Eskişehir'deki sismik izolatör laboratuvarı uluslararası test ve tasarım merkezine dönüştü

Eskişehir Teknik Üniversitesi (ESTÜ) bünyesindeki ESQUAKE Sismik İzolatör Test Laboratuvarı'nda, Türkiye'nin de aralarında bulunduğu deprem riski yüksek ülkelerde inşa edilecek yapılardaki sismik izolatörler test edilip kullanım onayı verilirken, ürün geliştirme ve depreme dayanıklı yapıların tasarım süreçleri de yürütülüyor.

ESTÜ İki Eylül Yerleşkesinde 2018'de açılan laboratuvar, faaliyetlerine Kuzey Marmara Otoyolu'ndaki viyadükler ve Kütahya Şehir Hastanesi projeleriyle başladı.

Türkiye'nin farklı kentlerinde inşa edilen hastanelerin izolatör testlerinin gerçekleştirildiği laboratuvar, deprem güvenliği noktasında uluslararası rol üstlendi.

Geçen yıl deprem riski altında bulunan Peru, Şili, Arjantin ve Meksika'da hastane, köprü ve konut gibi yapılarda kullanılan sismik izolatörlerin testlerinin yapıldığı laboratuvar, Azerbaycan'ın Şuşa kentinde inşa edilecek bir cami için de ihtiyaç duyulan test süreçlerine dahil oldu.

Laboratuvar, son 6 yılda ürün geliştirme ve depreme dayanıklı yapıların tasarımını gerçekleştirecek mühendislerin yetiştirilmesine de katkı sağladı.

Laboratuvarın sorumlusu Prof. Dr. Gökhan Özdemir, AA muhabirine, geçen yıl 6 Şubat'ta meydana gelen Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından vatandaşlarda farkındalık oluştuğunu söyledi.

Sismik izolasyon yönteminin sadece hastanelerle sınırlı kalmayıp, okul, yurt, idari binalar gibi kamu yapılarının yanı sıra konut projelerinde de kullanılması ihtiyacının halk tarafından dillendirildiğini anlatan Özdemir, şöyle devam etti:

"Farklı inşaat yöntemlerinin depreme karşı binalarımızı korumak için de kullanılabileceğini öğrendik. Laboratuvarımızda iki farklı süreç bir arada yürütülüyor. Birincisi, sismik izolatörlü yapıların tasarım süreçlerinin öğretildiği, bu alanda donanımlı inşaat mühendislerinin geliştirildiği bir süreç.

Diğer taraftan, projelerde kullanılması gereken sismik izolatörlerin nasıl davrandığını belirlemek için yapılması gereken zorunlu testlerin yürütüldüğü bir başka süreç var. Bu iki sürece de ESTÜ olarak sağladığımız katkı çok önemli. Yürüttüğümüz bu iki farklı süreç kapsamında ulusal ve uluslararası birçok projede yer aldık."

- "Öğrencilerimiz yurt dışında farklı projelerde görev alıyor"

Türkiye'de sismik izolatörlü yapıların nasıl tasarlandığını bilen inşaat mühendisi sayısının sınırlı olduğuna dikkati çeken Özdemir, ESTÜ'de yüksek lisans ve doktora tezleri ve lisans bitirme projelerini sismik izolatörlü yapıların tasarımı ve davranışı odaklı yürüttüklerini vurguladı.

Sismik izolatörlü yapılar konusundaki temel bilgi birikimini artırdıklarını ifade eden Özdemir, "Yüksek lisans ve doktora seviyesindeki çalışmalarla uluslararası ve ulusal literatüre önemli katkılar sağlandı. Yine devletimizin katkılarıyla ve üniversite yönetimimizin oluruyla burada görev yapan ve çalışmalarını sürdüren öğrencilerimiz şu an yurt dışında kendilerini daha da geliştirmek üzere farklı üniversitelerle, farklı projelerde görev alıyor. Bu öğrencilerimizin, kazandıkları tecrübeler ve bilgi birikimleriyle ülkemize döndüklerinde neler yapabileceklerini çok yakın sürede göreceğiz." diye konuştu.

- "Konut projelerinde sismik izolatör uygulaması yaygınlaştı"

Depremden sonra konut projelerinde de sismik izolatör uygulamasının kullanılır hale geldiğini ve yaygınlaşmaya başladığını aktaran Özdemir, şunları kaydetti:

"Bu kapsamda ülkemizin farklı bölgelerinde, deprem bölgeleri de dahil olmak üzere, bazı konut projelerinde yer alan izolatörler ESTÜ'de test edildi. Ulusal ölçekte bilinirliğimiz arttığı gibi uluslararası olarak da laboratuvarımızın tanınırlığı arttı. Özellikle deprem tehlikesinin büyük olduğu Peru, Şili, Arjantin, Meksika gibi ülkelerde birçok projede kullanılan sismik izolatörlerin testleri laboratuvarımızda gerçekleştirildi. Oradaki mühendislerin gözetimi altında burada karşılıklı istişarelerle testler yürütüldü. Bunun yanı sıra kardeş ülke Azerbaycan'ın Şuşa kentinde yapılacak Şuşa Camisi'nde kullanılan sismik izolatörlerin test süreçlerine dahil olduk. Oradaki projenin de bir parçası olmaktan dolayı gururlu ve mutluyuz."

- Depreme dayanıklı binaların tasarımı da yapılıyor

Özdemir, laboratuvarın sadece sismik izolatör test süreçlerinin yürütüldüğü bir merkez olmadığının altını çizdi.

İzolatörlerin ve depreme dayanıklı binaların tasarımını da yaptıklarına değinen Özdemir, "Hem bu yapıların tasarımında yer alan mühendisleri yetiştirmek için eğitim seferberliğimiz var hem de izolatörlü yapıların tasarlandığı bir ortamdayız. Belirtmekte fayda var; izolatörlü yapı tasarımı ile izolatör tasarımı da birbirinden farklı teknik donanımları gerektirir. Merkezimiz bünyesinde aynı zamanda izolatör tasarımları da yapılmaktadır." dedi.

Prof. Dr. Özdemir, laboratuvarın faaliyetlerini kesintisiz şekilde başarıyla sürdürmesini mümkün kılan ESTÜ Rektörü Prof. Dr. Adnan Özcan'a, desteklerinden ve Türkiye'de depreme karşı dirençli kentler oluşturulması noktasında gösterdiği çabalardan dolayı teşekkür etti.