Bosna Savaşı'nın "isimsiz" kurbanları Visoko'daki mezarlığa defnediliyor

VESNA BESİC - Bosna Hersek'teki savaşta öldürülen ve kimliği tespit edilemeyen yüzlerce kurban, Visoko'daki Şehir Mezarlığı'na gömülüyor.

Bosna Hersek'te 1992-1995'teki savaşta, ülkenin dört bir yanında katledilen kurbanlara ait kemik kalıntıları, Visoko Şehir Mezarlığı'nda, mezar taşlarına isim ve soy isimleri yazılamadan defnediliyor.

Kemik kalıntılarına 1995'te ulaşılan kurbanların da bulunduğu mezarlıkta, Rogatica, Visegrad, Foca, Bratunac, Saraybosna ve Doboj gibi birçok şehirden kurban, ebedi huzur için son yolculuğuna uğurlanıyor.

Visoko Şehir Mezarlığı Müdür Yardımcısı Kenan Karavdic, AA muhabirine, mezarlıkta önceki yıllarda Srebrenitsa Soykırımı kurbanlarına ait kemiklerin de bulunduğunu belirterek, bu kişilerin kimliklerinin tespiti için Tuzla şehrine gönderildiğini ve kimlik tespiti yapılanların defnedildiğini söyledi.

Karavdic, "Savaşın bitiminden sonra buraya öldürülen kişilerin cesetleri getirildi. Burada, o döneme ait 800 kimliği belirsiz kişi vardı. Bazıları 1995 ve 1996'da toplu mezarlardan çıkarıldı. Mezarlardan çıkarıldıkları konumları dikkate aldığımızda, kurbanların çoğunun Boşnak olduğunu düşünüyoruz." ifadesini kullandı.

Ülkede savaşın ardından yapılan ilk kimlik tespitlerinin, teknolojinin iyi şartlarda olmaması nedeniyle hatalı sonuçlar da verdiğini aktaran Karavdic, ABD'nin Tuzla'da finanse ettiği laboratuvar sayesinde hatasız sonuçlar elde etmeye başlandığını dile getirdi.

Karavdic, mezarlıkta bulunan Perucac gölünden çıkarılan 135 kurbanın kimliğinin tespitinin neredeyse imkansız olduğuna işaret ederek, "Kimliği belirlenemeyen bu kadar çok sayıda insanın olmasının nedeni artık ailelerin olmaması. Tüm aileler yok olmuş, yerinden edilmiş, başka yere taşınmış ya da ölmüş." diye konuştu.

Mezarlıkta kimliği tespit edilemediği için defnedilen yüzlerce kurbanın olduğunu vurgulayan Karavdic, bugüne kadar yaklaşık 10 bin kurbanın mezarlığa getirildiğini ve kimlik tespitlerinin ardından ailelerine teslim edildiğini kaydetti.

- Bosna Savaşı'nda 100 binden fazla kişi hayatını kaybetti

Sırp meclisi, 21 Aralık 1991'de Yugoslavya içinde federal bir yapı olarak Bosna Hersek Sırp Cumhuriyeti'nin kurulması ve aynı zamanda Krajina Sırp Cumhuriyeti'nin tanınması kararı aldı. Bu kararın ardından 9 Ocak 1992'de Bosna Hersek Sırp Halkı Cumhuriyeti ilan edildi.

Bosna Hersek'in 29 Şubat-1 Mart 1992'de yapılan referandum sonucunda bağımsızlığını ilan etmesinden sonra Sırpların kontrolündeki Yugoslav ordusu ve Sırp paramiliter birlikler, Müslüman Boşnaklara karşı etnik temizlik başlattı.

14 Aralık 1995'e kadar süren Bosna Savaşı’nda, 100 binden fazla kişi hayatını kaybetti, yaklaşık 2 milyon kişi göç etmek zorunda kaldı.

Ülkedeki savaşta kaybolan yaklaşık 7 bin kişinin ise akıbeti hala bilinmiyor.