"Efsane" renge boyanan keman ve viyola "Edirne kırmızısı"nın tanıtımında müzikal katkı sunacak

GÖKHAN BALCI - Trakya Üniversitesince formülünün casusluk yöntemiyle yurt dışına taşınması nedeniyle "efsane renk" olarak anılan Edirne kırmızısı rengine boyanan keman ve viyola, Balkan Senfoni Orkestrasının yurt içi ve dışındaki konserlerinde rengin tanıtımı amacıyla kullanılacak.

Edirneli boya ustaları tarafından 15'inci yüzyılda elde edildikten sonra 1740'lı yıllarda Fransa'da üretilmeye başlanan ve kentin değeri olmasına rağmen unutulmaya yüz tutan "Rouge d'Adrinople"nın (Edirne kırmızısı) tanıtılması için çalışmalar sürüyor.

Rengin üretildiği topraklarda hak ettiği değeri görmesi için çalışmalara 2018 yılında başlayanTrakya Üniversitesi, Edirne kırmızısı için sempozyumlar, çalıştaylar düzenlendi. Renk için logo tasarladı, "Muhteşem Edirne Kırmızısı - Dünyanın Kaderini Değiştiren Renk" adlı İngilizce kitap, ABD'den getirilerek Trakya Üniversitesi Kütüphanesine eklendi. Rengin üretildiği bitkinin üniversite tarafından ekilmesi sağlandı. Bir tekstil firmasıyla görüşülüp Edirne kırmızısı renginde fular ve atkı üretimi gerçekleştirildi.

Üniversite Edirne Kırmızısı Araştırma Merkezi kurulması çalışmalarını sürdürürken rengin yurt içi ve dışında tanıtılması için de faaliyetleri yürütüyor.

Bu kapsamda Sosyal Bilimler Enstitüsü Müzik Anasanat Dalı yüksek lisans öğrencisi İbrahim Akın tarafından imal edilen keman ve viyola, Edirne kırmızısı rengine boyandı.

Rektör Yardımcısı ve Devlet Konservatuvarı Müdürü Prof. Ahmet Hamdi Zafer tarafından akordu yapılan enstrümanlar, rengin tanıtımına katkı sağlamak amacıyla konserlerde orkestra üyelerince kullanılacak.

-"Edirne kırmızısı kent kimliğine kazandırıldı"

Zafer, AA muhabirine, Edirne kırmızısının, Trakya Üniversitesi öncülüğünde başlatılan ve birçok kurumun sahiplendiği çalışmalar doğrultusunda kent kimliğine kazandırıldığını söyledi.

Edirne Kırmızısı Hasat Şenliği'nde lansmanı yapılmak üzere keman ve viyola hazırlattıklarını belirten Zafer, "Dillere destan Edirne kırmızısı, enstrüman yapımı alanında ilk kez kullanıldı. Edirne kırmızısının bu projede kullanılması hem müzik camiamız için hem ilimizin dünyada tanıtılması açısından gurur ve mutluluk kaynağı oldu." dedi.

Zafer, üniversitenin laboratuvarlarında "Rubia Tinctorum" isimli bitkinin kökünden elde edilen boya pigmentlerinin, Edirne kırmızısının enstrümanlarla da özdeşleştirilmesi hedefiyle keman ve viyolaya çeşitli cila teknikleriyle uygulandığını dile getirdi.

Projenin hayata geçirilmesinde Rektör Prof. Dr. Erhan Tabakoğlu'nun büyük desteğini gördüklerini ifade eden Zafer, "Edirne kırmızısıyla boyanmış keman ve viyolayı yurt içi ve dışında vereceğimiz konserlerde kullanacağız. Rengin tanıtımına önemli katkı sağlayacak enstrümanlar konserlerin dışında Devlet Konservatuvarında sergilenecek." diye konuştu.

- "Edirne kırmızısı" hakkında

Dünya tekstil sanayisinde önemli yere sahip "Edirne kırmızısı", 15. yüzyılda şehirde kök boya olarak üretildi. Tuğla kırmızısının daha parlağı olarak nitelenen rengi bulan ve adına "Edirne kırmızısı" diyen iki boya ustasının formülü, casusluk yöntemleriyle Edirne'den Avrupa'ya taşındı. Bu nedenle "efsane olarak anılan rengin formülü bir süre sonra Fransa'da üretilerek Avrupa'daki tekstil sanayisinde yaygınlaştı.

Fransa'da 1740'lı yıllarda üretildikten sonra "Rouge d'Adrinople" (Edirne kırmızısı) adıyla sektörde kullanılan renk, özellikle tekstil alanında önemli yer buldu. Edirne'de de tarihi yapıların süslemelerinde ve şehrin geleneksel el sanatlarında tercih edilen renk, aradan geçen süreçte unutulmaya yüz tuttu.

Doğduğu topraklara yeniden getirilen rengin popülerliğini artırmak için kentteki çalışmalar sürüyor.