YEŞİM SERT KARAASLAN - Ankara Üniversitesi (AÜ) Rektörü Prof. Dr. Necdet Ünüvar tarafından geliştirilen, Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) tarafından desteklenen "Anne ve Bebek Sağlığını Koruma Projesi" ile hekim, hemşire ve ebeden oluşan 30 kişilik ekip ve oluşturulacak teknik alt yapıyla Gambiya'da anne ve bebek ölüm oranlarının düşürülmesi amaçlanıyor.
Koordinatörlüğünü AÜ Tıp Fakültesi Cebeci Hastanesi Başhekimi ve Çocuk Yoğun Bakım Uzmanı Prof. Dr. Tanıl Kendirli'nin yaptığı projede, Çocuk Enfeksiyon Uzmanı Prof. Dr. Ergin Çiftçi, Yenidoğan Uzmanı Prof. Dr. Ömer Erdeve, Kadın Hastalıkları ve Doğum-Jinekolojik Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Salih Taşkın, Kadın Hastalıkları ve Doğum-Perinatoloji Uzmanı Doç. Dr. Gülşah Aynaoğlu Yıldız ile Halk Sağlığı-Epidemiyoloji Uzmanı Dr. Öğretim Üyesi Cemal Koçak da görev alıyor.
Proje kapsamında Türkiye'den hekim, hemşire ve ebelerden oluşan 30 kişilik ekip, 5-9 Şubat'ta Gambiya Sağlık Bakanlığına bağlı Edward Francis Small Teaching Hospital'da eğitim programı ve alan incelemeleri gerçekleştirdi.
- "Hem teorik hem pratik eğitimler yapıldı"
AÜ Rektörü Prof. Dr. Ünüvar, AA muhabirine yaptığı açıklamada, geçen yıl mayıs ayında Yüksek Öğretim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Erol Özvar'ın resmi konuğu olarak Türkiye'ye gelen Gambiya Yüksek Öğretim Bakanı Prof. Dr. Pierre Gomez'in kendilerini ziyaret ettiğini, temmuz ayında da Türkiye'den 4 ayrı üniversitenin rektör ve rektör yardımcılarından oluşan bir heyetin Gambiya'ya gittiğini aktardı.
Gambiya Cumhurbaşkanı Adama Barrow ile görüştüklerini belirten Ünüvar, görüşmede Türkiye'de gerçekleştirilen Sağlıkta Dönüşüm Programı'nı anlattıklarını ve anne-bebek ölüm oranlarını çok önemli ölçüde düşürdüklerini ifade ettiklerini söyledi.
Ünüvar, şöyle devam etti:
"Türkiye'de bebek ölüm oranlarını binde 32'den binde 8'e, anne ölüm oranlarını ise yüz binde 64'ten yüz binde 14'e indirmeyi başardığımızı dile getirdim. Gambiya'nın anne ve bebek ölüm oranları çok yüksekti. Ben de arzu etmeleri halinde Gambiya'da anne ve bebek ölüm oranlarını düşürmek için çalışma yapmaktan memnuniyet duyacağımızı ilettim. Sayın Cumhurbaşkanı da hemen talimat verdi ve süreç başladı.
TİKA da üniversitemizin projesine destek verdi. Ekibimiz Gambiya'ya gitti, hem teorik hem pratik eğitimler yapıldı. Bundan sonraki süreçte AÜ olarak biz Gambiya'nın anne ve bebek sağlığını korumak için çalışmaları sürdüreceğiz. Bu, sadece Türkiye'den bir heyetin oraya giderek gözlem yapmasıyla sınırlı kalacak bir proje değil. Orada uzun soluklu çalışma yapılacak."
- "Gambiya, Afrika özelinde en dezavantajlı yer"
TİKA Dış İlişkiler ve Ortaklıklar Dairesi Başkanı Uğur Tanyeli de Ankara Üniversitesi ile birçok alanda işbirliği içinde çalıştıklarını dile getirdi.
Anne ve bebek sağlının korunması bakımından projeye önem verdiklerini vurgulayan Tanyeli, "Gambiya, Afrika özelinde anne ve bebek sağlığı açısından en dezavantajlı yer. Burada sağlık alt yapısının yenilenmesinin dışında insan kaynağının yetiştirilmesi önemli. Üniversitenin değerli hocalarıyla bu alanda da bir eğitim projesi başladı. Gambiya'da çalışan doktor ve diğer sağlık çalışanlarının bilgi birikimini artıracak eğitim verildi." diye konuştu.
TİKA'nın, bölgeye verilecek ekipmanların doğru şekilde kullanımının öğretilmesini de sağlayacağını ifade eden Tanyeli, ihtiyaç olduğu sürece bu tür projelere TİKA olarak destek vereceklerini vurguladı.
- Gambiyalı sağlık ekibi AÜ hastanelerinde eğitim alacak
Proje koordinatörü Prof. Dr. Tanıl Kendirli, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 5 gün süren eğitimin son gününde Gambiya Sağlık Bakanı Ahmadou Lamin Samateh ile görüşerek, gözlemlerini ve önerilerini ilettiklerini söyledi.
Ekipteki 30 katılımcıdan 7'sinin hekim, 23'nün ise hemşire ve ebe olduğunu aktaran Kendirli, şunları kaydetti:
"Eğitim programı kapsamında anne ve çocuk sağlığı göstergeleri, gebelik izlemi, anne ve bebek ölümlerini etkileyen faktörler ve önlenmesi, kadınlarda jinekolojik kanser taramaları, güvenli annelik, yenidoğan bebeklerde sepsis, kritik çocuk hastanın değerlendirilmesi, çocuklarda temel ve ileri yaşam desteği, travmalı çocuk hastaya yaklaşım, çocuklarda sıvı tedavisi, alt ve üst solunum yolu enfeksiyonları, ateşi olan çocuğa yaklaşım, çocuklarda döküntülü hastalıklara yaklaşım gibi temel konuları içeren 20 teorik ders verildi.
Ayrıca kadın hastalıkları, doğum, yenidoğan yoğun bakım, çocuk acil ve çocuk servislerinde alanda çalışan doktorlarla eğitim ziyaretleri gerçekleştirildi."
Kendirli, eğitim programının devamında hekim ve hemşirelerin Türkiye'de eğitim alacaklarını belirterek, "Gambiya'dan teorik eğitim kursumuza katılan hem çocuk hem kadın hastalıkları bölümlerinden asistan, uzman ve hemşire, Ankara Üniversitesi hastanelerine 2 ile 4 hafta arasında gözlemci olarak gelecek ve eğitimlerini pekiştirecek." dedi.
Gambiya'daki tek eğitim hastanesi olan Edward Francis Small Eğitim Hastanesi içindeki temel eksikliklerin ve sağlık alanına ilişkin ülkedeki temel sorunların da tespit edildiğini belirten Kendirli, anne ve bebek sağlığını koruma ve ölümlerin azaltılmasına yönelik yapılabileceklere ilişkin önerilerde bulunduklarını ifade etti.