Giresun'da kahverengi kokarcayla "samuray"lı mücadele

GÜLTEKİN YETGİN - Giresun'da, kahverengi kokarca zararlısıyla biyolojik mücadelede kullanılacak samuray arısı üretimine başlandı.

Tarım ve Orman Bakanlığı bünyesindeki Fındık Araştırma Enstitüsü'nde, başta fındık olmak üzere birçok tarım ürününe zarar veren kahverengi kokarcayla mücadele için laboratuvar oluşturuldu.

Enstitüde üretilen samuray arıları ilk etapta Giresun'daki fındık bahçelerine salınacak.

Biyolojik mücadele çalışması, Tarım ve Orman Bakanlığı birimlerince kahverengi kokarca varlığı görülen tüm illerde uygulanacak.

Fındık Araştırma Enstitüsü Müdürü Dr. Aysun Akar, AA muhabirine, kahverengi kokarcanın Türkiye'deki varlığının tespit edildiği 2017'den bu yana mücadele çalışmalarının sürdüğünü söyledi.

Geçen yıla kadar yoğun popülasyonun görülmediğini belirten Akar, "Artvin haricinde Rize, Trabzon, Giresun, Ordu ve Batı Karadeniz'in bazı illerinde varlığı tespit edilmişti ama 2023 yılının yazına kadar yoğun popülasyon yoktu." dedi.

Akar, kahverengi kokarcayla biyolojik mücadele yöntemiyle doğal bir denge kurulmasının hedeflendiğini vurguladı.

Biyolojik mücadele kapasitesinin artırılması için Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü'ndeki laboratuvarın yanında Fındık Araştırma Enstitüsü'nde de laboratuvar kurulmasına karar verildiğini ifade eden Akar, şu anda faaliyette olan laboratuvarın 2 ay içinde tamamlanacağını aktardı.

Aysun Akar, laboratuvarın tamamlanmasını beklemeden mevcut imkanlarda bazı iyileştirmeler yapıp üretime başladıklarını kaydederek, "Henüz laboratuvarımız tam anlamıyla kurulmadığı halde 5 bini kendi araştırmacılarımızın, 14 bini ise Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü ile birlikte çalışarak toplam 19 bin samuray arısı üretimini haziran ayında sağlayacağız." diye konuştu.

Böceğin doğada istediği iklim koşullarını laboratuvar ortamında sağladıklarına işaret eden Akar, şunları kaydetti:

"Sıcaklık, nem ve ışık. Bu böcekleri besliyoruz, büyütüyoruz, yumurtlamasını sağlıyoruz. Samuray arıları da kendi yumurtalarını kahverengi kokarcanın yumurtasının üzerine bırakarak kahverengi kokarca yumurtasını bir nevi yok etmiş oluyor. Artık o yumurtalardan kahverengi kokarca değil samuray arısı elde ediyoruz. Doğada da samuray arıları kahverengi kokarca yumurtalarını parazitleyerek bu yumurtalardan kahverengi kokarca çıkmasını engellemiş oluyor."

- "Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü işbirliğiyle bölgenin tamamına salım yapılacak"

Akar, biyolojik mücadele konusunda Giresun'dan Artvin'e kadar olan Doğu Karadeniz'den sorumlu olduklarını belirterek, Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü işbirliğiyle bölgenin tamamına salım yapılacağını ifade etti.

Geçen yıl aralıktan bu yana ürettikleri yumurtaları belirli sıcaklık derecelerinde sakladıklarını belirten Akar, şöyle devam etti:

"Yumurtaların salımdan belli bir süre önce parazitlenmesi gerekiyor. Yani şu ana kadar bizim yaptığımız iş böcek toplamak, parazitlemek üzere yumurta almak ve depolamaktı. Şu anda bu yumurtaları samuray arısıyla buluşturuyoruz. Giresun için 10-15 Haziran arasında salım planladık. Tabii bu iklim koşullarına göre değişebilir."

Akar, kahverengi kokarcanın verdiği zararlara işaret ederek, "Fındıkta çürük meyve, boş meyve, şekilsiz meyve, hepsi kahverengi kokarcanın zararı. Randımanı da yüzde 20'ye kadar düşürebiliyor. Türkiye için kabul edilen randıman yüzde 50, bunu yüzde 20'ye kadar düşürme etkisi var. Verimi de düşürüyor." dedi.