Koyun kalp kapakçığından insanlarda kullanılabilecek kalp kapakçığı implantı üretildi

HİKMET FARUK BAŞER - Yıldız Teknik Üniversitesinde (YTÜ) koyun kalp kapakçığından elde edilen dokulardan insanlarda kullanılabilecek kalp kapakçığı implantı üretildi.

YTÜ Elektrik-Elektronik Fakültesi Biyomedikal Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ali Akpek ve ekibi tarafından kalp damar hastalıklarının tedavisinde insanlara biyolojik kalp kapakçığı nakletmek için çalışma başlatıldı.

Kalp kapakçıkları hastalıkları için mekanik ve domuzdan elde edilen biyoprostetik kalp kapakçıklarına alternatif olması için koyun kalp kapakçıkları üzerinde yoğunlaşıldı. Bu dokulara insan hücreleri ekilerek yeni kalp kapakçığı implantı üretildi.

Prof. Dr. Akpek, AA muhabirine, üniversitenin desteğiyle 2 yıl önce bu proje üzerinde çalışmaya başladıklarını söyledi.

Kalp kapakçıkları hastalıklarının mekanik ve domuzdan elde edilen biyoprostetik kapakların kullanımıyla tedavi edildiğini belirten Akpek, "Mekanik kalp kapakları kullanıldığı zaman tromboz adını verdiğimiz bir sorunla karşılaşıyoruz. Kan pıhtıları bu mekanik kalp kapakçıkları üzerinde birikiyor ve kısa zamanda bu kalp kapakçıklarını işlevsiz duruma düşürebiliyor. Bu olduğu zaman özellikle küçük çocuklarda kalp kapakçığı ameliyatının tekrar tekrar gerçekleşmesi olasılığı ortaya çıkıyor." diye konuştu.

Akpek, kalp kapakçığı rahatsızlığında biyoprostetik kalp kapakçığı olarak en sık domuzun kullanıldığını dile getirerek, "Domuzdan alınan kalp kapakçıklarını öncelikle domuz hücrelerinden arındırıp, ondan sonra insanlarda kullanabiliyoruz ancak bu süreç çok yüksek hassasiyet gerektiren bir işlem. Çünkü yüzde 1'lik, hatta 0,1'lik bir hata dahi gerçekleştiği zaman -eser miktarda dahi geriye domuz hücresi kaldığı takdirde- domuzdan insana endojen retrovirüs olarak tanımlanan çok ciddi rahatsızlıklar geçebiliyor." ifadesini kullandı.

Kendilerinin kalp kapakçığı hastalığına yeni bir çözüm getirmek için koyunun kalp kapakçığı üzerinde çalışma başlattıklarına dikkati çeken Akpek, şunları kaydetti:

"Biz çalışmamızda merinos ırkı koyunlardan elde ettiğimiz kalp kapakçığını aldık ve bunu hücresizleştirdik. Bizim çalışmamıza kadar bu kalp kapakçığı çok tercih edilmiyordu. Çünkü biyomekanik ve biyouyumluluk özelliklerinin zayıf olduğu düşünülüyordu. Güncel doku mühendisliği metotlarıyla bunları geliştirdik ve hem biyomekanik hem de biyouyumluluk özelliklerini geliştirerek önce hücresizleştirme adını verdiğimiz süreçte kalp kapakçığından koyun hücrelerini arındırdık. Ondan sonra insan hücreleri ekerek laboratuvar ortamında, karakterizasyon işlemlerini gerçekleştirdik. Bu sayede koyundan alınan kalp kapakçıklarının da insanlarda kullanılabileceğini laboratuvar ortamında ispat ettik. Bir sonraki kademe olarak klinik aşamaya geçeceğiz ve geliştirdiğimiz kalp kapakçıkları insanlarda kullanılacak."

Prof. Dr. Ali Akpek, mekanik ve domuzdan elde edilen biyoprostetik kalp kapakçıklarının pek çok durumda çok kullanışlı olmadığını, kalp kapakçığı hastalıklarına yeterli alternatif getiremediğini ama koyun kalp kapakçığından elde ettikleri bu implantla sorunların çözümünü temin edeceklerini sözlerine ekledi.