Çin Başbakanı Li'den İngiltere'ye, "ekonomiyi güvenlik meselesi haline getirmeme" mesajı

Çin Başbakanı Li Çiang, İngiliz mevkidaşı Rishi Sunak ile yaptığı görüşmede, İngiltere'nin Çin kaynaklı stratejik ve ekonomik güvenliğe ilişkin endişelerinin arttığı bir dönemde, iki ülkenin, "ekonomik sorunların siyasileştirilmesine ve güvenlik meselesi haline getirilmesine karşı çıkması" gerektiğini belirtti.

Görüşmeye ilişkin Çin tarafından yapılan açıklamaya göre, iki ülke başbakanları Hindistan'ın başkenti Yeni Delhi'de düzenlenen 18. G20 Zirvesi kapsamında bir araya geldi.

Li, görüşmede, Sunak'a, iki ülkenin, hoşgörü içinde aralarındaki anlaşmazlıkları uygun şekilde ele alması, karşılıklı anlayışla birbirlerinin temel çıkarlarına ve kaygılarına saygı göstermesi gerektiğini belirterek, "Çin ve İngiltere, ekonomik sorunların siyasileştirilmesi ve güvenlik meselesi haline getirilmesine birlikte karşı çıkmalı." dedi.

Çin Başbakanı, Dünya Ticaret Örgütünün merkezinde olduğu çok taraflı ticaret sisteminin ve küresel sanayi ile tedarik zincirlerinin istikrarının korunması gereğine işaret etti.

Başbakan Li'nin İngiliz mevkidaşı Sunak ile görüşmesi, İngiltere'de martta iki kişinin Çin'e casusluk yaptıkları şüphesiyle gözaltına alındığına dair haberlerin İngiliz basınında çıkmasının ardından geldi.

Sunday Times gazetesinin haberinde, gözaltına alınanlardan birinin İngiliz parlamentosunda Sunak'ın liderliğini yaptığı Muhafazakar Partinin milletvekilleri için çalışan bir araştırmacı olduğu iddia edilmişti.

İngiltere tarafından yapılan açıklamada, Başbakan Sunak'ın görüşmede Çinli mevkidaşına, "Çin'in İngiltere'deki parlamenter demokrasiye yönelik müdahalelerinden duyulan ciddi endişeyi aktardığı" ifade edildi.

Açıklamada, Sunak'ın ayrıca, İngiltere'nin Çin'in küresel sistemdeki önemli rolüne değer verdiği, Çin ile teknoloji ve iklim değişikliğine karşı mücadele gibi alanlarda işbirliğine hazır olduklarını vurguladığı belirtildi.

Görüşme, iki ülke arasında 2018'den bu yana yapılan en üst düzey temas oldu.

Li ve Sunak'ın görüşmesinden önce İngiltere Dışişleri Bakanı James Cleverly, 30 Ağustos'ta Pekin'i ziyaret etmişti.

- İngiltere'de Çin'e yönelik endişeler artıyor

İngiltere'de de son dönemde Çin'in ülke içindeki faaliyetlerine ve ekonomik güvenliğe ilişkin endişelerin arttığı gözleniyor.

İngiliz hükümetinin Mart 2023'te güncellediği "Güvenlik, Savunma, Kalkınma ve Dış Politika Bütünleşik Strateji Belgesi"nde, Çin'in hem güvenlik ve hem değerler bakımından İngiltere'nin görmeyi istediği uluslararası düzene "çağı tanımlayan bir meydan okuma" oluşturduğu belirtilerek, Çin'e yönelik yaklaşımın "değişerek ilerlemesi" gerektiği vurgulanmıştı.

Belgede, "Pekin ile, iklim değişikliği gibi sorunlarda işbirliği için ortaklarımızla çalışmayı sürdüreceğiz. Fakat Çin Komünist Partisinin zorlama ve bağımlılıklar yaratma girişimlerine diğerleriyle karşı çıkacak, ülkemizi, demokrasimizi ve ekonomimizi koruyacağız." ifadelerine yer verilmişti.

İngiltere Parlamentosunun İstihbarat ve Güvenlik Komitesi de temmuzda yayımladığı raporda, Çin'in İngiltere'nin ekonomisi, siyaseti, sivil altyapısı ve akademisine nüfuz ederek, "devlete karşı topyekun saldırıya giriştiği", İngiliz hükümetinin buna karşı koruma mekanizmaları geliştirmekte yetersiz kaldığı uyarısı yapılmıştı.

Başbakan Rishi Sunak, göreve başladıktan sonra Kasım 2022'de yaptığı konuşmada, Çin ile ilişkilerde "işbirliğinin altın çağını noktalandığını", İngiltere'nin bundan böyle "ekonomik güvenliğe odaklanması gerektiğini" vurgulamıştı.