Arz güvenliği için "Ulusal Kritik Hammaddeler Stratejisi" hazırlanacak

DENİZ ÇİÇEK - Orta Vadeli Program'la (OVP), ithalata bağımlılığı azaltmaya ve arz güvenliğini temin etmeye yönelik "Ulusal Kritik Hammaddeler Stratejisi"nin hazırlanması amaçlanıyor.

AA muhabirinin 2024-2026 yıllarına ilişkin Orta Vadeli Program'dan (OVP) yaptığı derlemeye göre, program döneminde fiyat istikrarı önceliklendirilerek para, maliye ve gelirler politikaları eşgüdüm içerisinde uygulanacak.

Fiyat artışlarına etki eden tüm unsurlarla mücadele edilerek, miktarsal sıkılaşmayı da içeren sıkı para politikası ile seçici kredi uygulamalarının desteğiyle iç talepte dengelenme sağlanacak.

Üretim, rekabet ve verimlilik artışlarıyla 2024 yılında başlaması öngörülen dezenflasyon sürecinin devamında TÜFE yıllık artış hızının 2026 yılı sonunda yüzde 8,5 ile tek haneye düşürülmesi amaçlanıyor. Bu çerçevede, Türk lirasının istikrarlı bir görünüme sahip olması, arz kapasitesinin güçlendirilmesi ve enflasyon ataletine yol açan unsurların giderilmesi hedefleniyor.

Fiyat istikrarının kalıcı olarak tesis edilmesi amacıyla enflasyon hedeflemesi uygulamasına devam edilecek. Dalgalı döviz kuru rejimi sürdürülecek, finansal istikrarın fiyat istikrarını gözetecek şekilde ekonomiyi desteklemesi sağlanacak.

- Tüketim artışları önlenecek

Ekonomik aktivitenin ivmesi, uygulamaya konulacak politikalarla enflasyonist baskı oluşturmayacak şekilde yönlendirilecek. Ekonomik dengeleri bozucu ve enflasyonu besleyen tüketim artışlarını önleyecek tedbirler alınacak.

Reel sektöre uygun maliyetlerle hedef odaklı finansman imkanı sağlanacak. Mali disiplin gözetilerek yönetilen-yönlendirilen fiyatlar, geçmiş enflasyona endeksleme davranışının azaltılmasına yardımcı olacak şekilde belirlenecek.

Finansal sistemde temel değer saklama aracının Türk lirası cinsinden varlıklar olması ve hanehalkı, firma ve bankacılık kesimlerinin varlık ve yükümlülüklerinde Türk lirası cinsinden kalemlerin ağırlıklarının artırılması desteklenecek.

Kira ve konut fiyatlarındaki gelişmeleri de göz önünde bulundurarak, salgın döneminde daralan konut arzı hızla artırılacak, depremin oluşturduğu konut stokundaki kayıpların telafisine yönelik yeni sosyal konut projeleri geliştirilecek ve dar gelirli vatandaşların konuta erişim imkanı artırılacak. Kamunun uygun koşullarda sağladığı konut kredileri ilk kez konut edinimini destekleyecek, dar ve orta gelirli vatandaşlar için belirli standartlarda ve uygun fiyat aralığında olacak şekilde yeni başlayan projelere tesis edilecek.

OVP'de ödemeler dengesine ilişkin de temel unsurlar yer aldı. Buna göre, emtia fiyatlarının mevcut seviyelerde süreceği ve altın ithalatında son dönemde alınan önlemlerin etkisiyle ivme kaybı yaşanacağı varsayımıyla cari işlemler dengesinde iyileşme bekleniyor.

Bu dönemde, küresel ölçekte uzun dönemli ve yeşil dönüşümü önceleyen yatırımlardan daha fazla pay alınarak ekonominin yapısal dönüşümüne katkı sağlayacak bir perspektifle cari işlemler açığının finansman kalitesinin iyileştirilmesi amaçlanıyor.

