BAŞAK AKBULUT YAZAR - Milyonlarca liralık araçların birkaç saatliğine emanet edildiği vale hizmeti veren şirketlerin, olası kazalara karşı "Üçüncü Şahıslara Karşı Mali Mesuliyet Sigortası" yaptırması önem arz ediyor.
Kadıköy'de bir vatandaşın lüks aracının bir vale tarafından kullanılamaz hale getirilmesi, mesleki yeterlilik belgesine sahip valeler ile korsan otoparkçılık (değnekçilik) yapan kişiler arasındaki farkları ve ortaya çıkan zarardan kimin sorumlu olacağı konularını gündeme getirdi.
Bir işletme gerekli koşulları sağladıktan sonra ruhsat alarak vale hizmetini kendisi sağlayabilirken, bazı firmalar ise bu hizmeti aracı bir vale şirketiyle anlaşarak veriyor.
Her gün değeri milyonları bulan emanet araçları alındığı gibi sahibine teslim etmek için hizmet veren vale şirketleri ise olası kazalara karşı "Üçüncü Şahıslara Karşı Mali Mesuliyet Sigortası" yaptırarak yüklü miktarda tazminat ödemekten korunuyor.
Hastane, alışveriş merkezleri, oteller ve restoranlar gibi yerlere vale hizmeti veren şirketler, işletme önü, vale noktası, park güzergahı ve park alanını güvenlik kameralarıyla 24 saat boyunca takip ederken, valelerin de müşterilere karşı davranışlarını gözlemliyor.
- "Vale olabilmek için Mesleki Yeterlilik Kurumu'ndan belge alınmalı"
Tüm Vale Şirketleri ve Çalışanları Derneği (TOVDER) Başkanı Mustafa Nohut, vale olmak için gereken şartları AA muhabirine anlattı.
Nohut, 2021'de yürürlüğe giren "İşletmeler ve İşyerlerinin Araç Park Hizmetlerinin (Vale) Yürütülmesine İlişkin Yönetmelik" kapsamında, bir kişinin vale olabilmesi için 2 yıllık ehliyete sahip olması ve Mesleki Yeterlilik Kurumu'ndan (MYK) vale kimliği alması gerektiğini söyledi.
Nohut, yüz kızartıcı suçlardan sabıkası bulunmayan ve ehliyeti olan kişilerin, teorik ve uygulamalı eğitimi geçtikten sonra MYK'dan vale olabileceğine dair belge alabildiğini kaydederek, "Müşteri aracıyla geldiğinde nasıl karşılanır? Kapısı nasıl açılır? Araç kullanılırken dikkat etmesi gereken konular nelerdir? Araç nasıl park edilir? Bunlar anlatılıyor. Bu eğitimi geçenler vale mesleğini yapabiliyorlar." diye konuştu.
İşletmelerin, herhangi bir şirketten bu hizmeti alabileceği gibi kendilerinin de vale hizmeti verebildiğini aktaran Nohut, şöyle konuştu:
"Yönetmeliğe göre işletmelerin vale ruhsatı alabilmesi için bulunduğu yerin 3 kilometre içinde otopark alanı olması gerekiyor. Bu alan yoksa vale hizmeti veremez. İşletmenin girişlerinde vale noktaları oluşturulması, fiyat tarifelerinin yazılı olarak bulunması, müşterilerin vale hizmetine mecbur olmadığını ifade eden bildirgelerin olması gerekiyor. Müşterilerini vale hizmetini almaya zorlanmaması gerekiyor. Müşterilerine araçlarını kendilerinin de park edebilecekleri bir alan göstermeleri gerekiyor. Vergi levhası olmalı. Üçüncü Şahıslara Karşı Mali Mesuliyet Sigortası olması gerekiyor. Bunları yerine getiremezsiniz vale hizmeti veremezsiniz."
- Üniforma, yaka kartı ve makbuzlara dikkat edilmeli
Mustafa Nohut, bir kişinin vale olup olmadığını anlamak için üzerinde üniforma ve yaka kartı taşıyıp taşımadığına bakılması gerektiğini söyledi.
Ayrıca elektronik veya belge şeklinde makbuz verilip verilmediğine de dikkat edilmesi gerektiğini aktaran Nohut, araçta bir hasar veya içinde değerli bir eşya varsa vatandaşın da teslim esnasında bunu valeye bildirmesi gerektiğini aktardı.
Nohut, önceki günlerde Kadıköy'de bir valenin yaptığı kazaya değinerek, "Bizim işimizin riski de bu, kaza. Günde yüzlerce araca inip biniyorsunuz. Tabii ki kazalar oluyor. Kurumsal olan firmalar denetimle bunu asgariye düşürmeye çalışıyor. Tabii ki vale şirketinin, işletmenin ve araç sahibinin sorumluluğu var. Maddi giderleri karşılayabilmek için vale çalıştıran şirketlerin kesinlikle Üçüncü Şahıslara Karşı Mali Mesuliyet Sigortası yaptırması gerek." diye konuştu.
- "Vale dikkatsizliğinden kazaya sebebiyet verdiyse iş akdi sonlandırılır"
Nohut, vatandaşların araba teslimi sırasında değnekçi ile valenin ayrımını yapması gerektiğini vurgulayarak, "Gittiniz aracınızla, gözünüz vale aradı. Gördünüz valeyi, arabayı teslim ettiniz. Bu hizmeti almak istiyorsunuz, vale böyle çalışır. Öbür tarafta arabanızı park ettiniz, başınıza biri gelir sizden park ücreti ister. Bunlar değnekçidir." ifadelerini kullandı.
Değnekçi araca bir hasar verdiğinde zararı vatandaşın kendisinin karşıladığını, ancak vale hasar verdiğinde ise şirketinin karşıladığını ifade eden Nohut, maddi değeri yüksek araçlarda bir hasar oluştuğunda bunu valenin veya şirketin karşılayabilmesinin mümkün olmadığını, bunun için sigorta poliçesi yaptırılmasının önemli olduğunu vurguladı.
Nohut, birkaç kez kazaya neden olan valenin çalışma hayatının olumsuz etkilendiğini belirterek, "Vale, dikkatsizliğinden kaynaklı kazaya sebebiyet verdiyse iş akdi sonlandırılır. Bir sefer, iki sefer olmuştur, alışkanlık haline gelmiştir. Bizim işimizin riski bu. Bir vale firmasının 5-6 bin araç sirkülasyonu oluyor. Bir vale, işletmede günde 50-60 tane araca biniyor. Ne kadar araç alırsa risk o kadar artıyor. Diğer firmalara da 'Vale dikkatsizce, bilinçsizce araç kullanıyor. Bu kişinin valelik yapması sakıncalı.' diye bildiriliyor." ifadelerini kullandı.