Bilecikli kadınlar kente özgü dokumaları kendi çözgüleriyle yaşatıyor

ATAHAN GEZER - Bilecik Kadın Girişimi Üretim ve İşletme Kooperatifi bünyesinde kurulan kursta kadınlar, aile büyüklerinin sandıklarında buldukları Bilecik'e özgü desenleri kendi sardıkları çözgülerle (dokumacılıkta atkıların geçirildiği uzunlamasına ipler) yeniden üretiyor.

Kooperatif çatısı altında geçen yıl mayıs ayında faaliyete geçirilen kursta 50 kadın, Halk Eğitimi Merkezinden gelen eğitmenler eşliğinde dokumacılıkta atkıların sarıldığı çözgüleri üretiyor.

Sardıkları çözgülerden aile büyüklerinin sandıklarından buldukları, yöreye ait motifleri taşıyan Bilecik bezlerini dokuma tezgahlarında yeniden üreten kursiyerler, şimdiye kadar unutulmaya yüz tutmuş 100'e yakın desenin yaşamasına katkı sağladı.

Kadınların dokudukları bezlerden ürettikleri peştamal, peşkir ve dekoratif örtü gibi ürünler ise kooperatif aracılığıyla, gelirlerinin tamamı kursiyerlere aktarılarak alıcı buluyor.

Kooperatif Başkanı Kadriye Olgun, AA muhabirine, çözgüleri önceden Bursa'dan temin ettiklerini, bu durumun yüksek maliyete sebep olduğunu söyledi.

Geçen sene çözgü makinesi satın aldıklarını anlatan Olgun, "Çözgü, unutulmaya yüz tutmuş bir meslek. Bursa'da da yapan az kişi var. Siparişlerimiz uzun zamanda geliyordu. Bu da büyük külfet oluyordu. Bilecik'te kursiyerlerimize çözgüyü öğreterek bu mesleği canlandırmış olduk." dedi.

- "Kooperatifimiz kar amacı gütmüyor"

Olgun, Bursa'dan satın aldıkları çözgülerin siyah beyaz renklerde düz sarıldığını, bu sebeple eskiden tek desen elde edebildiklerini dile getirdi.

Kooperatifte dikey, renkli çözgü de ürettiklerini ifade eden Olgun, "Böylece ekoseli kumaşlar da elde edebiliyoruz. Öğrencilerimiz, burada 'üretici kadın' oluyor. Ürettiklerini alıp satıyoruz. Kooperatifimiz kar amacı gütmüyor, gönüllülük esasıyla çalışıyoruz." diye konuştu.

Olgun, kursu bitirenlere öğretici belgesi verildiğini, isteyen katılımcıların daha sonra öğreticilik yapabildiğini sözlerine ekledi.

Çözgü yapımına ilişkin bilgi veren Bilecik Halk Eğitimi Merkezi dokuma usta öğreticisi Nurcan Önal ise öncelikle iplik bobinlerini tezgaha taktıklarını anlattı.

Tezgahı, sabit gerilime ulaşabilecek kadar açtıklarını bildiren Önal, "İplerimizi, çözgü levendine kaç metre saracaksak ona göre hesaplamamızı yapıyoruz. Çözgü levendindeyken iplerimizi hazırladıktan sonra çapraz ipimizi takarak tezgaha hazır hale getiriyoruz." ifadesini kullandı.

Önal, kooperatifte 10 çözgü çeşidi ürettiklerini belirtti.

Çözgünün türüne göre üretim süresinin değiştiğini kaydeden Önal, şöyle devam etti:

"100 metre sarım yaparsak, 540 tel ipi yaklaşık 3 saatte hazırlayabiliyoruz. Çözgüden çıkacak ürün sayısını ürünün boyutu belirliyor. Örneğin, 100 metre sarım yaparsak 95-100 arası ürün alabiliyoruz."

Kursiyer Rukiye Yıldırım da kooperatifte keyifli vakit geçirdiklerini, el becerisi edinmenin yanı sıra sosyalleşme imkanı bulduklarını kaydetti.