Bütçe uygulama sonuçları (2)

Merkezi yönetim bütçesinden ocak-temmuz döneminde 2 trilyon 819 milyar 416 milyon lira harcama yapılırken bütçe gelirleri 2 trilyon 384 milyar 763 milyon liraya ulaştı.

Hazine ve Maliye Bakanlığı, temmuz ayı bütçe gerçekleşmeleri raporunu açıkladı.

Bütçe verileri, 2023 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu ile Bağlı Cetvellerinde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile eklenen ödenek ve gelir tahminleri doğrultusunda revize edildi.

Buna göre, merkezi yönetim bütçe giderleri Temmuz 2022'de 260 milyar 999 milyon lira iken bu yılın aynı ayında yüzde 74,7 artışla 455 milyar 840 milyon liraya yükseldi. Böylece 2023'te merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 5 trilyon 589 milyar 85 milyon lira ödeneğin yüzde 8,2'si kullanılmış oldu.

Geçen yıl temmuzda 47 milyar 325 milyon lira faiz dışı açık verilirken bu yılın aynı ayında 86 milyar 281 milyon lira fazla elde edildi.

Faiz hariç bütçe giderleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 71,2 artarak 418 milyar 132 milyon liraya yükseldi. Faiz hariç giderlerin bütçe ödeneklerine göre gerçekleşme oranı ise 2022'nin aynı ayında yüzde 9,8 iken geçen ay yüzde 8,5 olarak hesaplandı.

Temmuzda personel giderleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 119 artarak 139 milyar 825 milyon lira olurken personel giderleri için bütçede öngörülen 952 milyar 308 milyon lira ödeneğin yüzde 14,7'si kullanıldı.

Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri, temmuzda geçen yılın aynı ayına göre yüzde 87,6 artışla 17 milyar 369 milyon liraya yükseldi ve bütçede öngörülen 150 milyar 392 milyon lira ödeneğin yüzde 11,5'i kullanılmış oldu.

Söz konusu dönemde, mal ve hizmet alım giderleri için bütçede öngörülen 419 milyar 443 milyon lira ödeneğin yüzde 6,5'i harcandı. Temmuzda yüzde 123,8 artışla 27 milyar 287 milyon lira mal ve hizmet alımı gideri gerçekleşti.

Cari transferler temmuzda, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 40,4 artarak 178 milyar 738 milyon lira oldu. Bütçede öngörülen 1 trilyon 940 milyar 901 milyon lira ödeneğin yüzde 9,2'si kullanıldı.

Temmuzda 28 milyar 811 milyon lira sermaye gideri gerçekleşirken sermaye transferi 12 milyar 914 milyon lira olarak gerçekleşti. Borç verme giderleri ise 13 milyar 189 milyon lira oldu. Faiz giderleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 125,9 artışla 37 milyar 707 milyon lira olarak kayıtlara geçti.

- Bütçe gelirleri

Merkezi yönetim bütçe gelirleri, geçen yılın temmuz ayında 196 milyar 980 milyon lira iken geçen ay yüzde 156,1 artarak 504 milyar 413 milyon liraya yükseldi. Bütçe tahminine göre bütçe gelirlerinin temmuz ayı gerçekleşme oranı 2022'de yüzde 7,7 iken geçen ay yüzde 10,2 oldu.

Vergi gelirleri tahsilatı, geçen ay Temmuz 2022'ye göre yüzde 166,7 artarak 450 milyar 316 milyon liraya çıktı. Vergi gelirlerinin bütçe tahminine göre gerçekleşme oranı ise 2022'de yüzde 7,7 iken geçen ay yüzde 10,5 olarak hesaplandı.

Genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri yüzde 90,9 artışla 47 milyar 335 milyon liraya çıktı. Özel bütçeli idarelerin öz gelirleri 4 milyar 783 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri 1 milyar 979 milyon lira olarak kaydedildi.

