GRAFİKLİ - TÜRKÖK 783 kişiye "can" oldu

ANKARA (AA) - DUYGU YENER - Sağlık Bakanlığı ve Türk Kızılayı tarafından yürütülen Türkiye Kök Hücre Koordinasyon Merkezi (TÜRKÖK) projesinde, gönüllü kemik iliği bağışçısı sayısı 339 bin 24'e ulaştı.

AA muhabirinin Türk Kızılayından aldığı bilgiye göre, TÜRKÖK projesi kapsamında, Ağustos 2014'te bağışçı kazanımı çalışmalarına başlandı.

Projede üç yıllık kemik iliği bağışçı sayısı hedefine ulaşıldı ve bu süreçte sayı 339 bin 24 oldu.

Verilere göre, kemik iliği bağışçısı olmak isteyenlerin yüzde 30,2'sini 18-25 yaş arası gençler, yüzde 34,4'ünü ise 26-35 yaş arasındaki kişiler oluşturdu. Kemik iliği bağışçılarının yüzde 28,3'ü 36-45, yüzde 7,1'i de 46-50 yaş arasında yer aldı.

Kan bağışçılarının yüzde 40'ını kadınlar, yüzde 60'ını da erkekler oluşturdu.

- "Eşleşme sayısı 3 bin 73"

Projenin başlamasından sonra alınan kemik iliği örnekleri ile hastalar arasında 3 bin 73 eşleşme oldu.

Bu eşleşmelerden 2 bin 984'ü Türkiye'deki, 89'u ise yurt dışındaki hastalarla gerçekleşti. Türkiye'nin dünya kemik iliği bankasına katılmasıyla, herhangi bir ülkeden hastalar için buradaki veri tabanına da bakılabiliyor.

Eşleşmelerden bugüne kadar 783 nakil gerçekleştirildi. Bunlardan 735'i Türkiye'de, 8'i ise yurt dışında, 40'ı ise sağlık turizmi kapsamında yapıldı.

- "Kadın bağışçı oranımız bizi mutlu eden seviyelerde"

Projenin 3 yılını değerlendiren Türk Kızılayı Genel Başkanı Kerem Kınık, Sağlık Bakanlığı ile yürütülen çalışmaların büyük başarı ile devam ettiğini belirterek, "TÜRKÖK'te bağışçı sayımız Temmuz'un son haftası itibarıyla 339 bin 24'e ulaştı. İlk naklimizi 2015 yılının Temmuz ayında yapmıştık. Bu proje ile nakil yapılan ve sağlığına kavuşan hasta sayımız 783'ü buldu." dedi.

Kınık, ulusal kemik iliği veri bankasının çok genç donörlerden oluştuğuna değinerek, şunları kaydetti:

"Bağışçılarımızın yüzde 30'u 18-25 yaş aralığında. Yüzde 34'ü 26-35 yaş aralığında. Bu oranlar bize veri tabanımızın daha uzun yıllar hizmet verebileceğini gösteriyor. Kadın bağışçı oranımız da bizi ayrıca mutlu eden seviyelerde seyrediyor. Kan bağışında kadın bağışçı oranı yüzde 15'ler düzeyindeyken, TÜRKÖK'te bu oran yüzde 40 düzeyinde. Ulusal kemik iliği veri tabanımız, yurt dışına da hizmet vermeye başladı. Önümüzdeki dönem veri tabanımız dünyadaki tüm hastaların hizmetine girecek. Kısmen hizmet verilmesine rağmen yurt dışından da 8 kişinin hayatı ülkemizdeki donörlerin verdiği kemik iliği sayesinde kurtuldu. Sağlık turizmi kapsamında ülkemizde tedavi edilen 40 kişiye de kemik iliği nakli yapıldı."

- Nasıl donör olunur?

Kök hücre bağışçısı olmak için kan bağışı sonrası bilgilendirme görüşmesi yapılıyor. Gönüllü Kök Hücre Bağışçısı Bilgilendirme ve Onam Formunu doldurup imzalandıktan sonra bu bağışın resmi olarak onaylanması gerekiyor.

Kan grubunun belirlenmesi, enfeksiyon hastalıkları açısından test edilmesi (HIV, Hepatit ve Sifiliz) ve doku tipleme testlerinin yapılabilmesi için 3 tüp kan örneği alınıyor. Testler sonucunda herhangi bir enfeksiyon ajanı tespit edilir ise bağışçı olunamıyor.

Eğer enfeksiyon hastalıkları açısından test sonucu negatif ise kan örneği HLA (insan lökosit antijeni) doku tipinin belirlenmesi için TÜRKÖK Doku Tiplendirme Laboratuvarı'na gönderiliyor ve test sonuçları Kemik İliği Bankası'na aktarılıyor.

Ortalama bir bağış süreci 4-6 haftalık zaman aralığında 20-30 saatlik bir zaman dilimini kapsıyor. Muayene, tıbbi işlemler ya da diğer bağış ile ilgili harcamalar konusunda bağışçıdan hiçbir ücret talep edilmiyor ve bağışçının sosyal güvenliği kesinlikle kullanılmıyor.