Dijital ve yeşil dönüşüm kapsamında, ithalata bağımlılığı azaltmaya ve arz güvenliğini temin etmeye yönelik "Ulusal Kritik Hammaddeler Stratejisi" hazırlanacak.

Ölçek veya teknoloji yetersizliği nedeniyle yurt içi üretim kapasitesi oluşturulamayan ürünlerde teknoloji transferine dayalı ortaklıkları da içeren yatırımlar özendirilecek. Lojistik açıdan uygun bölge ve ülkelerde yurt dışı lojistik dağıtım ağlarının yaygınlaştırılması ve etkin işletilmesine yönelik destek sağlanacak.

"Yatırım Taahhütlü Avans Kredisi (YTAK) Programı" gözden geçirilerek kredi politikası parasal sıkılaştırma sürecini gözetecek şekilde, üretken sektörlerde ihracatı destekleyici ve yüksek katma değerli ürün gruplarına yönelik mevcut yatırım teşvik sistemiyle entegre bir biçimde seçici ve odaklı olarak daha etkin uygulanacak.

Türk Eximbank destekleri yüksek teknolojili ve katma değerli ihracatın finansmanında yeşil ve dijital dönüşümü önceleyerek kullandırılacak.

Karbon fiyatlandırma mekanizmasının sektörler üzerinde yaratacağı ilave maliyetlere yönelik ihracatın finansmanında kullanılan araçların çeşitliliği ve etkinliği artırılacak. İhracat destekleri ve ihracat finansman araçları birlikte ele alınarak projelendirilmek suretiyle teşvik mekanizmasının etkinliği artırılacak.

- Teknoloji şirketleri desteklenecek

Türkiye Varlık Fonu ve özel sektör tarafından gübre ve petrokimya başta olmak üzere sanayinin ihtiyaç duyduğu yeni yatırımlar hayata geçirilecek. Fon bünyesinde kurulacak teknoloji fonu ile girişim şirketleri desteklenerek stratejik teknolojik yatırımlara yönelik ekosistem geliştirilecek.

Turizmin çeşitlendirilerek 12 aya ve tüm ülkeye yayılması amacıyla alternatif turizm ürünlerinin tanıtım çalışmaları, başta dünyada yükselen pazar konumundaki ülkeler ile ABD ve Uzak Doğu gibi uzak pazarlardaki ülkelerin öncelikle üst gelir grubuna yönelik olarak yürütülecek.

Turizm sektöründe yüksek hizmet kalitesinin devamı, kayıt dışılığın azaltılması ve turizm gelirlerinin artırılmasını teminen günübirlik konut kiralama yoluyla konaklamaların sertifikalandırılması gibi hususlarda gerekli mevzuat düzenlemeleri hayata geçirilecek.

- Spor organizasyonlarıyla hizmet geliri artırılacak

Spor diplomasisi araçları kullanılarak bölgesel ve çok taraflı spor organizasyonlarıyla hizmet gelirini artırıcı etkinlikler düzenlenecek.

Türkiye'yi önemli bir film yapım merkezi haline getirmek üzere ülke içinde gerçekleştirilecek uluslararası yapımlar desteklenecek. Yurt dışında gerçekleştirilen kalkınma işbirliği proje ve faaliyetleri aracılığıyla mal ve hizmet alımları ile yapım işlerini yüklenen firmaların daha geniş pazarlara yönelmeleri özendirilecek.

Arz şoklarının görülebildiği tarımın her bir alt sektöründe ürün bazında arz risklerini ortaya koyarak yerli üretim ve ekonomik dış alım tedarikine yönelik "Üretim-İhracat-İthalat Konsolidasyon Programı" hazırlanarak uygulamaya konulacak.

Dış ticaretin geliştirilmesinde "dost ülkelerden tedarik" ve "yakın ülkelerden tedarik" gibi yaklaşımlar izlenerek, ortak değer, amaç ve çıkarları olan ülkeler ile ekonomik ve ticari ilişkiler derinleştirilecek.