Güney Asya ülkesi Bangladeş'e yönelik küresel ilgi artıyor

DAKKA (AA) - SM NAJMUS SAKİB - Uzmanlar, Güney Asya ülkesi Bangladeş'e yönelik son dönemde Rusya ve Fransa dahil olmak üzere küresel ilginin artmasında siyaset, ekonomi ve nüfuz mücadelesi gibi faktörlerin rol oynadığını düşünüyor.

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, 8 Eylül'de başkent Dakka'da Başbakan Şeyh Hasina Vecid ile görüşürken, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un da 10 Eylül'de Bangladeş'e gitmesi bekleniyor.

Lavrov, ülkenin bağımsızlığını kazandığı 1971'den bu yana Bangladeş'e giden ilk üst düzey Rus yetkilisi oldu. Macron ise 33 yılın ardından Güney Asya ülkesini ziyaret eden ilk Fransız lider olacak.

Ziyaretleri Bangladeş'in bölgede artan jeopolitik gücünün göstergesi şeklinde yorumlayan uzmanlar, Ocak 2024'teki genel seçimler öncesinde Vecid hükümetine "önemli destek" olarak da değerlendiriyor.

- "Bangladeş, Rusya için kritik bir jeopolitik müttefik haline geldi"

Dakka'daki Jahangirnagar Üniversitesinde Siyaset Bilimci ve Uluslararası İlişkiler Profesörü Shahab Enam Khan, Lavrov'un ziyaretinin, Ukrayna'daki savaşın ardından ortaya çıkan "yalnızlığın üstesinden gelmek" için ittifaklar kurmaya çalışan Rusya'nın "jeopolitik açılımının parçası" olduğunu söyledi.

Khan, Dakka'nın savaş konusundaki tarafsız tutumunun bunda kilit bir faktör olduğunu ifade etti.

Bangladeş'in "Rusya için kritik bir jeopolitik müttefik" haline geldiğini belirten Khan, ülkenin "bağlantısız konumunun" da Türkiye ve ABD gibi diğer ülkeler için önemli bir faktör olduğunu anlattı.

Öte yandan bu durumun Dakka'nın başta Washington olmak üzere Batı ile kurduğu ittifaklarını değiştirdiği anlamına gelmediğini vurgulayan Khan, Bangladeş'in "küresel olarak dengeleyici rol" oynadığını ve aynı zamanda "çok taraflılığa olan bağlılığını ve küresel normlara saygısını" gösterdiğini dile getirdi.

- Bangladeş, tartışmaların gölgesinde seçimlere hazırlanıyor

Lavrov'un ziyaretinin seçimlere az bir zaman kala gerçekleşmesinin önemine dikkati çeken Khan, ziyareti Vecid'e desteğin önemli bir göstergesi olarak nitelendirdi. Khan, Rusya'nın Bangladeş'in kalkınma ve savunmasında rol almak istediğine de değindi.

2008'den bu yana iktidarda olan Awami Ligi partisinin lideri Başbakan Vecid, dördüncü dönem için aday olduğunu açıklarken, muhalefet, başbakanı "baskıcı yöntemler" benimsemekle suçluyor.

Hükümet, söz konusu suçlamaları reddederken, muhalefet ise seçimlerin adil ya da şeffaf olmayacağına dair endişelerini dile getiriyor.

ABD ve müttefikleri, Vecid hükümetine "özgür ve adil seçimlerin" yanı sıra ülkede artan "insan hakları endişelerini gidermesi" için baskı yapıyor.

Ancak Rusya, Batı'nın Bangladeş'in içişlerine "müdahalesini" eleştirerek, Vecid hükümetini destekleyen az sayıdaki ülke arasında yer alıyor.

- Rusya ve Fransa'dan Bangladeş'e yatırımlar

Uzmanlar, ülkeye yönelik ilginin jeopolitik gerekçeler kadar ekonomik nedenlere dayandığını da düşünüyor.

Fransa'nın küresel gruplar içindeki konumunun "net olmadığını" söyleyen Khan, "Fransa, eski Afrika sömürgelerindeki konumunu da kaybetti. Dolayısıyla bazı açılardan ticaret için yeni bir pazar arayışında." ifadelerini kullandı.

Khan ayrıca Fransa, savunma ve teknoloji ticareti imkanı sunarken, Bangladeş'in de ihracatını çeşitlendirme ve Fransız yatırımlarını çekme konusunda istekli olabileceğini ifade etti.

Dakka merkezli düşünce kuruluşu Politika Diyalog Merkezi'nde araştırmacı Mustafizur Rahman ise Rusya ile ticari ilişkiler konusuna değinerek, iki ülke arasındaki mevcut ticaret hacminin yaklaşık 1,5 milyar dolar olduğunu belirtti.

Rahman, Bangladeş'in Rusya'ya hazır giyim ürünleri ihraç etmeye başladığını ancak ABD'nin Rusya'ya yönelik yaptırımlarının süreci sekteye uğrattığını anlattı.

Rusya ve Fransa ile yapılan anlaşmaların zor durumdaki Bangladeş ekonomisine ciddi soluk aldırmaya yetmeyeceğine dikkati çeken Rahman, ülkedeki yüksek enflasyonun daha iyi bir yönetişimle ele alınabileceğini bildirdi.

Rusya, 12,65 milyar dolarlık yatırımla Bangladeş'in ilk nükleer enerji santralini inşa etmesine yardımcı oluyor.

Bunun yanı sıra Bangladeş Aralık 2022'de söz konusu nükleer santralin inşaatına malzeme taşıyan bir Rus gemisinin, ABD yaptırımları sebebiyle ülkeye girişine izin vermemişti.

Dakka'da konuşan Lavrov, ABD'nin yaptırımlarının santralin inşaatını engellediğini ifade etmişti.