Mağdur ve suça sürüklenen çocuklar devletin şefkatli ellerinde yeni travmalardan korunuyor

ELİF ÖZLEM ÇELİKLER - Adalet Bakanlığınca "onarıcı adalet" yaklaşımıyla hayata geçirilen Çocuk Adalet Merkezleri, yetişkinlerden ayrı olarak mağdur çocukların yeni bir travma yaşamasının önlenmesi, suça sürüklenenlerin ise adli süreçlerde olumsuz etkilenmelerinin önüne geçilmesi hedefiyle çalışmalarını sürdürüyor.

Cezalandırıcı adalet anlayışından ziyade çocukların bulundukları ortamdan çıkarılıp korunması amaçlanan, küçüklere süreç boyunca adli destek görevlisinde etkin şekilde yararlanma imkanı sağlayan Çocuk Adalet Merkezlerinden ilki Erzurum'da, ikincisi ise geçen ocak ayında Bursa'da açıldı.

Bursa Cumhuriyet Başsavcısı Ramazan Solmaz, AA muhabirine, merkezin çocuklara yönelik adli işlemlerin yetişkinlerden ayrı olarak "çocuk dostu" ortamda yürütülmesi, suça sürüklenenlerin adli süreçlerde olumsuz etkilenmelerinin ve mağdur çocukların ikincil travma yaşamalarının önüne geçilmesi, adli süreçte çocuklara yönelik koruyucu ve destekleyici tedbirlerin etkinliğinin artırılması amacıyla kurulduğunu söyledi.

Merkezde bir Çocuk Ağır Ceza Mahkemesi ile 4 Çocuk Mahkemesinin bulunduğunu belirten Solmaz, "Çocuk Suçları Soruşturma Bürosu, Adli Destek Merkezi Müdürlüğü, müdürlük içinde uzman görüşme odaları, adli tıp uzman odası, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı temsilcisi odası, Baro odası, kütüphane, toplantı salonu ve yemekhane bulunmakta, ayrıca Baro'ya, hukuk kliniği uygulaması için hukuk fakültesine ve psikososyal destek kliniği uygulaması için de psikoloji, rehberlik ve psikolojik danışmanlık, sosyal hizmet gibi bölümlere yer ayrılması sağlanarak çocuklara yönelik hizmetlerin bütüncül şekilde sunulması için bir müdür, bir müdür yardımcısı, 18 sosyal hizmet uzmanımız, 11 psikoloğumuz, 8 pedagogumuz, 4 katip ve bir memurla, çocuk polisimiz de dahil olmak üzere hizmet vermekteyiz. Ayrıca, diğer kurumlarla yapılan çalışmalarla işbirliğinin artırılması hedefiyle, düzenli aralıklarla koordinasyon toplantısı düzenlenmektedir." diye konuştu.

Solmaz, çocuklara özgü yargılama süreçleri kapsamında soruşturma aşamasında Cumhuriyet savcısı, kovuşturma aşamasında ise hakim tarafından dosya içeriğine ve çocuğun yaşına bağlı olarak ifadenin Adli Görüşme odalarında alınmasına karar verilebildiğini anlattı.

Bu nedenle mağdur çocuklara yönelik hizmetler kapsamında şiddet ve cinsel istismara maruz kalanlara Adli Destek ve Mağdur Hizmetleri Müdürlüğü bünyesinde Adli Görüşme Odalarında hizmet verildiğini kaydeden Solmaz, bu alanlarda suç mağdurları ve özellikle çocuklar, aile içi şiddet mağdurları, tanıklar, faillerle yüz yüze getirilmeden uzman desteği eşliğinde ifade ve beyanlarını verebildiğini, böylelikle ikincil örselenmelerinin önüne geçildiğini vurguladı.

- Adli süreçten en az zararla çıkmalarına yardımcı olunuyor

Başsavcı Solmaz, suça sürüklenen çocuklar yönünden ise çocuk adalet sistemindeki meslek elemanlarının, her durumda çocukların yüksek yararını gözeterek iyilik hallerini önemseyip adli süreçten en az zararla çıkmalarına yardımcı olduğunu ifade etti.

