İran'dan Çin'e "nükleer" eleştiri

ANKARA (AA) - İran Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Ali Ekber Salihi, Çin'in Arak Ağır Su Reaktörü'nün yeniden yapılandırılmasıyla ilgili çalışmaları yavaşlattığını ve İran'ın reaktörle ilgili projeyi kendisinin sürdürebileceği uyarısında bulundu.

İran Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Ali Ekber Salihi, İran devlet televizyonunda yayınlanan bir programda ülkesinin nükleer programıyla ilgili değerlendirmelerde bulundu.

İran lideri Ali Hamaney'in 190 bin uranyum ayrıştırma birimi (SWU) kapasitesine ulaşma talimatları doğrultusunda tüm hazırlıkların tamamlandığını aktaran Salihi, "Bu hazırlıklar, gelişmiş santrifüj montaj hattı ile gerekli ekipmanların inşasını içeriyor." dedi.

- Çin'e Arak'taki çalışmaları yavaşlatma eleştirisi

Salihi, İran ile imzalanan nükleer anlaşma kapsamında, Arak Ağır Su Reaktörü'nün yeniden yapılandırılmasıyla ilgili temel aşamaların tamamlandığını ve İran ile birlikte Çin ve ABD'li uzmanlar tarafından oluşturulan çalışma grubunun da bunu onayladığını söyledi.

Buna karşın ABD'nin nükleer anlaşmadan tek taraflı çekilmesinden sonra reaktörün yapılandırılmasıyla ilgili Çin'in çalışmaları yavaşlattığını belirten Salihi, şöyle konuştu:

"Reaktörün yeniden yapılandırılmasıyla ilgili ayrıntılı aşamalarda henüz yolun yarısındayız. ABD Başkanı'nın (Donald Trump) baskıları nedeniyle çalışmalar çok yavaşladı. Eğer devam etmeyeceklerse bu işi biz sürdüreceğiz. Kendimizi en kötü şartlara hazırladık ve bununla ilgili çeşitli seçeneklere sahibiz."

Nükleer müzakereler döneminde Batı ülkeleri, Arak Ağır Su Reaktörü'ne yönelik endişelerini belirtmiş, İran'dan reaktörün kapatılarak çok daha az miktarda plütonyum üretecek başka bir reaktör kurmasını talep etmişti.

İran ise Arak Ağır Su Reaktörü'ne tıbbi ihtiyaçlara yönelik radyoizotoplar üreteceği için gerek duyulduğunu belirterek talepleri reddetmiş ancak daha sonra endişeleri gidermek amacıyla reaktörü yeniden yapılandırarak normal üretimin beşte biri oranında plütonyum üretmeyi teklif etmişti. Bu doğrultuda İran ile Çin, Nisan 2017'de reaktörün yenilenmesiyle ilgili anlaşmayı imzalamıştı.

- Yezd eyaletinde "sarı kek" üretme tesisleri kurulacak

Yezd eyaletine bağlı Erdekan'daki nükleer tesisten İsfahan'da bulunan Uranyum Dönüştürme Tesisi'ne nükleer reaktörlerde yakıt olarak kullanılan 30 ton (öğütülmüş uranyum oksit) gönderildiğini de aktaran Salihi, Yezd eyaletinde daha fazla sarı kek üretme tesisleri kurulacağını açıkladı.

Salihi, "Yezd'de yakın zamanda buna benzer tesislere sahip olacağız." ifadesini kullandı.

Uranyum filizinin saflaştırılmasıyla ulaşılan ve “sarı kek” olarak adlandırılan öğütülmüş uranyum oksit, nükleer tesislerde yakıt olarak kullanılıyor.