Küresel ısınma, carettaların beslenme ve yuvalama alanlarını da değiştirdi

DURMUŞ GENÇ - Çevresel faktörler nedeniyle nesilleri yok olma tehlikesi altında bulunan caretta carettaların, küresel ısınma tehdidiyle beslenme, yuvalama ve kışlama alanlarının da değiştiği bildirildi.

Muğla'nın Ortaca ilçesindeki Deniz Kaplumbağaları Araştırma Koruma ve Rehabilitasyon Merkezinde (DEKAMER) nesli tükenme tehlikesi altında olan caretta carettaların güvenli şekilde yumurtlamaları ve yaralı olanların tedavisi yapılıyor.

Caretta carettaların önemli üreme merkezleri arasında yer alan İztuzu Plajı'nda ise yuvaların sıcaklık değerleri ile sıcaklığın yavruların cinsiyeti üzerindeki etkilerini araştıran bilim insanları, deniz kaplumbağalarının daha kaliteli yaşam sürmesi için çalışmalarına devam ediyor.

Pamukkale Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi de olan DEKAMER Müdürü Prof. Dr. Yakup Kaska, AA muhabirine yaptığı açıklamada, deniz kaplumbağalarına dönük koruma çalışmalarının hem uzun vadeli hem uzun projeksiyonlu yapıldığını söyledi.

Nesli tehlike altındaki deniz kaplumbağalarının yaşam koşullarını iyileştirmek için çaba gösterdiklerini belirten Kaska, "Küresel ısınma bütün canlıları etkiliyor ama deniz kaplumbağaları bunlardan en fazla etkilenen türlerden biri. Çünkü beslenme, yuvalama ve kışlama alanlarının hepsi değişiyor." dedi.

Kaska, eskiden bu bölgelerde yuvalar varken şimdi Ege Sahilleri, İtalya, İspanya, Adriyatik'te yuvalar çıkmaya başladığını, bunların hepsinin kaplumbağaların küresel ısınmaya karşı göstermiş oldukları uyumun bir ipucu olabileceğini kaydetti.

Dönemsel koşullara göre önümüzdeki yıllarda bu bölgelerde daha fazla yuva görülebileceğini anlatan Kaska, "Kaplumbağaların sıcaktan en çok etkilenmeleri ise yuvadan başlıyor. Çünkü yuvanın içinde sıcaklık çok yüksek olursa yavruların hepsi dişi çıkıyor. Küresel ısınmanın tehdidi altında belki de yuvaların hepsi dişi çıkarsa biz erkek birey olmamaktan dolayı kaplumbağaları kaybedebiliriz. Biz şuan yaptığımız çalışmalarla bunu takip ediyor, yuvaları kontrol altında tutuyoruz." diye konuştu.

Yakup Kaska, kaplumbağaların dinozorlar gibi yok olmadan yaşamaya devam edebilmesi için ellerinden gelen çabayı gösterdiklerini dile getirdi.

- "Tuba litarütüre girdi, 4 kaplumbağa sinyal vermeye devam ediyor"

Öte yandan Muğla'da 2019'da yaralı bulunan, tedavisinin ardından mavi sulara bırakılan ve 4 yılda 24 bin 912 kilometre yol kateden deniz kaplumbağası Tuba'dan, takip donanımının pili bittiği için 4 aydır sinyal alınamıyor.

Yakup Kaska, Tuba'nın Malta kıyılarından Türkiye'ye yöneldiğini ve mayısta Dalyan'da yuva yapmasını beklediklerini söyledi.

Akdeniz'deki deniz kaplumbağalarının korunması için ortak çalışma yürüttüklerini anlatan Kaska, şöyle konuştu:

"Şua na kadar 60 kaplumbağayı Akdeniz'de takip ettik. Bunları ortalama 1 yıl kadar izleyebiliyorduk. Ancak 'Tuba' gerek Akdeniz gerekse dünyada literatüre geçti. 4 yıl boyunca pilini çok ekonomik kullandı ve bize sürekli sinyal gönderdi. Tuba 4 yıl boyunca nerelerde göç ettiğini bize bildirdi ve aynı zamanda kaplumbağalar her yıl yuva yapmıyor bu bilgiyi de bize gönderdi. Tuba'nın bu sene Dalyan kumsalına gelerek yuva yapmasını bekliyoruz. Eğer bu kaplumbağamızı yuva yaparken tekrar Dalyan kumsalında görürsek buna ikinci bir cihaz takarak ikinci dönemi izleyeceğiz. Bu kaplumbağa tekrar dünya literatürüne geçerek 6-7 yıllık bir hayat döngüsünde Akdeniz'de nerelerde dolaşıyor bunu öğreneceğiz. Yaptığımız bilimsel çalışmalar bunun gibi bilinmeyenleri ortaya çıkararak koruma çalışmalarında neler yapmamız gerektiği hakkında yol gösteriyor."

Kaska, şuan 4 kaplumbağadan sinyal aldıklarını belirterek, elde ettikleri veriler kapsamında çalışma yaptıklarını ifade etti.

Kaplumbağaların yuvalama dönemleri arasında 15 gün geçtiğine işaret eden Kaska, "Bu süreçte iyor. kaplumbağa kumsalı nasıl buluyor onu araştırıyoruz. Bu kapbsamda dünlada ilk diyebileceğimiz çalışmaları gerçekleştiriyoruz." diye konuştu.

Yakup Kaska, Dalyan'daki İztuzu Kumsalında da şu ana kadar yüzün üzerinde yuva olduğunu söyledi.