Çorum'da altyapı çalışması sırasında "Dionysos" kabartmalı ağırlık taşı bulundu

KEMAL CEYLAN - ŞAHİN ŞEKER - Çorum'un Sungurlu ilçesinde altyapı kazı çalışmasında tesadüfen bulunan, üzerinde mitolojide "şarap tanrısı" olarak anılan Dionysos'un kabartmasının yer aldığı yaklaşık 2 bin yıllık litus (ağırlık pres taşı), Boğazkale Müzesi'nde koruma altına alındı.

Sungurlu Belediyesi Fen İşleri Müdürlüğü ekipleri, yaklaşık bir hafta önce Çiftlik Mahallesi'nde kazı yaptıkları sırada büyük bir taş parçasına denk geldi.

Taşın üzerinde kabartma olduğunun fark edilmesi üzerine Boğazkale Müzesi'ne haber verildi.

Müze görevlilerince yapılan incelemede, taşın Roma döneminde şarap yapımında kullanılan ağırlık taşı olduğu belirlendi.

Üzerindeki kabartmanın, "şarap tanrısı" Dionysos'a ait olduğu düşünülen yaklaşık 2 bin yıllık ağırlık taşı, Boğazkale Müzesi'nde sergilenmeye başlandı.

Boğazkale Müzesi Müdürü Resul İbiş, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Çorum'un Hitit ve Roma dönemlerinde önemli şarap üretim merkezlerinden olduğunu, bu nedenle bölgede çok sayıda litus bulunduğunu, ancak ilk kez üzerinde Dionysos kabartması bulunan bir litus bulunduğunu söyledi.

İbiş, "Bu taşın önemli olması şuradan kaynaklanıyor, litus diye adlandırdığımız ağırlık pres taşları bölgede çok sayıda bulunuyor. Bunlar, özellikle şarap üretiminde kullanılan mekanizmaya ait parçalar. Ancak burada önemli olan durum taşın ön yüzünde bir Dionysos kabartmasının olması. Dionysos, Zeus ile ölümlü bir kadın olan Semele'nin oğlu olarak mitolojide tanınıyor. Özellikle Dionysos, mitolojide 'bağ bozumu tanrısı' ve 'şarap tanrısı' olarak biliniyor. Lituslar, araştırmacılar tarafından genellikle Dionysos kültürüyle ilişkilendirilir şaraptan dolayı ancak ilk kez, belki dünyada da başka örneği yok, Dionysos kabartmasının şarap endüstrisiyle alakalı bir taş üzerinde çıkması, bölgede ilk kez görülen bir durum." dedi.

Dionysos'un taş üzerinde mitolojideki "Medusa" şeklinde tasvir edildiğini dile getiren İbiş, "Ancak kulaklarından yanaklarına doğru sarkan üzüm salkımı kabartmalarıyla da kesinlikle Dionysos olduğunu bize göstermekte. Şarap üretiminde kullanılan mekanizmanın üzerinde ilk kez Dionysos başının ortaya çıkması, araştırmacıların ileri sürdüğü tezi kanıtlamış oldu ve ilk kez burada karşımıza çıkmış oldu. Bu açıdan çok önemli bir eser." diye konuştu.

Dionysos kabartmalı litusun Milattan Sonra 1. ile 3. yüzyıla tarihlendiğini belirten İbiş, eserin geçmişte bölgede şarap üretiminin ve üzüm bağlarının yaygın olarak yapıldığını gösterdiğini de vurguladı.

İbiş, yaklaşık 2 bin yıllık tarihi eserin Boğazkale Müzesi'nde görülebileceğini sözlerine ekledi.