Dünyada eğitim hakkından en çok Afrikalı çocuklar mahrum kalıyor

FATMA ESMA ARSLAN ÖZDEL - Yaklaşık 600 milyon çocuğun yaşadığı Afrika kıtası, dünyada okula gitmeyen en kalabalık çocuk nüfusa ve en çok çocuk işçiye ev sahipliği yapıyor.

Afrikalı Çocuk Günü, 16 Haziran 1976'da Güney Afrika'nın Soweto kasabasında ırkçı "apartheid" rejimine karşı protesto düzenleyen öğrencilere yapılan polis müdahalesinde hayatını kaybedenleri anmak üzere başlatıldı.

Afrika Birliği tarafından 1991'de ilan edilen bu günde, Afrika'da çocukların mağduriyetlerine dikkati çekmek ve farkındalık oluşturmak amacıyla her yıl dünya çapında çeşitli etkinlikler düzenleniyor.

Bu yılki teması "Afrika'daki tüm çocuklar için eğitim: Şimdi tam zamanı" olan Afrika Çocuk Günü vesilesiyle kıtadaki çocukların eğitim hakkının önündeki engeller bir kez daha gündeme geldi.

Kıtadaki çocuk sayısının 2055'te 1 milyara ulaşacağı tahmin edilirken, Afrikalı çocuklar hala düzenli eğitim alamıyor ve işçi olarak çalıştırılıyor.

- Sahra Altı Afrika'da 98 milyon çocuk okuldan mahrum

Afrika, yaklaşık 600 milyonla dünyanın en kalabalık çocuk nüfusuna ev sahipliği yapıyor.

Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü'nün (UNESCO) 2022'de yayımladığı verilere göre, dünyada okula gitmeyen 6-18 yaş arası 244 milyon çocuğun yüzde 40'ından fazlası yani 98 milyonu Sahra Altı Afrika'da yaşıyor.

Okula gitmeyen çocuk sayısının 2009'dan 2021'e kadar 20 milyon arttığı Afrika, bu sayının giderek yükseldiği tek bölge olarak da kayda geçti.

Dünya Bankası'nın 2023 verilerine göre de bölgede ilkokul çağındaki çocukların 5'te 1'i, 15-17 yaş aralığındaki gençlerin de yüzde 60'ı okula gitmiyor.

Afrika'da okula gitmeyen çocuk sayısının en yüksek olduğu ülkeler Nijerya (20,2 milyon), Etiyopya (10,5 milyon), Demokratik Kongo Cumhuriyeti (5,9 milyon) ve Kenya (1,8 milyon) olarak sıralanıyor.

- Dünyada en çok çocuk işçi Sahra Altı Afrika'da

Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) ve UNICEF'in 12 Haziran Dünya Çocuk İşçiliğiyle Mücadele Günü vesilesiyle yayımladığı raporda da dünyada en çok çocuk işçinin Sahra Altı Afrika'da olduğu ortaya kondu.

Rapora göre, dünyada işçi olarak çalıştırılan 160 milyon çocuktan 86,9 milyonu Sahra Altı Afrika'da bulunuyor. Tehlikeli işlerde çalıştırılan 79 milyon çocuktan 38,6 milyonu da yine Sahra Altı Afrika'da yaşıyor.

Çocuk işçiliği, bölgede eğitime katılımı etkileyen en önemli unsurlardan biri olarak kabul ediliyor.

- Eğitimi etkileyen şiddet olayları arttı

Uluslararası sivil toplum kuruluşu Save the Children'ın, şubatta düzenlenen 37. Afrika Birliği zirvesinda paylaştığı "Afrika'da eğitim" başlıklı raporda da eğitimi etkileyen şiddet olaylarının kıtada 2023'te yüzde 20 attığı ortaya kondu.

Buna göre, kıtada geçen sene ilkokul öğretmenlerinin öldürülmesi, öğretmen grevlerine müdahale, okullara insansız hava aracı saldırısının da yer aldığı eğitim hayatını etkileyen 411 şiddet olayı yaşandı.

Şiddet olaylarına en çok sahne olan Nijerya'da 89, Sudan'da da 55 vaka kayda geçti.