BM'den gelişmiş ülkelere "insan hakları" için Kovid-19 aşısı üzerindeki fikri mülkiyet haklarından vazgeçmeleri çağrısı

Birleşmiş Milletler (BM) Irk Ayrımcılığının Ortadan Kaldırılması Komitesi (CERD), başta Almanya, İsviçre, İngiltere ve ABD olmak üzere gelişmiş ülkelere, "insan haklarına tam anlamıyla saygı gösterilmesi" için Kovid-19 aşısı üzerindeki fikri mülkiyet haklarından vazgeçmeleri çağrısında bulundu.

BM'den yapılan açıklamaya göre, CERD tarafından erken uyarı ve acil eylem prosedürleri kapsamında kabul edilen karar kapsamında gelişmiş ülkelerin, Kovid-19 aşısı üzerindeki fikri mülkiyet haklarından feragat etmeyi "ısrarla reddettiği" vurgulandı.

Kararda, Kovid-19'un başta Afrika ve Asya'nın bazı bölgelerinde ciddi bir sağlık sorunu olmaya devam etmesinden duyulan endişe aktarıldı.

Dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 32'sinin en az bir doz aşı alabildiği bilgisi verilen kararda, Gabon, Papua Yeni Gine, Burundi ve Madagaskar gibi ülkelerde bu oranın yüzde 1'i bulduğu belirtildi.

Bu durumun "küresel kuzeydeki birkaç ülkenin, elinde bulunan aşı, tedavi ve ilgili teknoloji patentlerinin fikri mülkiyet haklarını erişime açmasıyla önemli ölçüde azaltılabileceği" kaydedildi.

Karar kapsamında CERD, "insan haklarına tam anlamıyla saygı gösterilmesi" için başta Almanya, İsviçre, İngiltere ve ABD olmak üzere gelişmiş ülkelere aşı üzerindeki fikri mülkiyet haklarından vazgeçme çağrısı yaptı.

CERD uzmanları, ülkeleri, insan haklarıyla ilgili kaygıları öncelik edinmeye ve olası bir sağlık krizinde fikri mülkiyet haklarını askıya almasını taahhüt eden müzakere sürecindeki Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) mekanizmasına dahil olmaya davet etti.