Duvarları tuvale dönüştürülen Bulgar köyü: Staro Jelezare

İHVAN RADOYKOV - Bulgaristan'da neredeyse tüm evlerin duvarlarının ressamlar tarafından tuvale dönüştürüldüğü Staro Jelezare köyü, turistlerin ilgisini çekiyor.

Bulgaristan'ın Staro Jelezare köyünde sanatçılar, her yıl evlerin duvarlarına güncel bir konu seçerek resimler çiziyor.

Köylülerin rızasıyla yürütülen proje kapsamında; politikacılar, sinema yıldızları ve çizgi film karakterleri, köy evlerinin duvarlarında buluşturuluyor.

Duvarlarda, yerel halkın temsilcileri, Fidel Castro, İndira Gandhi, Joseph Stalin, Winston Churchill, Vladimir Putin, Volodimir Zelenskiy, Victor Orban, Boris Yeltsin, Boris Johnson, Leonid Brejnev gibi isimlerin resimlerinin yanı sıra Bulgar siyasetçiler Todor Jivkov, Boyko Borisov ve ülkenin eski Çarı Simeon Sakskoburgotski'yi yan yana görmek mümkün.

Karl Marx, The Beatles, Freddie Mercury, Alfred Hitchcock, Brigitte Bardot, Adriano Celentano, Alain Delon'un da farklı bağlamlarda betimlendiği resimlerde ünlü film kahramanları da yer alıyor.

Sanatçılar Kung Fu Panda, "Taş Devri"nden Fred Çakmaktaş, Arı Maya ve "Güzel ve Çirkin" filminden Belle gibi duvarlardaki çizgi karakterleriyle de çeşitli mesajlar veriyor.

-"10 yılda Staro Jelezare'yi çekim merkezi haline getirdik"

Köyde dünyaya gelen, Polonya'da yaşayıp orada ders veren ressam Ventzislav Piriankov da Polonyalı eşi Katarjina ile her yıl öğrencilerini Staro Jelezare'ye getirerek uygulamalı sanat dersleri veriyor.

"10 yılda Staro Jelezare'yi çekim merkezi haline getirdik. Köyümüz şöhrete kavuştu." diyen Piriankov, çalışmalarında hem muhtarlıktan hem de köylülerden destek aldıklarını belirtti.

Galeriye dönüşen köyün şöhretinin kulaktan kulağa yayıldığına işaret eden Piriankov, “Merak eden turistler ailecek geliyorlar ancak bazen yabancılar otobüslerle gelip fotoğraf çekiyorlar.” dedi. Piriankov, bu yıl muhtarlığın desteğiyle çalışmalarının geçmişi anlatan bir sokak sanatı müzesini de açtıklarını anlattı.

Ressam Piriankov, “Çizimlerimizin temalarını, dünyadaki toplumsal, siyasi ve ekonomik gelişmeler belirliyor." dedi.

- "Birçok resimde Staro Jelezare sakinleri, sevilen yıldızlarla yan yana yer alıyor"

Yılın konsepti çerçevesinde bir evin duvarına "Gladyatör" filmindeki rolüyle hafızalara kazınan oyuncu Russell Crowe'un çizimini yapan Poznan Güzel Sanatlar Üniversitesi öğrencisi Anna Kossyk, sokak sanatının ruhuna hitap etmesi nedeniyle 6. kez Staro Jelezare'ye geldiğini anlattı.

Çiziminin son rötuşlarını yapan Kossyk, "Kendiniz de görebileceğiniz gibi biz burada ünlü film yıldızlarını yerel halkla buluşturuyoruz. Ondan dolayı birçok resimde Staro Jelezare sakinleri, sevilen yıldızlarla yan yana yer alıyor." diye konuştu.

Anna adlı diğer bir öğrenci de "Yüzüklerin Efendisi" filmi karakteri Aragon'un portresini çizerken "Buraya ilk kez geliyorum ancak böylesi eğlenceli bir projeye katılmaktan büyük mutluluk duyuyorum. Duvarlarını güzelleştirdiğimiz insanlarla da görüşmek hoşuma gidiyor. Bu canlı temas, sanatımızı daha da özel kılıyor." değerlendirmesini yaptı.

- Her şeyden önce barış

Ressam Piriankov, öğrencilerinin çalışmalarını yerinde takip ederken yılın teması ne olursa olsun, Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle son iki yılda barış temasının ön plana çıktığına vurgu yaptı.

Bir evin duvarında ünlü İspanyol ressam Pablo Picasso'nun barışı sembolize eden dev güvercin çizimini gösteren Piriankov, "Kendi köşemizden dünyaya baktığımızda başlıca ilham kaynağımız barış sembolü olan güvercin." ifadesini kullandı.

Kossyk de geçen yıl "Biz Kahramanız" teması kapsamında Rusya ve Ukrayna devlet başkanları Vladimir Putin ve Volodimir Zelenskiy'yi betimlediği bir duvar resmini gösterdi.

Genç sanatçı, iki liderin arasındaki çizgi film karakteri Kung Fu Panda'nın "Yeterince söz söylendi, artık mücadele zamanı" sözlerini de duvara yazdığını belirterek "Bence günümüzün gerçeğini yansıtan sözler bunlar." dedi.

- Köylüler duvar resimlerinden memnun

Bulgaristan'ın güneyinde Hisarya ilçesine bağlı Demirciler köyünün adı, 1934 yılında Staro Jelezare olarak değiştirildi.

Eskiden kalabalık olan köyün nüfusu, 1989'da komünizm döneminin sona ermesinin ardından birçok işletmenin kapatılması nedeniyle hızla azaldı. Staro Jelezare'de bugün sadece 401 kişi yaşıyor.

Köy meydanında arkadaşlarıyla sohbet etmeye gelen emekli resim öğretmeni Bonka Baltova, "Köyümüz çok kalabalık ve dipdiriydi. Halkı girişken olduğundan herkes refah içinde yaşardı. Kriz yüzünden gençlerimiz tek tek köyü terk etti, yaşlılarımız da azaldı. İyi ki duvarlarımızda bu güzel resimler var, onların sayesinde çok turist almaya başladık." ifadelerini kullandı.

Köyün sokaklarında gezen emekli Milka Slavova da duvarlardaki resimlerin yanından geçerken "Şu renkliliğe, şu mutluluğa bakın. Köyümüzün siması bu ressamlar sayesinde çok değişti. Eserleri hepimizi mutlu ediyor." diye konuştu.