Atatürk'ün 104 yıl önce Ankara'ya gelişinde yaşananlar şifreli telgrafta yer aldı

YILDIZ NEVİN GÜNDOĞMUŞ - Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu büyük önder Mustafa Kemal Atatürk'ün, 104 yıl önce bağımsızlık mücadelesinin ve milli egemenliğin kalbi olan Ankara'ya gelişinde yaşananlara, Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığında muhafaza edilen şifreli belgeler ışık tutuyor.

AA muhabirinin Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığından aldığı bilgiye göre, Milli Mücadelenin en önemli safhalarından birisini de Mustafa Kemal Paşa'nın stratejik bir merkez olan Ankara'ya gelişi oluşturuyor.

Ankara'nın, Temsil Heyeti için en uygun karargah merkezi olmasının nedenleri arasında ulaşım ve haberleşme şartlarının elverişli olması, Milli Mücadelenin asıl muharebelerinin yapılacağı Batı Cephesine yakınlığı, Ankaralılardaki Milli Mücadele ruhunun ve azminin çok güçlü olması ve şehrin coğrafi olarak İstanbul'a gidecek milletvekillerinin birçoğunun güzergahında bulunması yer alıyordu.

Ayrıca, Ankara, 20. Kolordu'nun merkezi olarak, daha ilk günlerden itibaren Milli Mücadele'nin üslerinden biri konumundaydı. Burada Kolordu Komutanı olan Ali Fuat Paşa, Ankara halkı ile kaynaşmış ve büyük ölçüde milli kuvvetler toplamaya başlamıştı. 18 Aralık 1919 günü Sivas'tan yola çıkan Heyet-i Temsiliye, Kayseri, Hacı Bektaş, Mucur, Kırşehir, Kaman üzerinden, 27 Aralık 1919 öğleden sonra Ankara Dikmen sırtlarına geldi.

Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivlerinde yer alan Ankara Vali Vekili Yahya Galib Bey tarafından 28 Aralık 1919'da Dahiliye Nezareti'ne çekilen şifreli telgrafta, 27 Aralık 1919'da yaşananlara ilişkin detaylar dikkati çekiyor.

Belgede, Ankara'da Mustafa Kemal Paşa ve Temsil Heyeti üyelerinin şehre girişlerinden itibaren ilk olarak Hacı Bayram-ı Veli türbesini ziyaret ettikten sonra hükümet binası önünde toplanan halk tarafından alkışlarla karşılandığı ve kurbanlar kesildiği, padişahın, devletin, milletin mutluluğu için dualar edildiği, Mustafa Kemal Paşa'nın da burada bir konuşma yaptığı aktarılıyor.

Valilik ve Kolordu Kumandanlığı dairesindeki çay ve kahve ikramlarının ardından Mustafa Kemal Paşa'nın ikameti için tahsis edilen Ziraat Mektebi'ne gittiği bilgisinin de yer aldığı belgede, Mustafa Kemal Paşa'nın Ankara'ya gelişinde karşılamaya, şehre 3,5 saat mesafeden gelen halkla birlikte Müdafaa-i Hukuk-ı Milliye İdare Heyetleri ve Kuvayımilliye süvari birliklerinin katıldığı belirtiliyor.

Ayrıca kadın, erkek, çoluk çocuk tüm kent ahalisinin şehre bir saatlik mesafeden hükümet konağına kadar iki taraflı dizilerek sıcak ve samimi alkışlarla karşıladıkları, Ankara zeybekleri tarafından kılıç-kalkan oyunu oynandığı bilgisi bulunuyor.

Öte yandan karşılayanların büyük bir kısmının silahlı olduğu halde en ufak bir taşkınlığın meydana gelmediği bilgisi de dikkati çekiyor.

Atatürk'ün Ankara'ya gelişinde sadece Ankara sınırları içerisinde değil, çevre kazalarda da kutlamalar yapıldı. Buna ilişkin telgrafta, Kırşehir'de yağmura rağmen büyük bir tören yapıldığı bilgisi telgrafta yer alıyor.