Mimar Sinan'ın Edirne'de bugüne ulaşan tek hamamı "Sokullu" restore ediliyor

GÖKHAN BALCI - Edirne'de Mimar Sinan'ın yaptığı, günümüze ulaşan tek hamam "Sokullu"nun restorasyon çalışmaları sürüyor.

Hamamın işletmecisi İsmail Cebeci, AA muhabirine, geçen yıl ocak ayında ihalesi yapılan Sinan şaheseri Sokullu Hamamı'nın ihalesini aldığını ve hamamı restore ettirmeye karar verdiğini söyledi.

Bir Sinan eserine dokunmanın, onu ayağa kaldırmanın gurur ve mutluluk verdiğini belirten Cebeci, "Burayı kısmi tadilatla açabilirdik, sözleşmede öyle yazıyordu. Burası Edirne için gerçekten büyük bir eser ve burayı tam teşekküllü açmaya karar verdik. İçeride, dışarıda eserin dokunmadığımız yeri kalmadı. Böyle bir eser bize nasip olduğu için de çok mutluyum." dedi.

- Dikkat çeken ısıtma detayı

Cebeci, restorasyon sırasında ısıtma sisteminde fark ettikleri bir detayın dikkatlerini çektiğini dile getirdi.

Oturma sekilerinin altında da ısıtma sisteminin yer aldığını ifade eden Cebeci, "Sinan öyle bir sistem yapmış ki hem hamamı ısıtmak için hem de hamama gelenlerin yıkanırken oturdukları yerin sıcak olması için. Bu sistemi fark ettik, bunu tamir ediyor, tadilatını yapıyoruz. İnşallah Edirne'mize hayırlı olacak. Burası 1963 ya da 1964'te bir tadilat görmüş ondan sonra da herhangi bir tadilat yapılmamış. Böyle bir eseri ayağa kaldırmak bize mutluluk ve gurur veriyor. Yeni yılda bu Sinan eserini açmayı planlıyoruz." diye konuştu.

Restorasyonu yürüten firmanın sorumlusu Ömer Nam da birçok hamam restorasyonu yaptığını ancak böyle bir ısıtma detayını ilk kez gördüğünü belirtti.

Hamamların katı yakıtlı sistemle ısıtıldığını fakat burada aynı yakıttan daha fazla verim almak amacıyla sıcak havanın hamamın oturma sekilerinin altından da geçirildiğini anlatan Nam, "Aynı ısı oturma sekilerinin içerisindeki kanallarda dolaştırılmış. Bu hamamın hem daha sıcak olmasını hem yakıt tasarrufunu sağlar. Erzurum, Kastamonu, Bayburt, Bursa'da hamam restorasyonları yaptık fakat o eserlerin hiçbirisinde böyle bir detay, böyle bir fonksiyon, böyle bir incelik yok. Mimar Sinan'ın kendine has bir uygulaması. Bu görülmeye değer bir detay. Biz de böyle bir eseri onarmaktan, yapmaktan çok mutluyuz. Bu hamam Türkiye'de sayılı hamamlardan bir tanesi." şeklinde konuştu.

- Sinan'ın uyguladığı bir teknik

Trakya Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Dr. Öğretim Üyesi Banu Gökmen de geleneksel Türk hamam mimarisinin ısıtma sistemi ve planlamasının Roma hamamıyla benzerlik gösterdiğini söyledi.

Sokullu Hamamı'nın anıtsal girişe sahip olduğunu ifade eden Gökmen, "Bir de Sinan'ın kendi hamamlarında uyguladığını kaynaklardan öğrendiğimiz, sekilerin altında da ısıtma sisteminin devam ettirildiği bir örnek var. Sinan'ın hamamlarında uyguladığı bir ısıtma tekniği diyebiliriz. Bu Edirne'de günümüze ulaşmış tek Sinan hamamı. Aslında kaynaklara baktığımızda biz 30-35 hamamın varlığından bahsediliyor." ifadelerini kullandı.

- 16. yüzyıl yapısı bir anıt eser

Üç Şerefeli Cami yanındaki hamam, Sokullu Mehmet Paşa tarafından 1569 yılında Mimar Sinan'a yaptırıldı.

Türk mimarisinin önemli eserlerinden çift hamam planlıyla inşa edilen eser, deprem ve yangınlar sonrası çeşitli onarımlar gördü. Sokullu Hamamı 1970 yılından bu yana kişiler tarafından kiralanıp işletiliyor.