İsrail'in Gazze'den Batı Şeria'ya mal girişini yasaklama kararı ekonomik endişeleri zirveye taşıdı

NUR EBU IYŞE - Gazzeli yetkililer ve analistler, İsrail'in, "patlayıcı madde kaçakçılığı" yapıldığı gerekçesiyle Gazze'den işgal altındaki Batı Şeria'ya mal girişini durdurma kararını "gerçek bir kriz" olarak nitelendiriyor.

AA muhabirine konuşan yetkililer ile analistler, karar nedeniyle yüzlerce ekonomik kurumun kapatılacağı, binlerce kişinin işsiz kalacağı uyarısında bulundu.

Gazze Ulusal Ekonomi Bakanlığı Araştırma ve Geliştirme Müdürü Usame Nevfel, kapatmanın tüm ekonomik sektörleri olumsuz etkileyeceğini söyledi.

Gazze Şeridi'nin çeşitli alanlardan yılda yaklaşık 134 milyon dolarlık mal ihraç ettiğini belirten Nevfel, kararın ekonomik kuruluşların işçilerini işten çıkarmasına yol açacağını ve bunun da işsizlik oranının artmasına neden olacağını belirtti.

Filistin Tarım Bakanlığı Sözcüsü Muhammed Ebu Avde de cari dönemde ihracatın durdurulması nedeniyle tarım sektöründeki kaybın günde yaklaşık bir milyon şekel olarak tahmin edildiğini söyledi.

Kararın uygulanmaya devam etmesi durumunda zararın artacağını ifade eden Ebu Avde, "ihracatın durması nedeniyle balıkçılık ve tarımla uğraşan yaklaşık 60 bin ailenin zarar göreceğini" kaydetti.

- Sınırın kapatılması balıkçılık sektörünün tamamen yok edilmesi demek

Gazze'deki Balıkçılar Sendikası Başkanı Nizar Ayaş, sınır kapısının kapatılmasının Gazze'deki balıkçılık sektörünün tamamen yok edilmesi anlamına geldiğini belirtti.

"Gazze Şeridi ayda yaklaşık 80 ton balık ihraç ediyor. Dolayısıyla ihracatın durdurulması, Filistinli balıkçının yaklaşık yüzde 50 zarar görmesi demek." ifadelerini kullanan Ayaş, karar nedeniyle balıkçıların teknelerini çalıştırmak için gerekli maliyeti karşılayamayacağını, bunun da sektörün çökmesine neden olacağını vurguladı.

Tarım Bakanlığı'na göre, Gazze Şeridi'nde yaklaşık 4 bin kişi balıkçılıkla geçimini sağlıyor. Gazze denizinde yaklaşık 1300 balıkçı teknesi çalışıyor.

- Karar, gerçek bir krize neden olacak

Gazze Şeridi'ndeki Hazır Giyim ve Tekstil Endüstrisi Birliği Başkanı Fuad Avde de kararın "şirketlerin ve endüstriyel kurumların çalışmalarında gerçek bir krize neden olacağını" dile getirdi.

Avde, Gazze'de düzenlediği basın toplantısında, işgal altındaki Batı Şeria ve İsrail'e ihracat yapan 290'a yakın kayıtlı fabrika ve 100'den fazla firmanın bulunduğunu, bu fabrikalarda 9 binin üzerinde işçinin çalıştığını kaydetti.

Bu seviyeye gelebilmek için 10 yıl çalıştıklarını aktaran Avde, karar nedeniyle bu şirket ve fabrikaların, yüzde 70'ten fazlasının çalışamaz duruma geleceğini, bunun da işsizlik oranını artıracağını ifade etti.

- Karar, işsizliği ve yoksulluğu artıracak

Ekonomi analisti Semir Ebu Mudellele ise İsrail'in "güvenlik önceliklerini her zaman siyasi ve ekonomik önceliklerin önüne koyduğunu, böylece herhangi bir nedenle ekonomik yaptırımlar uyguladığını" söyledi.

"İhracatın durdurulması Gazze'ye yönelik kısıtlamayı daha da artırmaya dönük bir adımdır. Çünkü bu ticari geçiş, onların tek çıkış noktasıdır." diyen Ebu Mudellele, kararın, son yıllarda Gazze'deki işsizlik sorununun bir kısmını çözmeye çalışan başta giyim ve tekstil alanında çalışan fabrikalar olmak üzere özel sektörden geriye kalanların da yok olmasına yol açacağı değerlendirmesinde bulundu.

Ebu Mudellele, "Karar, birçok fabrikada işten çıkarmalara neden olacak. Bu da vatandaşlar arasındaki işsizliği ve yoksulluğu artıracak. Gazzelilerin 17 yıldır çektiği insani krizlerin iki katına çıkması sonucunu beraberinde getirecek." diye konuştu.

Avrupa-Akdeniz İnsan Hakları İzleme Örgütü'ne göre, Gazze Şeridi nüfusunun yüzde 61,6'sı yoksulluk içinde yaşarken, işsizlik oranı 2022 sonu itibarıyla yaklaşık yüzde 47'ye ulaştı.

İsrail hükümeti, 5 Eylül'de, Kerm Ebu Salim Sınır Kapısı üzerinden Gazze'den Batı Şeria'ya mal girişinin tamamıyla durdurulmasına karar vermiş; söz konusu karara gerekçe olarak da Gazze'den Batı Şeria'ya giysiler içine gizlenmiş patlayıcı madde gönderilmesini göstermişti.

Kerm Ebu Salim, Gazze'nin dışarıya açılan tek ticari kapısı olma özelliğini taşıyor.

İsrail'in 2006 yılından beri hava, kara ve denizden abluka altında tuttuğu Gazze Şeridi, büyük bir insani drama sahne oluyor. Seyahat özgürlüğü olmayan yaklaşık 2 milyon Filistinli, istisnai durumlar hariç Gazze dışına çıkamıyor.