İnşaat betonunda çipli takip yaygınlaşıyor

GÖKSEL YILDIRIM - Güvenli binalar ve şehirler oluşturulması için beton kalitesinin çip yardımıyla elektronik ortamda denetlenmesi amacıyla geliştirilen Elektronik Beton İzleme Sistemi (EBİS), 433 bin yapıda kullanıldı.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, sistemi geliştirmek amacıyla 2018'de Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığı ile işbirliği protokolü imzaladı.

Elektronik Beton İzleme Sistemi projesi ile Bakanlığın denetim konusundaki bilgi birikimi ve Başkanlığın izleme ve güvenlik konularındaki tecrübesi birleştirilerek yapılarda kullanılan betonun denetiminin daha sağlıklı ve güvenilir olarak yapılması amaçlandı. Böylece depremlere karşı daha güvenli yapılar, kaliteli ve yaşanabilir şehirler oluşturma hedefine ulaşılmasına bir adım daha yaklaşıldı.

Başkanlık tarafından sistemin kurulması ve proje içerisindeki tüm hizmetlerin sağlanması adına ASELSAN iştiraki AselsanNET görevlendirildi.

AselsanNET saha çalışmaları gerçekleştirerek sektör analizi ve proje fizibilite çalışmaları yürüttü. Yazılım ve donanım ihtiyaçları çerçevesinde beton kırım cihazı, el terminali ve beton etiketleri "nesnelerin interneti (Internet of Things-IoT)" platformuna/teknolojisine uygun şekilde tasarlandı ve sahada test edildi. Bununla birlikte, AselsanNET tarafından laboratuvarlardan alınan verilerin saklanması amacıyla veri merkezi ve felaket kurtarma merkezi kuruldu ve 7/24 hizmet veren bir çağrı merkezi sistemi devreye alındı.

Sistem altyapısının oluşturulmasının akabinde ülke genelinde Bakanlığa bağlı laboratuvarlara eğitim organizasyonu gerçekleştirilerek sisteme yönelik tüm bilgiler aktarıldı.

Proje kapsamında EBİS Merkezi İzleme Yazılımı ve Mobil İletişim Altyapısı ile tüm sistem bileşenleri nesnelerin interneti teknolojisi ile geliştirilerek bağlantılı iletişim ağı oluşturuldu.

Beton etiketleri, beton kırım cihazları, Radyo Frekansı ile Tanımlama Teknolojisi (RFID) el terminalleri, kür havuzları ve beton mikserlerinden servis sağlayıcı aracılığıyla alınan veriler sistem kullanılarak işleniyor ve standartlaştırılarak Bakanlığa sunuluyor.

AselsanNET yazılım ve donanım sağlayıcılığı yanı sıra Bakanlığın belirlemiş olduğu laboratuvarlara bakım-onarım, kalibrasyon, keşif, cihaz tedariki, kurulum ve teknik destek hizmeti de veriyor. Aynı zamanda sahadan alınan geri bildirimler ile yazılım ve donanım geliştirme sürecine devam ediliyor.

Bu sistem ile inşaat betonuna yönelik çok yönlü denetim sağlanıyor. Beton numunesinin hangi mikserden alındığı, hangi laboratuvara gittiği, kürlenme durumları gibi numunenin her aşaması RFID teknolojisi ile izlenerek takip ediliyor. Sistem bugüne kadar 432 bin 797 yapıda kullanıldı. Yüzde 99'un üzerinde doğruluk oranıyla çalışan sistem sayesinde betondaki hata, kayıp ve kaçak oranları sıfıra yakın seviyeye çekildi.

- Her aşamada mercek altında

EBİS ile yapı projesinde belirtilen beton sınıfına ve standartlara uygunluğun belirlenmesi ve beton dökümü esnasında görevlilerin, görevlerini yerine getirip getirmediklerinin kontrolü yapılıyor.

Sistemle, hangi inşaatta hangi sınıf betonun kullanıldığı, bu betonun hangi beton mikserinden, hangi gün ve saatte alındığı, deneyler için kaç numune hazırlandığı, deneylerin hangi laboratuvarda kim tarafından gerçekleştirildiği, beton dökümüne yapı denetim görevlilerinin katılıp katılmadığı, numunelerin ilgili standardında belirlenen sürelerde şantiye mahallinde ve kür havuzunda uygun koşullarda bekletilip bekletilmediği denetlenebiliyor.

Yapılarda kullanılan betonların RFID sayesinde kimlik kazanması sağlanırken ülke genelinde manipülasyonu engelleyecek şekilde tasarlanmış beton test cihazları ile laboratuvar deneyleri de EBİS kapsamında yapılıyor.