odaklanacaklarını kaydeden ODTÜ Mimarlık Fakültesi Endüstriyel Tasarım Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Çağla Doğan, özellikle yenilenebilir enerjinin desteklenmesi, ürünün dönüşebilmesi, farklı ortamlar ve pratiklere göre kişiselleştirilebilmesinin temel amaçları arasında yer aldığını bildirdi.

Doğan, şöyle devam etti:

"Biyomimikri eskiz analizini, bir fikir geliştirme aracı olarak stüdyo kapsamında geliştirdik, yıllar içerisinde stüdyo eğitiminde uyguladık. Bu proje kapsamında da ürün parçalarının dönüşebilmesi, farklı alanlara ve aktivitelere göre uyarlanabilmesi için öğrencilerimiz biyomimikriden ve ilgili stratejilerinden faydalanacak. Bu, aynı zamanda ürünün bakımı, onarımı ve kişiselleştirilmesine yönelik tasarım çözümlerinin geliştirilmesini sağlayacak. Daha sonra yine detaylandırılması ve sunumlarla birlikte projemizi dönemin ortasında tamamlamayı düşünüyoruz."

- Atığa neden olmayan ürünlere odaklanılacak

Hem iç hem de dış mekanda kullanılabilecek çeşitli parçaları ve aksesuarları olan aydınlatma ürünleri tasarlamak için yola çıktıklarını ifade eden ODTÜ Mimarlık Fakültesi Endüstriyel Tasarım Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Gülay Fatma Hasdoğan, bu bağlamda hem enerji verimliliği sağlayan hem de atığa neden olmayan ürünler ortaya çıkarmayı istediklerini aktardı.

Projenin gelecekte tasarlayacakları diğer çalışmalarda kendilerine katkı sağlayacak bir sürece sahip olduğunun altını çizen Endüstriyel Tasarım Bölümü 2. sınıf öğrencisi Nevra Bahar Hasgüvenç, "Bu açıdan çok heyecanlıyım diyebilirim. Çünkü doğa bizim ilham alabileceğimiz en büyük kaynaklardan biri. Şu anda yaptığımız projede doğadan ilham alıyoruz ve doğayı kendi tasarımlarımızın içine entegre ederek uygulamaya çalışıyoruz. Böylece hem doğaya zarar vermeyen hem de doğayla bütünleşebilecek ürünler ortaya koymayı amaçlıyoruz." diye konuştu.

Biyomimikriden faydalanarak sürdürülebilir ve çevreye duyarlı tasarımlar yapmak için gölet etrafında incelemeler yaptıklarından bahseden öğrencilerden Dila Naz Oruç da doğadan ilham alarak taşınabilir aydınlatma sistemleri tasarlayacaklarını anlattı.

Yürüyüşün rehberliğini üstlenen Çevre Mühendisliği Bölümü 4. sınıf öğrencisi Su Kunt, yürüyüşün asıl kaynağının doğayı tanımak ve biyomimikri çalışması yapmak olduğunu ve doğayı daha yakından izlemeye çalışacaklarını vurguladı.