Erzurum'da geliştirilen "balatasız fren sistemi"ne patent aldı

İLHAMİ ERKILIÇ - Erzurum'da 25 yıllık motorlu araçlar teknolojisi öğretmeni Necati Aygün, geliştirdiği "balatasız fren sistemi" için Türk Patent ve Marka Kurumundan patent aldı.

Atatürk Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Motorlu Araçlar Teknolojisi Alan Şefi ve Marmara Üniversitesi Otomotiv Bölümü mezunu 25 yıllık öğretmen Necati Aygün, fren kaynaklı kazaların önüne geçilmesi amacıyla 2020 yılında AR-GE çalışması yapmaya başladı.

Bu kapsamda mevcut balatalı sisteme alternatif olan kapalı bir gövde içinde toza, su ile yüksek ısıya maruz kalmayan balatasız bir sistem geliştiren Aygün, NTC (Negatif kontrollü balatasız fren sistemi) adını verdiği çalışması için geçen yıl Türk Patent ve Marka Kurumuna başvuruda bulundu.

Değerlendirme aşaması sonrası bu çalışmasına patent alan Aygün, sistemin otomotiv sektörü ve ağır tonajlı araçlarda uygulanmasını istiyor.

Necati Aygün, AA muhabirine, motorlu araçlar teknolojisi alanında 25 yıldır hem AR-GE hem eğitim hizmetleri hem de öğrencilerin sanayide yeni sistemleri öğrenmesine yönelik çalışma yaptığını söyledi.

- "Frenlerin tutmama riskini kaldırmak için çalışmayı yaptım"

Otomotiv sektöründeki yeni teknolojileri yakından takip ettiklerini ifade eden Aygün, "NTC'nin teknik alanı motorlu araçlarda balatasız fren sistemi. Buluşumuz, mevcut sistemdeki dezevantajları ortadan kaldırmak. Frenlerin kaçırma ve tutmama riskini ortadan kaldırmak için bu çalışmayı yaptım, Türk Patent ve Marka Kurumunca onaylandı, patent aldık." dedi.

Aygün, sistemin diğer fren sitemine göre çok avantajlı ve ekonomik olduğunu bildirdi.

Hem mesleki tecrübesini aktarmak hem de ülkenin ekonomi ve sanayi sektörüne katkı sağlamak adına çalışmayı ortaya çıkardıklarını belirten Aygün, şöyle konuştu:

"Türkiye Yüzyılı'ndaki bu projemizin, Türkiye'nin ilk yerli otomobili Togg'a uygulanmasını talep edeceğiz. Belki kendi teknolojimizi, özgün fikrimizi yeni çıkacak Togg'larda yaparlar. Yakında bu konuları görüşmek için girişimlerde bulunacağız. Buluşumuz, bir elips diskin, kenarına iticilerle itmesi, kapalı sistem olması, suyla, havayla, tozla temasının kesilmiş olması, daha uzun ömürlü ve çevreci olması nedeniyle yeni sistem olarak ortaya çıktı. Üretici firmaların buna talep göstereceğini, emeğimizin karşılığını alacağımızı düşünüyorum."

Ağır tonajlı araçlarda balatalarda yüksek ısının oluştuğuna ve bununla frenlerin tutmaması gibi bazı sorunların meydana geldiğine işaret eden Aygün, "Balataların ısınması sonucu frenlerde tutmama, yerel tabirle fren patlaması, kaçırması diye ifade edilen durumun ortadan kaldırılması amacıyla bu tasarımı yaptık. Sistemimiz kapalı olması ve soğutucu yağla çalışması nedeniyle tozdan ve ısıdan etkilenmeyip frenlerin tutmama özeliğini ortadan kaldıracak. Bu nedenle trafikte kaza ve bu tip sorunları da ortadan kaldırmış olacağız." diye konuştu.

- "Daha uzun ömürlü ve ekonomik olacak"

Aygün, geliştirdiği sistemin, bütün otomobiller ve sanayideki büyük iş makinelerinde de rahatlıkla kullanılabileceğini dile getirdi.

Çalışmasının halihazırdaki fren sitemlerine göre yüksek maliyetli olmayacağını aktaran Aygün, şunları kaydetti:

"Normal fren sistemli bir aracın balatası 30-40 bin kilometrede değişir, bizim sitemde 140-150 bin kilometreye kadar masraf olmayacak. Dolaysıyla daha uzun ömürlü ve ekonomik olacak. Mevcut sistem, balata ile diskin birbirine sıkıştırılarak kuru sürtünmeye dayalı. Bizim sitemde böyle değil, dönen diske negatif kontrol dediğimiz karşı kuvvet uygulayarak, tutucu pimlerin diskin yanar yüzeyinden tutması sonucu hem kısa mesafede frenlemeyi sağlayacak hem ısınmaya yol açmayacak hem de frenlerde 'kaçırma' denen hadise kesinlikle ortadan kalkacak. Mevcut fren sistemi sürtünmeye dayalıyken bizimki tutma kabiliyetine yöneliktir."

Aygün, çalışmasının Türkiye'de ilk olduğunu, dünyada ise benzerinin bulunmadığını savunarak, "Mevcut fren siteminin temel problemi aşırı ısınma, toza, çamura ve suya maruz kalma. Bizim fren sisteminin kapalı olmasıyla bu dezavantajlar ortadan kalkıyor." ifadelerini kullandı.