İngiltere’nin hedefi post-Brexit döneminde "Kara Kıta"yla büyümek

LONDRA (AA) - GÖKHAN KURTARAN - İngiltere bu ayın sonunda Avrupa Birliği’nden (AB) resmen ayrılırken bir kez daha "Kara Kıta" Afrika’nın sunduğu ekonomik fırsatları değerlendirerek büyümesini artırmayı hedefliyor.

47 yıl üyesi olduğu AB’den ay sonunda ayrılacak olan İngiltere, bir yandan AB ile yeni bir ticari ilişkiyi kurmayı, bir yandan da dünyanın geri kalanı ile ticaretini artırmayı amaçlıyor.

Bir zamanların üzerinde “güneş batmayan krallığı”, son yıllardaki belirsizlik ortamını geride bırakarak, yüzünü bir kez daha demografisi, yer altı kaynakları ve yatırım fırsatları ile gelecek vadeden Kara Kıta Afrika’ya dönüyor. Bu amaçla hafta başında başkent Londra'da düzenlenen İngiltere-Afrika Yatırım Zirvesi, 21 Afrika ülkesinden ve İngiltere'den çok sayıda şirketi bir araya getirdi.

Zirveye aralarında Gana, Kenya, Mısır, Nijerya ve Ruanda'nın da bulunduğu 16 Afrika ülkesi liderinin yanı sıra büyük İngiliz şirketlerinin üst düzey yöneticileri (CEO) katıldı.

İngiltere Uluslararası Ticaret Departmanı verilerinden derlenen bilgilere göre zirve kapsamında toplam hacmi 6,5 milyar sterlin olan 27 anlaşma yapıldı.

İngiliz hükümetinden zirve kapsamında yapılan açıklamada, “Finans, teknoloji, inovasyon alanında dünyada öncü uzmanlığımız, temiz büyüme konusundaki kararlılığımız, İngiltere ve Afrika’yı doğal ortak haline getirmektedir.” ifadelerine yer verildi.

İngiltere, aynı zamanda Afrika kıtasının neredeyse tamamına yayılan yardım faaliyetlerine de yaklaşık 1,5 milyar sterlin ayırarak, toplamda uzun vadede 2,4 milyar sterlin seviyesinde ek şirket yatırımı elde etmeyi planlıyor.

İngiltere’nin Afrika ile toplam ticaret hacmi geçen yıl yüzden 7,5 artarak toplam 36 milyar sterline ulaştı. Fakat AB’den çıkarken ticaretini alternatif yeni pazarlara açılarak güçlendirmek isteyen ülke, daha fazlasını hedefliyor.

“AB’den ayrılırken, İngiltere, 46 Afrika ülkesinin İngiltere’ye azaltılmış ya da sıfır gümrük vergisi ile ihracat yapabilmesini emniyet altına almıştır.” ifadesinin yer aldığı İngiltere Uluslararası Ticaret Departmanı açıklamasında serbest ticaret anlaşmasının kapsamının genişletilmesi vurgusu dikkati çekiyor.

İngiliz hükümeti, 11 Afrika ülkesi ile olan ticaret anlaşmasına, 35 ülkeyi daha ekleyerek genişletmeyi, 2020 yılının sonunda kapsayıcı bir ticaret anlaşmasını imzalamayı hedefliyor.

İngiltere, Afrika'yı dünyanın en büyük serbest ticaret pazarlarından biri konumuna yükseltecek Afrika Kıtasal Serbest Ticaret Bölgesi (AfCFTA) anlaşmasının yaratacağı fırsatlar için de şimdiden şirketlerini hazırlıyor. Bu amaçla, İngiliz finans üst kuruluşu UK Finance, son iki yıl içerisinde Afrika’da iş yapan İngiliz şirketlere toplam 1,8 milyar sterlin seviyesinde finansman sağladı.

Şu ana kadar kıtanın 55 ülkesinden 54’ünün imzaladığı AfCFTA anlaşması, 27 ülkenin parlamentosunda onaylandı. Tüm parlamentolarda onaylanmasının ardından serbest ticaretin yapılacağı 1,2 milyar kişilik bir pazar oluşacak.

İngiltere, Afrika ticaretinin artırılması için uygulanacak yeni programlara gelecek yedi sene içerisinde toplam 397 milyon sterlin ayırmış durumda.

İngiltere Uluslararası Kalkınmadan Sorumlu Devlet Bakanı Alok Sharma Londra’daki zirve kapsamında, “Afrika’nın ekonomik potansiyeli devasa. 15 en hızlı büyüyen ekonominin sekizi Afrika’da. Nüfusun iki kat artarak 2050 yılında 2 milyara ulaşması bekleniyor.” açıklaması yaparak Afrika’nın İngiltere için uzun vadeli önemini ortaya koydu.

