İsviçre'de yarın genel seçim yapılacak

MUHAMMET İKBAL ARSLAN - İsviçre'de yaklaşık 5,5 milyon seçmen genel seçimler için yarın sandık başına gidecek.

AA muhabiri, federal otoritelerin merkezi Bern ile 26 kantondan oluşan federal bir cumhuriyet olan İsviçre'de yapılacak seçimlere ilişkin haber derledi.

Seçimlerin her 4 yılda bir gerçekleştirildiği İsviçre'de vatandaşlar, 200 kişilik Federal Meclis (Halk Meclisi) ile 46 kişilik Kantonlar Meclisi üyelerini belirmek için oy kullanacak.

Yaklaşık 5,5 milyon seçmenin bulunduğu İsviçre'de seçmenler, tercihlerini sandıkta ya da mektupla oylama yöntemiyle yapabiliyor. Seçmenlerin yaklaşık yüzde 90'ı mektupla oy vermeyi tercih ederken, yüzde 10'u da oyunu sandıklarda kullanıyor.

Ülkede, bu ayın başında oy pusulalarının yer aldığı zarflar, seçmenlere İsviçre Posta İdaresince iletilirken, mektupla oy kullanma işlemi 19 Ekim'e kadar devam etti.

Seçimlere katılım oranın yaklaşık 50 yıldır yüzde 50'nin altında kaldığı ülkede, bu yıl da oy kullanan kişi sayısının aynı oranlarda olması bekleniyor.

- Yarışacak aday sayısında rekor

İsviçre Federal İstatistik Ofisinin yayımladığı verilere göre, bu yıl seçimlere katılan milletvekili aday sayısında rekor seviyeye ulaşıldı.

Toplam 5 bin 909 kişi Federal Meclisteki sandalye için yarışırken, bu rakam 4 yıl öncesine göre 1264 kişiyle yüzde 27 oranında arttı.

Adayların yüzde 40,8'ini kadınlar oluştururken, 10 aday 18 yaşında.

- SVP'nin oylarında artış, Yeşillerde düşüş bekleniyor

İsviçre'nin resmi televizyon kanalı SRG'nin yaptırdığı son ankete göre, İsviçre siyasetine on yıllardır istikrarlı şekilde yön veren koalisyon ortakları İsviçre Halk Partisi (SVP), İsviçre Sosyal Demokrat Partisi (SP), Liberal Demokrat Parti (FDP) ve Hristiyan Demokrat Parti (CVP) yine ilk sıralarda yer alıyor.

2019'da seçimleri öncesinde oluşan "ekolojik" bir atmosferin yerine Avrupa'ya yönelik göç dalgaları ve beraberindeki endişelerin artmasıyla sağ tandanslı SVP'nin oylarını, bir önceki döneme göre (yüzde 25,5), yüzde 2,5 oranında artırması bekleniyor.

SP'nin oylarını bir önceki döneme göre (yüzde 16,8) yüzde 1,5 civarında artırması, CVP'nin aldığı 11,4 oranında oyu da koruması tahmin ediliyor.

FDP'nin geçen dönem aldığı oy oranında 15,2'lik küçük bir düşüş beklenirken, geçen seçimde oylarını, bir önceki döneme göre, yüzde 6 oranında artırarak yüzde 13 oranında oy alan Yeşiller Partisi'nin, bu dönem yüzde 10'un altında kalması öngörülüyor.

Liberal Yeşiller Partisi'nin de geçen yıl aldığı yüzde 7,6'lık oy oranında düşüş yaşaması bekleniyor.

- En çok gündeme gelen konularda "göç" başı çekti

İsviçre'de seçim döneminde en çok gündeme gelen konular arasında "göç krizi" en başta yer alırken, sağlık sigortası primleri, iklim değişikliği, sosyal güvenlik ve yaşam maliyeti de adayların gündemindeydi.

Arz ve enerji güvenliği, emeklilik reformu, AB ile ilişkiler, konut fiyatları ve İsviçre'nin bağımsızlığı gibi konular da tartışılan konular arasına girdi.

- Partiler seçim sürecinde yapay zekanın kullanımını sınırlamada anlaştı

İsviçre'de 5 siyasi parti, 22 Ekim'de yapılacak genel seçimlere yönelik kampanya sürecinde yapay zekanın kullanımını sınırlamada anlaşmaya vardı.

Seçimde yarışacak İsviçre Sosyal Demokrat Partisi, Merkez Partisi, Yeşiller Partisi, Liberal Yeşiller Partisi ve Protestan Partisi, seçim döneminde yapay zekanın sınırlı kullanımı konusunda tüzük imzaladı.

Buna göre, partiler, yürüttükleri siyasi kampanyalar sırasında herhangi bir yapay zeka kullanımının açıkça beyan edilmesi konusunda anlaştı. Ancak partiler, rakiplerini eleştirirken yapay zekanın kullanılmasını yasakladı.

- Federal hükümet 7 bakandan oluşuyor

Nüfusu 9 milyon civarında olan İsviçre, karmaşık siyasi yapısı ve seçim sistemi dolayısıyla 60 yıldan uzun süredir koalisyon hükümetlerince yönetiliyor.

Federal sisteme sahip İsviçre'de hükümet, parlamento tarafından seçilen 7 bakandan oluşuyor.

İsviçre Konfederasyon Başkanları ise parlamento tarafından 7 kişilik kabine içinden seçiliyor ve bir yıl görev yapıyor.

1959'da bu yana uygulamada olan ve adına "sihirli formül" denilen sistemle, seçimlerde en fazla oy alan 3 partiye kabinede 2'şer koltuk, 4'üncü partiye bir koltuk veriliyor.

Resmi adı "İsviçre Konfederasyonu" olan İsviçre'nin temelini oluşturan konfederasyon, 13. yüzyılın sonunda kuruldu ve 1499'dan beri bağımsızlığını korudu.

- İsviçreliler, seçimle büyük değişimin olacağına inanmıyor

AA muhabiri, seçimlerle ilgili İsviçre vatandaşlarına görüşlerini sordu. Soy ismini vermek istemeyen üniversite öğrencisi Sean, seçim sürecini çok fazla siyaset takip etmediğini belirterek, "Kişisel olarak bu ülkeye güveniyorum." dedi.

Oy kullanmayacağını dile getiren Sean, birçok gencin de kendisi gibi düşündüğünü ifade etti.

Soy adını söylemek istemeyen avukat Snoia ise İsviçre'de tüm partilerin temsil edildiği demokratik bir sistem olduğuna, Federal Meclise girecek partilerle ilgili çok büyük bir değişimi beklemediğine işaret etti.

Snoia, İsviçre'de seçime yönelik ilginin az olmasının sebepleri arasında insanların bir şeylerin değişmeyeceğine inanmasının etken olacağını vurgulayarak, ülkede genel ve yerel düzeyde çok sayıda seçim yapılmasının da seçmenin ilgisizliğine neden olabileceğini söyledi.

Foto muhabiri Niels Ackermann, biraz eski tarz bir seçmen olduğu için oy kullanmayı tercih ettiğini belirtti.

FDP ve merkez partilerin ne vadettikleri ve yaptıklarıyla ilgili sürekli karşılaştırma yaptığını anlatan Ackermann, "Son haftalarda, sadece ne önerebileceklerini söylemek yerine, birbirlerine saldıran adaylar arasında çocukça çok tartışma gördüm." dedi.