Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Başkanı Rafael Mariano Grossi, Rusya’nın kontrolündeki Zaporijya Nükleer Santrali’ne yönelik gerçekleştirilen doğrudan saldırıların olası bir nükleer kaza yaşanma riskini ciddi oranda arttırdığını belirterek, başta savaşa taraf ülkeler olmak üzere uluslararası toplumu olası bir felaketin yaşanmaması için harekete geçmeye çağırdı.
Avusturya’nın başkenti Viyana’da düzenlenen UAEA Özel Yönetim Kurulu toplantısında konuşan Grossi, geçen hafta Zaporijya Nükleer Santrali'ne yönelik doğrudan gerçekleştirilen 3 saldırı sonrasında olası bir nükleer kaza ya da felaketin yaşanmasına ilişkin kaygılarını paylaştı.
Grossi, bu özel toplantıda, nükleer santrale yönelik "pervasız saldırıların" mevcut savaşta yeni ve çok daha tehlikeli bir cephenin açılması olasılığını önlemesi gerektiğini vurgulayarak, gelecek hafta düzenlenecek Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu’nda da aynı kaygıyı dile getireceğini söyledi.
- Uluslararası topluma, gerilimin düşürülmesi için eyleme geçme çağrısı
Nükleer bir kazayı önlemek ve tesisin bütünlüğünü sağlamak için UAEA’nın 5 somut ilkesini ihlal edebilecek herhangi bir eylemden kaçınılması çağrısını yineleyen Grossi, "Uluslararası toplumu, bu çok ciddi duruma ilişkin geriliminin düşürülmesi için aktif bir şekilde çalışmaya davet ediyorum." diye konuştu.
Grossi, nükleer santrale yönelik saldırılar sonucunda bir kişinin hayatını kaybettiğini, 6’ıncı ünitenin çatısının zarar gördüğünü ve ana reaktörü çevreleyen yapıların da etkilendiğini, bu gelişmelerin saldırıların süreceğine yönelik kaygıya yol açtığını belirterek, saldırıların durması gerektiğini ifade etti.
- "Nükleer tesislere saldırmak kesinlikle yasaktır."
Saldırıların bir nükleer tehlikeye yol açmadığını kaydeden Grossi, nükleer santrallere yönelik bir saldırının askeri ya da siyasi bir getirisinin olmadığının altını bir kez daha çizerek, "Nükleer tesislere saldırmak kesinlikle yasaktır." ifadesini kullandı.
Grossi, nükleer tesislerde güvenlik ve emniyetin sağlanması, yapıların bütünlüğünün korunması, çalışanların güvenliği ve santrallerin işleyişinin aksamaması, enerji kaynaklarının zarar görmemesi gibi 5 önemli prensibi hatırlatarak, "Bu temel, açık ve vazgeçilmez ilkelere azami itidalle ve açık bir şekilde herkesin riayet etmesi çağrısında bulunuyorum." dedi.
Ajansın Zaporijya’da olası bir nükleer kazanın yaşanmaması için yürüttüğü gözlem faaliyetlerinin oybirliği ile desteklenmesi talebinde bulunan Grossi, "Gelecekte Zaporijya Nükleer Santrali'ne yönelik herhangi bir saldırının yaşanmaması için hepimiz elimizdeki her türlü imkanı kullanmalıyız." görüşünü paylaştı.
- Türkiye'nin Zaporijya'ya ilişkin kaygıları aktarıldı
Toplantıda söz alan Türkiye’nin BM Viyana Ofisi Nezdinde Daimi Temsilcisi Büyükelçi Levent Eler de Zaporijya Nükleer Santrali’ne yönelik gerçekleştirilen saldırılara ilişkin Türkiye’nin kaygılarını dile getirdi.
Büyükelçi Eler, Belçika’nın başkenti Brüksel’de 21 Mart’ta düzenlenen ilk Nükleer Enerji Zirvesi’nde Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın Zaporijya’daki endişe verici duruma dikkat çektiğini ve yeni bir Çernobil felaketine tahammül edilemeyeceği vurgusunda bulunduğunu hatırlattı.
UAEA Başkanı Grossi’nin santrale yönelik saldırıların durdurulması ve saldırılar nedeniyle artan nükleer kaza riskine ilişkin açıklamasına dikkati çeken Eler, "Bu hassas konuda tüm taraflara azami itidal çağrısında bulunuyor ve Ajansın bu konudaki çabalarını destekliyoruz." ifadesini kullandı.
Eler, Türkiye’nin Rusya ve Ukrayna arasındaki arabuluculuk çabalarına işaret ederek, Türkiye’nin diplomasiye şans verilmesi yönündeki çabalarını sürdüreceğini vurguladı.
Türkiye’nin Zaporijya’da korkunç bir durum yaşanmaması için çabalarına devam edeceğini belirten Eler, "Nükleer tesislere yönelik saldırılar, tam bir kaybet-kaybet durumunun yıkıcı sonuçlarına yol açabilir. Kelimenin tam anlamıyla bu ateşle oynamaktır." görüşünü paylaştı.