Hong Kong'da seçim reformu protestosu

ANKARA (AA) - Çin'in Hong Kong Özel İdare Bölgesi'nde protestocular, seçim reformu talebiyle gösteri düzenledi.

South China Morning Post gazetesinde yer alan habere göre, Yasama Konseyi binası yakınındaki Chater Garden Parkı'nda toplanan binlerce protestocu, kentin Baş Yöneticisi ve Yasama Meclisinin seçimlerinde vatandaşların tümüne oy hakkı tanınması talebiyle gösteri yaptı.

"Özgür Hong Kong" yazılı pankartlar taşıyan demokrasi yanlısı protestocular, kentin Yasama Meclisi ve Baş Yöneticisi seçimlerinde ayrıcalıklı grupların seçici imtiyazlarının kaldırılmasını ve tüm vatandaşların oy kullanabileceği, genel oya dayalı bir seçim sistemi talep etti.

Protestoyu organize eden Hong Kong Sivil Meclis Sözcüsü Ventus Lau Wing-hong, 70 sandalyeli Yasama Meclisi seçimlerinde, 35 sandalyenin genel oy dışında, ayrıcalıklı meslek ve özel çıkar gruplarının oylarıyla belirlendiği "işlevsel seçim çevresi" uygulamasına son verilmesi ve bunun Belediye Meclis üyelerinin yarıştığı 5 süper sandalye ile sınırlandırılması çağrısında bulundu.

Ventus Lau, "Genel oy çağrılarını ilk duyduğumuz yıllar 2007 ve 2008'di. Sonra 2012'de, 2017'de bu çağrılar yinelendi ve böyle böyle 2020'ye kadar geldik. Çok sayıda barışçı gösteri yaptık ama hükümet bizi dinledi mi? Hayır. Bugün protesto için burada değiliz. Bugün ayaklanmak için, intikam için buradayız." ifadelerini kullandı.

Barışçıl başlayan protesto, kalabalığın dağılması sırasında polis ile göstericiler arasında arbedeye dönüştü.

Hong Kong polisinin Facebook hesabında yapılan açıklamada bazı protestocuların güvenlik güçlerine su şişeleri attığı, kaldırım taşlarını söktüğü ve yolları kesmeye çalıştığı, bunun üzerine kalabalığa müdahale edildiği belirtildi.

Polis kalabalığı dağıtmak için göz yaşartıcı gaz kapsülleri fırlatırken, en az 4 göstericinin gözaltına alındığı bildirildi.

Bu, Hong Kong'da demokrasi yanlısı protestoların seçim reformu talebiyle düzenlediği ikinci protesto oldu. Protestocular, geçen hafta Central bölgesindeki Edinburgh Meydanı'nda aynı taleplerle barışçı gösteri düzenlemişti.

- Baş Yönetici ve Yasama Meclisi seçimlerinde "ayrıcalıklı seçiciler"

Hong Kong'da 70 sandalyeli Yasama Meclisinin 35 sandalyesi nispi temsil sistemiyle, coğrafi seçim çevresine göre ve genel oyla belirlenirken, 35'i "işlevsel seçim çevresi" adı verilen mesleki veya özel çıkar grupları tarafından seçiliyor. İşlevsel seçim çevreleri içinde "süper sandalye" adı verilen 5'i ise Belediye Meclis üyeleri arasından 15 üyenin önerisiyle gösterilen adayların yarıştığı genel oyla yapılan seçimle belirleniyor.

Baş Yönetici ise Çin merkezi yönetiminin belirlediği adaylar arasından 1200 kişilik Seçim Komitesi tarafından belirleniyor. Seçim Komitesinin 300 üyesi Sanayi, Ticaret ve Finans sektörü temsilcilerinden, 300 üyesi meslek gruplarından, 300 üyesi Çalışma, Sosyal Hizmetler, Din örgütlerinden ve 300 üyesi ise Yasama Meclisi ve Belediye Meclisi üyeleri ile Çin Halk Kongresi ve Halk Danışma Konferansının Hong Konglu temsilcilerinden oluşuyor.

Hong Kong vatandaşları yalnızca Belediye Meclisi üyelerini genel oyla belirliyor.

- Hong Kong'un statüsü

Hong Kong, 1898'de imzalanan "kira sözleşmesi" ile uzun yıllar İngiltere hakimiyetinde kaldıktan sonra 1997'de Çin'e devredilmişti.

İmzalanan ortak deklarasyon çerçevesinde Hong Kong'a 2047'ye kadar basın, ifade, toplanma, inanç ve serbest akademik çalışma gibi özgürlükleri ile bağımsız idari ve hukuki yapısını koruma hakkı tanınmıştı.

Hong Kong, Çin'e bağlı olmasına rağmen kendine ait para birimi, dil, hukuk sistemi ve kimlik kullanıyor. Özerk yapılı bölgenin sadece savunma ve dış politika gibi konularda Pekin'e bağlı olduğu bu yönetim modeli, "bir ülke, iki sistem" olarak adlandırılıyor.

Demokrasi savunucuları, başta Hong Kong'da adayların Pekin yönetimince belirlendiği seçim modeli olmak üzere, bölgedeki mevcut Çin kaynaklı pratiklerin söz konusu "bir ülke, iki sistem" ilkesine aykırı olduğu görüşünü savunuyor.

- Hong Kong protestoları

Hong Kong'da, Haziran 2019'da şüphelilerin Çin'e iadesi yasa tasarısına karşı başlayan demokrasi yanlısı protestolarda, son haftalarda protestocular ile polis arasındaki çatışma ve şiddet olayları artmıştı.

Tasarı, 23 Ekim'de resmen geri çekilmesine rağmen protestocular, "demokratik reform" talepleriyle eylemleri sürdürme kararı almıştı.

Göstericiler, tasarının geri çekilmesinin yanında, protestoların "ayaklanma" olarak adlandırılmasına son verilmesini, polis şiddetinin soruşturulması için bağımsız komisyon kurulmasını, tutuklanan protestoculara af çıkarılmasını ve kentte siyasi reform sürecinin yeniden başlatılmasını içeren 5 talep öne sürüyor.