İklim değişikliği leyleklerin genetik alışkanlıklarını değiştiriyor

BESTAMİ BODRUK - Dicle Vadisi'nde göçmen kuşlar üzerinde yapılan gözlemler, küresel ısınmanın leyleklerin binlerce yıllık genetik alışkanlıklarını değiştirdiğini gösterdi.

Binlerce yıldır birçok kuş türünün Afrika, Avrupa ve Asya'ya göç yolu üzerinde bulunan Anadolu toprakları, iklim değişikliği ve küresel ısınmaya bağlı kış aylarında sıcaklık ortalamalarında meydana gelen artış nedeniyle leyleklerin kalıcı yuvası haline geldi.

Çok sayıda türün konaklama ve üreme sahası olan Dicle Vadisi, büyük leylek kolonilerine daha uzun süre ev sahipliği yapıyor. Vadide leylek yuvalarındaki yavru sayısında da artış gözleniyor.

- "Leylekler göç etmemeye başladı"

Bölgede 20 yılı aşkın süredir biyolojik çeşitlilik ve göçmen kuşlar üzerine çalışmalar yürüten Dicle Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Ahmet Kılıç, AA muhabirine, Anadolu'da "yaz göçmeni" olarak kabul edilen leyleklerin sonbaharda da Nil Vadisi'ne doğru göç ettiğini söyledi.

Kılıç, göçmen kuşları 2002'den beri takip ettiklerini ifade ederek, "Leylekler yavaş yavaş göç etmemeye başladı. Bu başlangıçta birkaç bireydi. Sonrasında onlara ulaştı ve 2023'ün aralık ayında tespit edildi, 100'den fazla birey bu bölgede kalıyor. Bu kalma olayı adaptasyon olarak adlandırılabilir çünkü leyleğin göç etmesine neden olan soğuklar artık söz konusu değil. Kışın da bu bölgede yiyecek bulabiliyorlar. Leylek bundan dolayı göç etmiyor. 100'den fazla leyleğin bu şekilde burada yaşadığı belirlendi." dedi.

Göçmen kuşlarda genetik yapıya işlenen alışkanlıkların artık değiştiğini dile getiren Kılıç, daha önce leyleklerin 5 bin kilometre yol katettiğini belirtti.

- "Leylekler artık yerli tür olarak kabul edilir"

Göç yolculuğunun oldukça zahmetli olduğunu ifade eden Kılıç, leyleklerin artık bu zorluğa katlanmadığını söyledi.

Prof. Dr. Kılıç, "Genetik yapıda değişiklik oldu. Leylekler artık bölgemizde kalıyor, yerli tür diye kabul ediliyor. Dolayısıyla içgüdüsel olarak göç etme davranışı değişecektir. Beslenme alışkanlığı burada bulduklarıyla yetinerek, değişecektir. Yuva kurma süresi değişecektir. Bu değişiklikler yuva yeri seçimi ve kuluçkaya başlama süresine de etki eder." diye konuştu.