Harput Kalesi'ndeki kazı ve restorasyon "Geleceğe Miras Projesi" ile hız kazandı

İSMAİL ŞEN - Elazığ'da Harput Kalesi'ndeki arkeolojik kazıların Kültür ve Turizm Bakanlığının "Geleceğe Miras Projesi"ne dahil edilmesi, çalışmalara hız kazandırdı.

Milattan önce 3 binin ortalarında yerleşimin başladığı ve Urartu Krallığı tarafından surlarla çevrilen Harput Kalesi'nde, Bakanlık, Valilik ve Fırat Üniversitesinin desteğiyle yürütülen kazı ve restorasyon çalışmaları devam ediyor.

Tarihi kalenin de bulunduğu Harput, 2018'de UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi'ne alındı.

Bu sene de Kültür ve Turizm Bakanlığınca "Geleceğe Miras Projesi"ne dahil edilen tarihi Harput Kalesi'nde arkeolojik kazılar yılın 12 ayı yapılıyor.

Alanda bugüne kadar Urartu dönemine ait yaklaşık 2 bin 800 yıllık su sarnıcı ve "açık hava tapınak alanı", 1000 yıllık olduğu tahmin edilen saray mutfağı, Orta Çağ ve Yakın Çağ'da aktif kullanılan 1000 yıllık "zamanın sanayi sitesi" şeklinde tanımlanan yapı kalıntıları ve üretim fırınları, demir külçeler ile anahtar, makas, kaşık, mızrak ok ucu, nal gibi çok sayıda obje gün yüzüne çıkarıldı.

Birçok medeniyetin izlerini barındıran mekanları ve buluntularla ziyaretçileri adeta tarihte yolculuğa çıkaran Harput Kalesi, doğası ve kente yüksekten bakma olanağı sunan manzarasıyla da ilgi görüyor.

- "Kültür ve Turizm Bakanlığımız restorasyonları tamamlamaya başlayacak"

Kazı Başkanı Prof. Dr. İsmail Aytaç, AA muhabirine, Harput Kalesi'nde ilk olarak 2004-2009'da yapılan kazı çalışmalarının, 2014'te tekrar başlayıp bugüne kadar aralıksız sürdüğünü söyledi.

Bu sezon kaledeki çalışmaların 1000 yıllık sanayi sitesinde yoğunlaştığını bildiren Aytaç, burada bulunan yeni atölyelerin konservasyon çalışmalarının yapıldığını, geçici çatıyla alanın koruma altına alındığını, bir atölyenin ise korumasının güçlendirilip ziyarete açık hale getirildiğini anlattı.

Aytaç, yeni su sarnıcının da etrafındaki çalışmaların tamamlanmasının ardından turizme kazandırıldığını belirterek, şunları kaydetti:

"Kültür ve Turizm Bakanlığımız, eserlerin restorasyonlarını tamamlamaya başlayacak ve bu da turizme daha fazla katkı sağlayacak. Bu süreçte yurt dışından da çok sayıda seyahat acentesi geldi. Harput, tarihi ve kültürel bir değer olarak turizme daha da katkı sağlama noktasına geldi. Bakanlığımız her türlü desteği veriyor. Fırat Üniversitesi de birçok desteğin yanı sıra personel büroları, yemek ve teknik eleman gibi desteklerini sürdürüyor. Oldukça önemli bir yere geldiğimizi düşünüyoruz. Bundan sonraki amaç turizme kazandırma çalışmaları olacak."

- 2025'te UNESCO Dünya Mirası Listesi'ne girme hedefi

Harput'un gelecek yıl UNESCO Dünya Mirası Listesi'ne girmesi konusunda da çalışmaların sürdüğünü bildiren Aytaç, 2024'teki çalışmaların buna çok fazla katkı sağladığını vurguladı.

Kaledeki saha çalışmalarının sene sonu itibarıyla tamamlanacağını, yeni yılla birlikte 12. sezona başlayacaklarını ifade eden Aytaç, "Baharda sahaya çıkıp aralık sonuna kadar sahadaki çalışmalarımızı gerçekleştiriyoruz. Geri kalan kış aylarında da buradan çıkarılan arkeolojik ve kültürel varlıkların restorasyon, analiz ve yayın işlerini gerçekleştiriyoruz." diye konuştu.

- Harput Kalesi'nde 11. sezon sonunda yaklaşık 130 bin objeye ulaşıldı

Aytaç, Harput Kalesi'nde 11. sezon sonunda yaklaşık 130 bin objeye ulaştıklarını, bunların nitelikli olanlarını Elazığ Müzesine teslim ettiklerini söyledi.

Amorf (belirli bir biçimi bulunmayan) olanların kalede tutulduğunu anlatan Aytaç, etütlük eserlerin ise incelemelerinin sürdüğünü kaydetti.

Restorasyon ve konservasyon çalışmalarının da devam ettiğini belirten Aytaç, yakın zamanda bazı analizler yapmaya başlayacaklarını belirtti.

Aytaç, bununla ilgili pek çok kurum ve kuruluşla işbirliğini sürdürdüklerini dile getirerek, "Özellikle buradan çıkan nitelikli kültür varlıklarının orijinallerini müzeye verirken, replikalarını da bir proje dahilinde hazırlayıp, turizm amaçlı kamuoyuyla paylaşacağız, kalede sergilemeye devam edeceğiz." ifadesini kullandı.