- Mısır’la milyarlarca sterlinlik anlaşma

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi, İngiltere Başbakanı Boris Johnson’ın daveti üzerine İngiltere-Afrika Yatırım Zirvesi'ne katılmak için geldiği Londra’da zirvenin yapıldığı Intercontinental Hotel O2 önünde protesto edildi. Fakat kapalı kapılar ardında Sisi’nin 2013 yılında meşru hükümete karşı darbesi bir kenara bırakıldı ve milyarlarca sterlin hacminde anlaşmalar yapıldı. İngiliz Bombardier, Kahire’de monoray yapılması ve hattın işletilmesi işini 3,18 milyar sterlin karşılığında aldı. Rolls Royce ise Mısır’la da 50 milyon sterlin değerinde uçak motoru anlaşması yaptı. İngiliz ev tekstili ve giyim perakendecisi Matalan Mısır’da 13 yeni mağazanın açılması için toplam 25 milyon sterlin değerinde yatırım yapılması kararı aldı. Mısır hükümetine ait şirketler Londra Borsasında yaptıkları tahvil ihraçları ile 22 milyar sterlin gelir elde etti. İngiltere’nin Mısır’da toplam yatırımı ise 48 milyar sterlin seviyesinde.

Gelişmeler, İngiltere'nin ekonomik olarak büyümesini artırmak için bir kez daha yüzünü Afrika’ya çevirdiğini gösteriyor. Öncekinden farklı olarak bu kez İngiltere yumuşak gücünü, finans gücünü ve gelişmiş teknolojisini sahaya sürüyor. İngiltere, hızla büyüyen, genç demografisi ile geleceğin ekonomilerini içerisinde barındıran Afrika’daki fırsatları kaçırmamakta kararlı.

- İngiltere’nin Londra’daki zirve kapsamında alınan ticaret ve yatırım kararları

- Aggreko, Fildişi Sahili’nde 80 milyon sterlin değerinde enerji tedariki işi aldı.

- Airbus, Mısır’a 80 milyon sterlinlik uçak satışı yaptı.

- Anglo-Tunisan Petrol ve Doğalgaz, Tunus’ta doğal gaz alanında 26 milyon sterlinlik yatırım kararı aldı.

- Baker Huges, Mozambik’e 306 milyon sterlin hacminde ticaret ve yatırım kararı aldı.

- BHM, Gana’da 80.3 milyon sterlin değerinde yol inşaatı ihalesi aldı.

- Bombardier, Mısır Kahire’de 2 monoray hattının inşaatı ve işletilmesi işini 3 milyar 180 milyon sterlin karşılığında aldı.

- Constracta Construction UK, Gana’da Kumasi eğitim hastanesinin geliştirilmesi işini 120,5 milyon sterline aldı.

- Constracta Construction UK, Gana’da Kumasi havaalanının geliştirilmesi işini 40 milyon steline aldı.

- Diageo, Kenya ve Batı Afrika’da bira üreticiliğinin geliştirilmesi işini 167 milyon sterline aldı.

- Globeleq, Kenya’da solar park inşası işini 50 milyon sterline aldı.

- GSK, Mısır’da iki üretim hattının geliştirilmesi için 5 milyon sterlin yatırım yapacak.

- Kefi Minerals, Kenya’da yani bir altın madeni ve çevresindeki yerel altyapının geliştirilmesi için 224 milyon sterlin yatırım yapma kararı aldı.

- Lagan Grubu, Uganda’da Kampala Endüstri Parkı’nın inşası işini 185 milyon sterline aldı.

- Lyods Register, 750 bin sterline Mozambik’te operasyon kurma kararı aldı.

- Low Enerji Designs, Nijerya’da Oyo eyaletinde sokak aydınlatma işini aldı.

- Matalan, Mısır’da 13 mağaza açarak toplam 25 milyon sterlin yatırım yapma kararı aldı.

- Moy Park, Angola’ya 12 milyon sterlin hacminde donmuş tavuk satışı anlaşması yaptı.

- Nexus Green, Uganda’ya 80 milyon sterlin hacminde su pompalama sistemi satacak.

- NMS, Fildişi Sahilinde altı hastane inşaatına toplam 222 milyon sterlin hacminde yatırım yapacak.

- Rolls Royce, Mısır ile 50 milyon sterlinlik uçak motoru anlaşması yaptı.

- Savanah, Nijerya’da çeşitli varlıklara 315 milyon sterlin hacminde yatırım yapacak.

- Text ATC, Nijerya’da 2 milyon sterline 5 hava kontrol kulesi inşat edecek.

- Tullow, Kenya’da 1,2 milyon sterlinlik petrol üretim yatırımı yapacak.

- Tyllium ve Ellipse, Ghana’da 60 milyon sterlinlik hastane ihalesini aldı.

- Unatrac, Uganda’da 1,5 milyon sterlinlik yolların iyileştirilmesi işini aldı.