Çocuk Mahkemesindeki yargılama sırasında çocuğun güvende hissetmesi ve onlarla etkili iletişimin artırılması amacıyla yuvarlak masa sistemi uygulandığı bilgisini veren Solmaz, "Duruşma salonlarımız da buna uygun dizayn edilmiştir. Kollukta işlemleri biten çocukların durumuna göre bir kısmı çocuk polisi refakatinde, bir kısmı ise telefon ve tebligat ile Çocuk Adalet Merkezimizde bulunan Çocuk Suçları Soruşturma Bürosuna ifadeye davet edilmektedir." dedi.

Solmaz, kurulan Çocuk Görüşme Merkezleri ile daha önce icra aracılığıyla gerçekleştirilen işlemlerin de çocuk dostu şekilde yapılmaya başlandığını belirtti.

Çocuk Adalet Merkezinde şu ana kadar çok sayıda adli işlem ve sürecin gerçekleştiğine değinen Solmaz, şöyle devam etti:

"Bursa Çocuk Adalet Merkezi faaliyete alındıktan sonra geçen yaklaşık 8 ayda Çocuk Ağır Ceza Mahkemesi, Çocuk Mahkemeleri, Çocuk Suçları Soruşturma Bürosunca 388 suça sürüklenen çocuk, koruyucu ve destekleyici tedbirler yönünden değerlendirilmiş ve 378 suç mağduru çocuğun, çocuklar için düzenlenmiş ideal ortamda ikincil bir örselenmeye maruz bırakılmadan beyanları alınmıştır. Aile Mahkemelerince yapılan görevlendirmeler çerçevesinde Hukuk Yargılaması Destek Bürosunda görev yapan sosyal çalışmacı, psikolog ve pedagoglar tarafından boşanma, velayet, kişisel ilişki ve evlat edinme hususlarında 1834 Sosyal İnceleme Raporu düzenlenmiş, 97 heyet görüşmesi ve 74 ifade olmak üzere toplam 2 bin 5 işlem yapılmış, Adli Görüşme odalarında ise 415 çocuğun adli görüşme işlemleri gerçekleştirilmiştir. Çocuk Adalet Merkezimizin faaliyetleri ile çocuklara yönelik adli işlemlerin yetişkinlerden ayrı olarak çocuk dostu ortamda yürütülmesi, adli işlemlere çocuk dostu usullerin uygulanması, adli süreç boyunca adli destek görevlisinden etkin şekilde yararlanabilme imkanı sağlayabileceği gibi adli birimlerin yanı sıra diğer paydaş kurum ve kuruluşların temsilcilerini de yargılama faaliyetlerine katarak bu merkezde çocuk koruma sistemimizin daha etkin ve bütüncül şekilde işlemesi sağlanmıştır."

- Uzmanlar tarafından karşılanan çocuklar özel odalarda ifade veriyor

Bursa Adli Destek ve Mağdur Hizmetleri Müdürü Şaban Erdoğan da Bursa Çocuk Adalet Merkezinin 3 ana binadan oluştuğunu bildirdi.

Merkeze yönelik görevlendirmelerin, Bursa Cumhuriyet Başsavcılığı Çocuk Suçları Bürosu, savcılık ya da mahkemeler tarafından yapıldığını aktaran Erdoğan, "Görevlendirmenin yapılmasıyla suça sürüklenen çocuklarımız ya da suç mağduru çocuklarımız merkezimize yönlendiriliyor. Aileleriyle ya da avukatlarıyla gelen çocuklarımız burada uzmanlarımız tarafından karşılanıyor." ifadesini kullandı.

Suça sürüklenen çocuklarla, özel olarak düzenlenmiş odalarda görüşmeler yapıldığını dile getiren Erdoğan, daha sonra görevlendirilen uzman tarafından süreç hakkında bilgilendirme yapıldığını, ardından ise Adli Görüşme odasında ifadenin alındığını sözlerine ekledi.