Vergi türleri itibarıyla temmuzda geçen yılın aynı ayına göre gelir vergisi yüzde 116,5, kurumlar vergisi yüzde 758, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 438,1, özel tüketim vergisi yüzde 130,3, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 165,2, ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 96,2, damga vergisi yüzde 120, harçlar yüzde 183,1, diğer vergiler tahsilatı yüzde 134,1 arttı.

- Ocak-temmuz dönemi gerçekleşmeleri

Merkezi yönetim bütçe giderleri Ocak-Temmuz 2022 döneminde 1 trilyon 432 milyar 850 milyon lira iken bu yılın aynı döneminde yüzde 96,8 artışla 2 trilyon 819 milyar 416 milyon liraya yükseldi. Böylelikle 2023'te merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 5 trilyon 589 milyar 85 milyon lira ödeneğin yüzde 50,4'ü kullanılmış oldu.

Faiz hariç bütçe giderleri ocak-temmuz döneminde geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 95,6 artarak 2 trilyon 506 milyar 466 milyon liraya çıktı. Faiz hariç giderlerin bütçe ödeneklerine göre gerçekleşme oranı yüzde 50,7 olarak hesaplandı.

Personel giderleri söz konusu dönemde yüzde 116,3 artışla 697 milyar 260 milyon lira olurken personel giderleri için bütçede öngörülen 952 milyar 308 milyon lira ödeneğin yüzde 73,2'si kullanıldı.

Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri, bu dönemde geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 103,3 artarak 103 milyar 239 milyon liraya yükseldi ve bütçede öngörülen 150 milyar 392 milyon lira ödeneğin yüzde 68,6'sı kullanılmış oldu.

Ocak-temmuz döneminde mal ve hizmet alım giderleri için bütçede öngörülen 419 milyar 443 milyon lira ödeneğin yüzde 45,6'sı harcandı. Bu dönemde yüzde 99,5 yükselişle 191 milyar 406 milyon lira mal ve hizmet alımı gideri gerçekleşti. Cari transferler yüzde 98,4 artarak 1 trilyon 225 milyar 131 milyon lira oldu. Bütçede öngörülen 1 trilyon 940 milyar 901 milyon lira ödeneğin yüzde 63,1'i kullanıldı.

Söz konusu dönemde 162 milyar 465 milyon lira sermaye gideri, 67 milyar 68 milyon lira sermaye transferi yapıldı. Borç verme giderleri ise 59 milyar 897 milyon lira olarak hesaplandı. Faiz giderleri yüzde 106,8 artarak 312 milyar 951 milyon lira oldu.

- Bütçe gelirleri

Merkezi yönetim bütçe gelirleri, geçen yılın ocak-temmuz döneminde 1 trilyon 462 milyar 390 milyon lira iken bu yılın aynı döneminde yüzde 63,1 artışla 2 trilyon 384 milyar 763 milyon liraya çıktı. Bütçe tahminine göre, bütçe gelirlerinin ocak-temmuz dönemi gerçekleşme oranı 2022'de yüzde 57,3 iken bu yılın aynı döneminde yüzde 48,4 oldu.

Vergi gelirleri tahsilatı, söz konusu dönemde geçen yılın ocak-temmuz dönemine göre yüzde 70,7 artarak 2 trilyon 52 milyar 628 milyon liraya ulaştı. Vergi gelirlerinin bütçe tahminine göre gerçekleşme oranı ise yüzde 48,1 olarak kayıtlara geçti.

Genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri de yüzde 20,6 artarak 273 milyar 47 milyon liraya çıktı. Özel bütçeli idarelerin öz gelirleri 43 milyar 92 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri 15 milyar 995 milyon lira olarak belirlendi.

Vergi türleri itibarıyla ocak-temmuz döneminde geçen yılın aynı dönemine göre gelir vergisi yüzde 91,9, kurumlar vergisi 17,6, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 147,5, özel tüketim vergisi yüzde 102,6, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 113,9, ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 49,7, damga vergisi yüzde 102,1 harçlar yüzde 75,5 ve diğer vergi gelirleri yüzde 82,9 arttı.

(Bitti)